Tips van ‘Eco Maaike’ om dichter bij de natuur te leven (ook als je in de stad woont)

Het is een oase van rust midden in het land: de Eemlandhoeve in Bunschoten-Spakenburg. Hier scharrelen kipjes, loeien de koeien en worden de groenten vers uit de moestuin gehaald. De boerderij wordt gerund door Maaike Huijgen (56) en haar man Jan.

Van oorsprong is het een familiemelkveebedrijf, maar Maaike en Jan hebben de melkkoeien vervangen door vleeskoeien én het hele concept van hun boerderij verbreed. “Beiden hadden we het idee om de burger wat meer te betrekken bij waar hun eten vandaan komt”, vertelt Maaike. Zodoende functioneert de Eemlandhoeve ook als dagopvang voor dementerende ouderen, kindercoaching, restaurant, moestuin en winkel, je kunt er blijven slapen in een pipowagen en het is een gewilde trouwlocatie. “Liefde is het centrale woord. Voor de schepping en voor God.”

Laat mij maar rondlopen met m’n bosmaaier

Liefde voor de natuur had Maaike altijd al, maar het wordt pas echt haar passie als ze op haar vijfendertigste – als moeder van drie kinderen – de opleiding Bos- en Natuurbeheer volgt. Daar leert ze naar ecosystemen en vegetatie kijken en krijgt ze handreikingen om daar het beste voor te zorgen. “Dat was geweldig. Daarvoor ben ik op aarde – en om dat te laten zien aan mensen.” Op de boerderij houdt ze zich vooral bezig met het onderhoud van hun drie hectare grote erf. “Laat mij maar rondlopen met m’n werkschoenen en bosmaaier.”

Dieren zegenen

De Eemlandhoeve is biologisch, wat betekent dat ze geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruiken en niet preventief medicijnen inzetten voor dieren. Daarnaast willen Jan en Maaike ook steeds ecologischer te werk gaan. “Als ecologisch bedrijf houd je meer rekening met hoe de natuur werkt, en hoe je je als bedrijf daar in alle bescheidenheid invoegt.”

En vlees eten hoort daar ook bij, vindt Maaike. “Er is een ‘vegan’-trend gaande. Ik vind ook dat we meer plantaardig moeten eten, maar voor de aarde is het belangrijkste dat het eten uit een gezond ecosysteem komt. Daar horen planten én dieren bij. Ik probeer zoveel mogelijk van het dier te gebruiken, dat vind ik een blijk van respect. Van een koeienhart kun je ook een goede stoofpot maken, en kippenpoten – dus echt hun voeten – trek ik mee in de bouillon. Joden zegenen hun dieren op het moment dat ze naar de slacht gaan; misschien moeten wij dat ook maar doen. Je ‘bedankt’ het dier dat het je tot voedsel mag dienen.”

De supermarkt is een pijnlijke plek

Twee keer per week eten ze vlees van hun eigen koeien en ook alle groenten komen van hun eigen land. “Helaas ga ik ook nog weleens naar de supermarkt. Ik vind dat steeds meer een moeilijke, pijnlijke plek. Je weet dat veel van de producten geproduceerd zijn door massaproductie en met dierenleed. Boeren worden onderbetaald – en wat gebruiken we ver-schrik-ke-lijk veel plastic…”

Als ik bij de bulkwinkel ben geweest, ben ik veel dankbaarder dan als ik volgeladen de supermarkt uitkom

Dus gaat Maaike eens in de twee maanden naar de bulkwinkel voor meel, bonen, noten, koffie en pindakaas. Koffie en pindakaas maal je ter plekke en schoonmaakmiddelen kun je tappen. “Als ik daar ben geweest, ben ik veel dankbaarder dan wanneer ik volgepakt van de supermarkt vandaan kom. Je hebt meer een band met je eten, of zo. Ik heb zo’n boodschappenkarretje – ik ben oma, dus het mag – waarmee ik met m’n eigen bakjes naar de Turk ga, voor smeersels. De markt is ook super.”

Maaike fermenteert eten en droogt kruiden waar ze thee van drinkt. “Soms denk ik: daar stá ik weer in de keuken! Dat onze oma’s het fijn vonden dat de supermarkten kwamen, snap ik wel – vroeger was huisvrouw echt een beroep. Als ik moe of druk ben, ga ik ook heus wel naar de supermarkt. Daar moet ik niet verkrampt in worden.”

