Theoloog des Vaderlands wordt Theoloog der Nederlanden: 'Alsof we geen moeders hebben die ergens vandaan komen'

Theoloog der Nederlanden vervangt de titel Theoloog des Vaderlands. Ook de andere titels met het 'vaderlands'-achtervoegsel, zoals Denker, Dichter en Fotograaf, worden vervangen. Dat maken de huidige dragers deze woensdag bekend. Visie spreekt Mirella Klomp, drager van de titel Theoloog der Nederlanden: "Het is een nogal ouderwetse benaming. En nu zijn christenen daar wel aan gewend - we spreken immers ook het Onze Vader uit zonder dat we die woorden zelf hebben gekozen - maar de oude titel sluit mensen uit."

Land van melk en honing

"Al bij mijn aanstelling als Theoloog des Vaderlands vroeg ik me af wat die titel precies betekent", begint Klomp. "Wat is het vaderland? Voor christenen kan Nederland nooit volledig samenvallen met het vaderland. Als we over vader spreken, hebben we het ook over God. Christenen kennen dus ook altijd nog een ander vaderland, en dat kun je aanduiden met het koninkrijk van God of het land van melk en honing."

"Daarnaast stamt deze titel uit een patriarchale samenleving, waarin het ertoe doet waar je vader vandaan komt - alsof we niet ook moeders hebben die ergens vandaan komen. En veel mensen in Nederland zijn hier niet geboren, maar voelen zich hier wel thuis. Is je vaderland de plek waar je bent geboren of waar je je thuis voelt?"

Kritische kijk

Ondanks haar overwegingen neemt Klomp de titel in november 2024 in ontvangst. "Maar al eerder opende Babs Gons, die in 2023 Dichter des Vaderlands werd, hierover het gesprek. En omdat de theologie altijd samenwerkt met andere disciplines, wilde ik meedenken over de vraag of het niet tijd was voor een actuelere naam. Niks is voor de eeuwigheid, de wereld is voortdurend in beweging. De theologie vraagt altijd om een kritische kijk op taal."

Kans

De eerste reacties op het nieuws zijn vooralsnog positief, vertelt Klomp. "Ik hoop dat mensen de nieuwe titel 'der Nederlanden'-titels omarmen en het zien als een kans om de term ook dichterbij zichzelf te laten komen. Doordat we hebben gekozen voor een meervoud, hopen we op een breder perspectief en zo meer mensen aan te spreken. Het kan daarmee ook zomaar over jouw stad, dorp of boerderij gaan."