Vergeven: wat is het wèl, wat is het niet?

Stel je wordt onterecht beschuldigd, je hebt ruzie met familie, je bent verkeerd begrepen of je voelt je afgezet. De eerste reactie van de meeste mensen is dan: 'vechten' of 'vluchten'.

Theoloog Reinier Sonneveld heeft hier al eens een blog over geschreven en stelt het heel gezond is om aandacht te hebben voor wat je als eerste voelt. Dit helpt je om te beseffen wat er gaande is. "Maar blijf er niet in hangen", zegt hij. "Laat het niet zover komen dat je gedachten beheerst worden door boze gevoelens, of door sombere gedachten."

Dit bereik je alleen door het loslaten van je oordeel over de ander. Maar let op, dit betekent niet dat het er niet toe doet wat er gebeurt is. Want:

Vergeving betekent niet:
... dat je het gedrag van de ander goedpraat.
... dat je toestemming geeft om over je heen te laten lopen.
... dat je de hele situatie maar moet vergeten.
... dat de misstap niet erg is.
... dat jouw gevoel niet belangrijk is.
... dat die ander zijn / haar rechtmatige straf niet hoeft te krijgen.
... dat je contact moet houden met die persoon.
... dat het niet goed is dat je boos bent over die misstap.
... dat je geen pijn meer hebt.
... dat je moet geloven dat God het goed vond wat er gebeurd is.
... dat je de ander niet mag vertellen dat je boos bent en pijn hebt.

Vergeven = loslaten
Vergeven heeft alles te maken met het loslaten van het oordeel over de ander. De letterlijke vertaling van het Griekse woord voor vergeving, wat in de Bijbel gebruikt wordt, is loslaten.

Zolang je vasthoudt aan je gevoel om zelf wraak of vergelding te willen regelen, blijf je zelf ook vastzitten. Loslaten, vergeven, is als eerste een bevrijding voor je eigen hart. Heel gezond. Vervolgens kan het gebaar van vergeving nog veel meer uitwerking hebben, op de ander bijvoorbeeld. Maar dat is niet het eerste doel van vergeven.

Verder met je leven
Waarom zou je het (rechtmatige) oordeel over de ander loslaten? Niet perse omdat die ander daar recht op heeft. Ook niet omdat de situatie erdoor teruggedraaid wordt. Vergeving betekent allereerst: zelf vrij worden zodat je verder kan met je leven. Je kunt met een gerust hart het oordeel over de ander aan God toevertrouwen, of aan instanties waar het oordeel hoort, zoals in onze maatschappij dit bij politie en rechtbank ligt.

Gods visitekaartje
In de Bijbel is het principe van vergeven heel eenvoudig: vergeven is een must om (geestelijk) gezond te blijven:

'Laat los en u zult losgelaten worden' (Lucas 6 vers 37, Herziene Statenvertaling).

Vergeving is Gods visitekaartje. Daar waar je zou verwachten dat God op zijn strepen staat, of een oordeel zou uitspreken, bleef het stil en sprak Hij vergeving uit.

Geen verplichting
Vergeven is geen verplichting. Het is aan jou om ervoor te kiezen het oordeel over een ander aan God over te geven. Heb je tijd nodig om tot zo'n overgave te komen? Neem die tijd. Het is ook niet gek of erg wanneer je dit moeilijk vindt.

Nederlandse wet
In sommige situaties zijn er dingen gebeurd die niet alleen jou pijn gedaan hebben, maar die ook regelrecht tegen de Nederlandse wet ingaan. Doe dan aangifte. De overheid zal de daden van die ander beoordelen. Kun je dan ook nog vergeving schenken? Ja, dat kan altijd. Vergeving is een persoonlijke keus om je woede en vergeldingsdrang los te laten.

Ook voor jou

Als jij zelf in de beklaagdenbank zit, of anderen onrecht hebt aangedaan, gelden de principes van vergeving: wat het niét is (dus niet goedpraten van je kwetsende gedrag), maar ook wat het wèl is: het oordeel over jezelf loslaten. Vergeving komt van God en is een cadeau dat hij geeft. Een geschenk waardoor je de vrijheid terugkrijgt om te leren, te groeien en te leven. Vergeving aanvaarden is van levensbelang.

Anders ben je als die automobilist die alleen gebruik maakt van de achteruitkijkspiegel om vooruit te komen.
Foto: Flickr