Rozemarijn voert actie voor het klimaat: 'Als christen kan ik niet anders'

Vorige week bezette Rozemarijn (28) met andere activisten van Extinction Rebellion en Christian Climate Action nog een straat in Amsterdam (foto). Voor Rozemarijn is klimaatverandering een zorgwekkende zaak. Als christen voelt ze zich geroepen om in actie te komen en daarom nam ze het initiatief voor de Klimaatwake, die nu al 70 dagen en nachten duurt.

‘Op de dag na de verkiezingen waren we down: de uitslag voelde als slecht nieuws voor het klimaat. We probeerden nieuwe acties te verzinnen en ik bedacht dat we konden waken bij het Catshuis, tijdens de formatie van een nieuw kabinet. Daar werd enthousiast op gereageerd en al gauw vormde zich een team van bevlogen mensen en clubs die wilden helpen. Zeven politieke jongerenorganisaties en verschillende humanitaire hulporganisaties waaronder Oxfam Novib en Cordaid sloten zich aan en ondersteunen onze actie. Dit voelde als het meest gepaste om op dit moment te doen.’

Het systeem is het probleem

‘Bij klimaatactivisme denken mensen vaak aan ingrijpende veranderingen in je leefstijl zoals minder vlees eten, niet meer vliegen en het plaatsen van zonnepanelen. Deze stappen zijn ook goed en belangrijk, maar onze boodschap is niet gericht op het individu. We zijn onderdeel van een systeem waar de overheid veel grotere invloed op kan uitoefenen. Zo kan de overheid regelgeving invoeren voor bedrijven en het aantrekkelijker maken voor burgers om duurzame keuzes te maken.'

'De overheid zou burgers ook goed moeten voorlichten over de ernst van de klimaatcrisis en stuurt hoe snel we als samenleving klimaatneutraal worden. Dat proces gaat te langzaam en overheid neemt nu nog niet genoeg verantwoordelijkheid. Dit is in klimaatzaak Urgenda zelfs door de rechter uitgesproken. Daarvoor vragen wij aandacht. Het systeem waarin wij meedraaien is een grote veroorzaker van het probleem van klimaatverandering. Er worden nu belangrijke beslissingen genomen. Het komende kabinet is het laatste dat mede kan zorgen dat we onder de anderhalve graad opwarming van de aarde blijven.'

Logisch dat je het niet wilt zien

'Ik begrijp de mensen heel goed die zich niet zo druk om het klimaat maken. Ik voel zelf ook veel weerstand om de klimaatcrisis echt onder ogen te komen. Toen ik tijdens het waken in de nacht de documentaire Breaking Boundaries van David Attenborough keek, vond ik dat zo heftig. Zo ver zijn we dus al… Ik kon het bijna niet aan. Het is dus logisch als je dit niet wilt horen en zien. Daarbij is klimaatverandering inhoudelijk geen leuk onderwerp. Aardijkskunde vond ik altijd vreselijk saai. Toch vind ik dat ik me erin moet verdiepen, want ik wil weten waar ik het over heb. Helaas is het klimaatonderwijs nog niet op orde, terwijl informeren zo belangrijk is nu we belangrijke keuzes maken over onze toekomst.’

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

'Het is goed om je ongemak over klimaatverandering toe te laten'

‘Helaas ben ik niet erg hoopvol over de toekomst. Er is geen veilige opwarming, daarvan zien we nu al de gevolgen waardoor mensen elders in de wereld sterven. Oogsten mislukken doordat het weer onvoorspelbaar wordt, er komen steeds meer natuurrampen en bosbranden en denk ook aan het groeiend drinkwatertekort. We kunnen alleen maar proberen de schade zoveel mogelijk te beperken.'

'Wetenschappers en humanitaire hulporganisaties schetsen een toekomst van vluchtelingen en conflicten. Tegelijk kan ik het me permitteren om niet al te wanhopig te zijn, want ik leef in een rijk land. Wij kunnen de gevolgen grotendeels wel dragen en dat maakt me tegelijk misselijk. Toch is het goed om je voorstelling van de toekomst en je ongemak toe te laten. Onbewust duw je moeilijke dingen weg en dat veroorzaakt onrust. Ik vind rust in het realisme. Het scherpt mijn blik en maakt helder welke stappen ik wil zetten.’

