Tieners en seksualiteit: antwoord op alle vragen

Sommige ouders krijgen spontaan rillingen als je 'tieners' en 'seks' in één adem noemt. Ruben en Ruth – beiden jeugdwerker bij de hervormde jongerenorganisatie HGJB – spraken tijdens conferenties met talloze tieners over seks en hebben hier geen last van. Ze beschouwen de combinatie tieners en seks eerder als uitdaging.

Mazen in het net
Zodra tieners veiligheid ervaren, zullen ze allerlei vragen stellen, merkt het HGJB-duo tijdens workshops. Ruth: "Vaak zoeken ze de mazen in het net en begint hun vraag met: 'Mag ik…' Dan denk ik: van wie? Als ik zeg dat het mag, ga je het dan doen? Wij geloven juist dat keuzes het krachtigst zijn als ze bewust worden gemaakt. Wat doet zelfbevrediging met je, welke plek heeft het in je leven, vult het een leegte? Daar willen we tieners over laten nadenken."

Wij bepalen niet hoever stellen mogen gaan

Zelfbevrediging
Ruben: "Op de zelfbevredigingsvraag zeggen we in het boekje: je krijgt er een goed gevoel bij en je leert je lichaam kennen, maar tegelijk leer je jezelf om in je eentje seks te hebben terwijl het voor twee personen is, én je kunt eraan verslaafd raken. Zo willen we tieners eerst prikkelen en ze vervolgens zélf een afweging laten maken."

Geldt dat voor elk thema?
Ruth: "Nee. Bij porno zijn we bijvoorbeeld heel duidelijk. Het boekje is geschreven vanuit Gods kaders: liefde, de ander respecteren, trouw zijn. Porno valt daarbuiten. Maar iets als seks voor het huwelijk laten we meer open, al zal dat sommige ouders misschien teleurstellen."

Ruben: "Wij bepalen niet hoever stellen mogen gaan, maar de wens en de grens van de langzaamste is heilig! Anders treed je buiten Gods kaders. We zeggen wel dat het jammer is als je door een biertje te veel opeens seks hebt. Dan was het ondoordacht."

Sexting
Jongens en meisjes denken steeds meer over dezelfde thema’s na. Dat jongens meer zouden masturberen dan meisjes, blijkt niet uit de gesprekken; het is zelfs vooral onder meisjes een gespreksthema. Een ander veelbesproken onderwerp is sexting, het doorsturen van seksueel getinte foto’s. Ruben: "Tieners vragen dan: moet ik dat met of zonder mijn hoofd erop doen?"

"Maar volgens ons valt sexting buiten Gods kaders," vervolgt Ruben. "Want je schaadt er een ander mee. Steeds weer spreken we tieners aan op hun verantwoordelijkheid. Word de regisseur van je eigen leven! Of ze dat kunnen? Met vallen en opstaan. Dit is niet de makkelijkste manier, wel de meest vruchtbare. Neem porno: jongens zien zichzelf vaak als slachtoffer, zeggen: ik ben er nu eenmaal gevoelig voor. Ik antwoord dan dat ze er nog nooit wezenlijk voor hebben gekozen om het niet te kijken. Ze weten enkel dat het niet mag. Dan ga je sneller voor de bijl."   

Ouders zijn soms zó naïef…

'Mijn zoon doet dat niet'
"De meest bizarre vragen beantwoorden wij niet in het boekje," zegt Ruth, "maar vragen over poepseks of seks met dieren tonen wel aan wat voor vulgaire porno er soms wordt gekeken. Toch moet je aansluiten bij hún vragen, want het is hun realiteit – hoe schokkend je de vragen ook vindt."

Bij die aansluiting gaat het vaak mis, stellen beide jongerenwerkers. Ruth: "Ouders zijn soms zó naïef… Ze zeggen allemaal: mijn zoon doet dat niet. Een moeder zei eens: 'Hoe ik dat weet? Ik check z’n telefoon, en dat weet mijn zoon.' Tja, die jongere weet echt wel hoe hij de internetgeschiedenis moet wissen."

Vragen stellen
Ruben: "Een stel vertelde mij dat ze aan hun ouders vroegen hoever ze mochten gaan, want daar worstelden ze mee. Die zeiden: 'Wat, gaan jullie al zó ver? Je moet zes stappen terug!' Met zo’n reactie voelen tieners zich niet serieus genomen, die zes stappen terug gaan ze niet, maar ze hebben ook geen oplossing voor hun probleem."

"Wat die ouders wel moeten doen? Vragen stellen: hoe voel je je erbij, wat vind je zelf, heb je over de gevolgen van je keuze nagedacht? Bovendien zou het helpen om op het niveau van je kind te komen. Dat vaders niet enkel zeggen wat niet mag, maar zouden toegeven dat ze óók moeite hebben met porno, of dat ze het ook weleens lastig vinden om met een vrouw te communiceren."

'Vluggertjes, kort en bondig over seks' is een uitgave van het Boekencentrum.

Tekst: Wilfred Hermans
Beeld: Wijtze Valkema