Bullshit. Of niet?

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Bullshit. Of niet? – PopUpGedachte vrijdag 29 juni 2018

Vandaag ga ik een training volgen met de welluidende titel: No Bullshit Academy. Vanuit de gedachte dat er elke dag heel veel bullshit op je bordje wordt gelegd door allerlei mensen, collega’s, vrienden, nieuwssites, social media en zelfs je partner en je kinderen. En dat ikzelf ook allerlei bullshit de wereld in help richting collega’s, partner, kinderen, opdrachtgevers of publiek. En dat het goed is om dat onder ogen te zien.  En ze beloven de bullshit van vandaag om te kunnen zetten in de bemesting van morgen. Het ging mij niet allereerst om de bullshit-factor, maar om degenen die de training gaven, maar ik ben wel benieuwd. En er staat dus nu al een paar dagen een soort bullshit-detector aan bij mezelf. Als ik zelf te grote woorden gebruik, te vaag praat over wat de PopUpKerk is omdat ik niet zo goed weet wat de ander er eigenlijk van vind, als iemand iets zegt waarvan je weet dat het baarlijke nonsense is en je toch zit te knikken. Omdat je de confrontatie niet aan wilt, of omdat je die ruimdenkende, hou-alle-opties-open persoon wilt zijn. Bullshit dus. En met dat in mijn achterhoofd lees ik de teksten van vanochtend en bijvoorbeeld deze psalmdichter, die schrijft:

Ik ging tot de Heer en Hij heeft mij verhoord,
Hij heeft mij gered uit al wat ik vreesde.
Verlaat u op Hem, dan wordt ge gelukkig,
want Hij stelt u niet teleur.

Ik denk dan: bullshit. Gered worden uit wat je vreest is niet per se een goed idee, zeker niet als je dat zou extrapoleren naar gered worden uit alles wat je vreest. Het staat er niet, maar je kunt het erin lezen. Verlaat u op Hem, dan wordt ge gelukkig. Ook zoiets. Dat is natuurlijk niet waar. Het kán gebeuren, maar het is zeker geen wet. Sterker nog, ongeluk hoort er bij. En je niet teleurstellen? Zeker wel. Natuurlijk wel. Doe normaal. Dat hoort erbij als je een band aangaat. Niet omdat de ander per se irritant is, maar omdat de eigen verwachtingen voortdurend bijgesteld moeten worden aan de realiteit. Tenzij je alwetend bent, en dus van te voren alles weet. Dan is de lol eraf, en toegegeven: de pijn ook. Maar daar zijn er maar heel weinig van: alwetende mensen.

In de andere lezing wordt Petrus met wonderlijk engel-ingrijpen uit de cel gered. Zou een bewijs kunnen zijn dat die psalmdichter niet helemaal bullshit praat, maar dan moet je toch even meenemen wat de opmaat is naar de bevrijding van Petrus: juist ja, de willekeurige executie van Jakobus, een andere leerling van Jezus. Herodes laat de vroege volgers van Jezus van Nazareth executeren, omdat hij merkt dat het volk dat wel fijn vindt. Onruststokers uit de weg. Hij als dictator maakt wel de vuile handen die het volk zelf niet kan maken, met hun hoge moraal. Een soort vluchtelingendeal, maar dan anders.

Punt is natuurlijk dat dichterlijke vrijheid behoorlijk onbegrensd is en zo moet blijven. En een lyrische uithaal over verhoren en steun en alles is niet per se bullshit, als je het behandelt als lyrische uithaal van geluk en bevrijding. Iemand die zijn kinderen de allerleukste van de hele wereld noemt, ga je ook niet even apart nemen om de voor- en nadelen van dat kind te beschrijven. Of iemand die een hel van een reis achter de rug heeft en dankbaar de nederlandse bodem kust omdat hier het tenminste een goed en veilig thuis is, heeft ook even gelijk. Niet in absolute, maar vast in relatieve zin.

Toen we vorige week met wat mensen van de PopUpKerk een PopUpKapel bouwden voor We Make The City viel me iets op. We bouwden een bol van bamboe van vier meter doorsnee, een fijne constructie die snel op te bouwen is. En als je erin staat, sta je in een raamwerk. Onder een open hemel, wind en regen heeft er vrij spel. Het is niet bedekt of beschut op enige manier, je bent op geen enkele manier beschermd. En toch, zodra je erin stapt, of je nu religieus bent of niet, toch voel je op een bepaalde manier je geborgen. En ik realiseerde me toen dat dit misschien wel spiritualiteit is. Van buiten ziet het eruit alsof het van binnen niks. Als je binnenstaat, ben je totaal onbeschermd. En toch voel je je geborgen. En dat kan je soms zomaar redden. Een gevoel van veiligheid geven, zonder dat je veilig bent, rationeel gezien. En toch ben je beschut.

Een bevriende moslim zei: misschien is de beschutting die we in het dagelijks leven zoeken, juist wel onbeschermd. Dat het de ziel niet beschermd. Tegen decadentie of apathie of wat dan ook. In deze onbeschermdheid is de ziel juist weer veilig. En dat zou zomaar eens geen bullshit kunnen zijn.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95