Schreeuwen met een protestbord

‘Bij de klimaatwake kan iedereen aanhaken, je hoeft geen klimaatactivist te worden om mee te doen. De straat op gaan met een protestbord is niet voor iedereen de passende vorm. Tijdens de klimaatwake kun je gesprekken voeren over je zorgen, maar ook stil zijn met een kaars. Dit is een plek waar je iets kunt met de angst en depressieve gevoelens die je misschien hebt rondom klimaatverandering. Door te waken doen we drie dingen drie dingen: bij het probleem van klimaatverandering stilstaan en niet je ogen ervan afhalen; rouwen om wat er verloren is gegaan; hoop houden voor de toekomst. Rouwen is goed. Als je het de ruimte geeft, hoeft het niet te gaan knagen. In hoopvol zijn zit voor mij ook een christelijke connotatie. Ik geloof dat God ons roept om onze rol te zoeken in de werkelijkheid. Om ons te laten raken door de toestand van de aarde en de gevolgen daarvan voor onze broeders en zusters ver weg. Hoopvol zijn betekent voor mij niet dat je hoopt op een andere realiteit, maar dat je iets positiefs aan die realiteit kunt doen.’

God lost het wel op?

‘Ik verbaas me erover dat de zorg voor de aarde in de christelijke wereld nog steeds niet vanzelfsprekend is. Hoe meer ik leer over het klimaat, hoe meer ik denk: hoe kunnen we het als christenen nog ergens anders over hebben? Waarom trappen wij met elkaar niet keihard op de rem? We praten in kyrie eleison (heer, ontferm u) en God lost het wel op, terwijl we doorgaan met het beschadigen van de aarde. De kerk zou een plek kunnen zijn waar we het besef kunnen toelaten dat wij het zijn die de wereld schade toebrengen. Ik mis de verontwaardiging van de kerk. De wereld vergaat, en de kerk is stil. Hoe kunnen we het hebben over God grootmaken, terwijl we zo met de aarde omgaan?

Persoonlijk kan ik niet anders dan activist zijn. Als christen voelt dit als plicht. Laten we als christenen ons meer uitspreken: We leven in een democratisch en welvarend land dat een van de grootste ecologische voetafdrukken heeft en achteraanloopt in de energietransitie. In het verhaal van klimaatverandering is Nederland de schurk die overal mee wegkomt en niet zo’n zin heeft om te veranderen. We zijn het aan mensen elders verplicht om onze stem te laten horen. Ik zou willend dat dit het onderwerp wordt waar wij als christenen om bekend staan. Ik zou zeggen: verdiep je meer, laat je rouw toe en neem acties die bij jou passen. Maar sta op en doe iets.’

Kom in actie

‘Wat je met je kerk zou kunnen doen? Ga samen op zoek naar wat God hierin van ons vraagt. Sta samen stil bij de klimaatcrisis, bijvoorbeeld door mee te doen aan deze klimaatwake. Schrijf in het kerkblad over klimaatinfo en duurzame tips. Nodig sprekers uit, inspireer elkaar met vega(n) recepten en bid voor de slachtoffers van de klimaatcrisis. Wat je zelf kunt doen is je politieke partij aanschrijven om te zeggen dat ze verdergaand klimaatbeleid moeten voeren. Spreek met anderen over de klimaatcrisis, teken petities en sluit je aan bij een klimaatorganisatie die bij je past. Denk na over wat je zou willen zeggen als jouw achterkleinkinderen je vragen wat jij hebt gedaan om het tij te keren.’

70 dagen en nachten

‘Voor mij is de klimaatwake nu al geslaagd. Ik denk er ook niet over na of we het gaan volhouden tot het einde van de formatie. De winst zit al in de betrokkenheid van de verschillende humanitaire hulporganisaties, die meewaken en zich erover uitspreken. Mensen van heel verschillende achtergronden en leeftijden komen tijdens de wake met elkaar in contact en zij ervaren dat als heel waardevol. Het stilstaan, de rust, de inzichten, alle vlaggetjes met boodschappen aan de formerende partijen. We zijn nu al meer dan 70 dagen en nachten aan het waken. Ik ben trots op alle mensen die hun nachtrust opgeven, omdat ze voelen dat ze dit moeten doen.’

Doe mee met de klimaatwake
Meld je aan op deklimaatwakers.nl om mee te doen aan de klimaatwake. Dat kan fysiek bij het Catshuis in Den Haag, maar ook vanuit huis. Je kunt ook met je kerk of vriendengroep een nacht adopteren, waarbij je samen een hele nacht waakt. Diverse kerken hebben dit al gedaan.

Klik hier om de klimaatwake te volgen via de livestream.