De Schepper eren

“Door zo dicht bij de natuur te leven, wordt mijn respect voor de Schepper alleen maar groter. De mens kan de natuur een beetje uitbannen, maar zelfs tussen de straattegels in de stad komen sprietjes gras. De natuur is enerzijds sterk, maar anderzijds kwetsbaar. Een van de eerste opdrachten van God aan de mens was om daarvoor te zorgen. En moet je kijken wat we gedaan hebben met z’n allen.

Door ver op vakantie te gaan en nieuwe spullen te kopen voordat de oude kapot zijn, proberen we onze leegte te vullen, maar dat lukt niet. Robin Wall Kimmerer, professor in botanica, ziet dankbaarheid als een revolutionair idee. Zij zegt: ‘De erkenning van overvloed in plaats van schaarste ondermijnt een economie van het creëren van onvervulde verlangens.’ Daar word ik steeds bij bepaald.”

Woestijn vol met kleding

Ook hergebruikt Maaike kleding. “Ik zag laatst een foto van een van de droogste woestijnen ter wereld, die volgestort was met kleding. Dat vond ik zó erg. Met die foto in m’n achterhoofd stop ik mijn sokken. Ik wil dat ze nog een rondje meegaan, en nog weer een rondje – om ervoor te zorgen dat die woestijn niet voller komt. Gebruik je kleding langer. De kringloopwinkels kunnen het ook niet meer aan.

Net voor de coronacrisis is mijn schoonmoeder overleden. Ze droeg Spakenburgse klederdracht – toen we haar huis moesten opruimen, ontdekte ik haar stoffenvoorraad. Hoe mooi is het als die stoffen weer in de roulatie komen? Van kleine lapjes ben ik mondkapjes gaan naaien en ik heb gordijntjes voor onze pipowagens gemaakt. Ik word daar zo blij van.”

Geen wegwerpspullen

Ook in haar huishouden wil ze zo veel mogelijk hergebruiken. “Alles wat je koopt, wordt ooit weer afval. Plastic heeft vierhonderd jaar nodig om af te breken. Laminaat is een goedkoop en makkelijk vloertje, maar een houten vloer kan weer verteren. Afwasborstels en tandenborstels heb je ook van bamboe of hout. Ook probeer ik wegwerpdingen zoveel mogelijk te vervangen door dingen die je opnieuw kunt gebruiken. Ik heb katoenen koffiefilterzakjes gemaakt en mijn vaatdoeken zijn oude badhanddoeken die ik in stukken heb geknipt.”

Iedereen denkt dat dit een dure levensstijl is, maar het is juist goedkoper

“Ik heb langzamerhand moeten leren dat alles wat een mens doet, impact heeft op de aarde. Wij hebben ook tijden gehad dat we zuinig moesten zijn – dan ga je meer letten op je uitgaven. Iedereen denkt dat dit een dure levensstijl is, maar dat is het niet: je koopt minder, want je hergebruikt alles.

Natuurlijk mag je best eens wat nieuws kopen. Ik krijg vanmiddag twee nieuwe tamme kastanjebomen – hoe leuk is dat! En als je iets vindt dat aan al je wensen voldoet, is dat helemaal oké. Maar maak daar dan een uitzondering van. Ik ben sowieso voor meer ambachtelijk; kleine bedrijven die dingen maken.”

Paradijs

Maaike en Jan krijgen vaak te horen dat mensen hun boerderij een ‘oase’ vinden, een plek waar de hemel de aarde raakt. “De een vindt het veranderen van voedselsystemen interessant, de ander vindt het fijn om te wilgenknoppen. De mens is geschapen voor het paradijs, voor de natuur! Dat doet iets met mensen. Zeker in deze tijd, waarin alles polariseert.

Ik heb jam gemaakt van vijgen en druiven van de Eemlandhoeve. Ik heb ‘m ‘De zegen van Zacharia 3:10’ genoemd: ‘Op die dag zal ieder zijn naaste uitnodigen onder de wijnstok en onder de vijgenboom.’ Die alomvattende vrede, shalom, gun ik iedereen. Dat je ondanks dat je verschillend tegen dingen aankijkt, toch in vrede kan leven. In ‘tevreden’ zit ook het woord ‘vrede’. Die onrust van ‘ik wil ergens anders zijn, andere dingen hebben, andere mensen om mij heen hebben’, heb je niet als je tevreden bent.”

Volg de Eemlandhoeve via Instagram: @eemlandhoeve. Maaikes persoonlijke account is @eco_maaike.

Lees ook over Willeke, die haar eigen pluktuin heeft waar ze bloemen kweekt.