Waar God in het lijden is

Soms wordt de vraag gemakzuchtig gesteld, met een klierig toontje. Maar ook regelmatig oprecht, waaronder door christenen zelf. Waar is God in deze crisis? Voor een antwoord kun je redeneringen gebruiken, en dat zijn we als christenen ook wel gewend. De logica blijkt heel bruikbaar om onze omgeving te begrijpen en we hebben de logica vaak ingezet om iets te zeggen over God.

Toch is dat alsof je een ontdekkingsreiziger bent en in je bootje ergens op de grote oceaan redeneert over een volk dat je nog nooit hebt ontmoet. Je kunt prima gelijk krijgen, maar dan toch vooral over vrij algemene zaken. Je ontdekt veel meer als je iemand spreekt van dat vreemde volk zelf.
Dat is Jezus voor christenen: de unieke boodschapper uit de hemel. Als we iets willen begrijpen over God, kijken we allereerst naar hoe Jezus zich gedroeg.

Jezus’ beste vriend

Het volgende verhaal vertelt veel en wordt in deze dagen dan ook veel aangehaald. Jezus is aan het werk, maar er arriveert een boodschapper: “Lazarus, een van je beste vrienden, is ziek!” Jezus vertrekt echter niet meteen en blijft nog twee dagen waar hij was. Dan vertrekt Hij, maar als Hij eindelijk arriveert, blijkt Lazarus te zijn overleden en ligt hij zelfs al vier dagen in het graf.
Zijn twee zussen, Marta en Maria, komen naar Jezus toe en vragen waarom Hij er niet eerder was. Hij had dit kunnen voorkomen! Dat lijkt niet helemaal te kloppen – de reisduur was daarvoor te lang. Maar we begrijpen hun vragen. Die kunnen we zelf ook stellen. Zeker deze dagen. Waar bent U, Jezus…!

‘En Jezus huilde.’ Drie woordjes, het kortste vers uit de Bijbel. Hij is ‘diep bewogen’, staat er ook. En dan laat Hij Lazarus opstaan uit de dood.

• Lees ook: Laten we traag zijn met onze antwoorden

God huilt mee en vecht mee

Jezus is de beste informatie die we hebben over God. Hij is onze unieke boodschapper uit de hemel. Wat zegt Zijn houding over wie God is? Dat onze situatie God diep raakt. Dat God huilt om ons verdriet. Dat God intens meeleeft. En dat God altijd sterker is. Uiteindelijk kan zelfs de dood Hem niet aan. De liefde is sterker dan elke dood. Het eerste wat er bestond, was de liefde. En de liefde zal alles overleven. Elke ervaring is een voetnoot bij de liefde.

Dan is er dat vreemde detail, dat het verwijt van de zussen onterecht lijkt. Ze waren er zélf te laat bij, suggereert het verhaal, hoewel dat niet wordt uitgediept. In elk geval respecteert Jezus hen en komt Hij niet zelf alvast in actie, maar wacht Hij op hun signaal.

God neemt de tijd

En dan het moeilijkste van de hele tekst: dan wacht Hij nóg langer. Hij is aan het werk, er zijn zo veel mensen om aandacht te geven. En Hij is dan wel God, maar ook een echt mens – Hij heeft niet alle armen van de wereld. Die mensen verdienen ook Zijn tijd. Dán pas vertrekt Hij.
Je proeft kalmte in hoe Jezus optreedt. Hij neemt Zijn tijd. Hij gunt iedereen zijn of haar ruimte.

‘Geduld’ heet dat elders in de Bijbel. In twee diepzinnige passages denken vroege christenen daar verder over na. Na een lange opsomming van personen uit de Bijbel, concludeert deze schrijver bijvoorbeeld: "Al deze mensen, die van oudsher om hun geloof geprezen worden, hebben de belofte niet in vervulling zien gaan, omdat God voor ons iets beters had voorzien, en Hij hen niet zonder ons de volmaaktheid wilde laten bereiken" (Hebreeën 11).

God heeft geduld

Ingewikkelde zin, maar het komt hier op neer. Heel de Bijbel is een boek van verlangen. Verlangen naar heelheid, verlangen naar God. Dat meestal onvervuld blijft. En waarom? Waarom blijven al die mensen zo worstelen? Deze schrijver suggereert dat er nog ruimte moest komen voor nieuwe generaties, die ook hun kansen moesten krijgen.

Zou God daarom soms zo ‘traag’ lijken? Om zo ruimte te gunnen aan andere mensen, die ook hun leven moeten kunnen leven, en alle schoonheid en gulheid daarvan moeten kunnen ervaren? Om ruimte te gunnen aan… ons?! Dat lijkt in elk geval ook het punt van die andere passage over Gods geduld: "De Heer is niet traag met het nakomen van Zijn belofte, zoals sommigen menen; Hij heeft alleen maar geduld met u, omdat Hij wil dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat. Bedenk dat het geduld van onze Heer uw redding is" (2 Petrus 3).

God wacht op ons

Dit is natuurlijk niet een compleet antwoord en we zullen er altijd mee blijven worstelen. Maar het is wel een manier van denken die wat kan opleveren. God kan de wereld nu beëindigen en hier de nieuwe aarde stichten. Maar net als bij Lazarus neemt Hij Zijn tijd. Hij gunt ons onze ruimte. Hij respecteert onze keuzes. Hij weet hoezeer wij kunnen lijden. Hij voelt de pijn van alle mensen, in alle eeuwen; niemand heeft zo veel verdriet als God zelf. Maar Hij accepteert dat. Hij kapt het niet direct af. Er zijn nog zo veel mensen die zo veel goeds kunnen doen en kunnen meemaken. Wij bijvoorbeeld. Dat gunt hij ons.

En dan op een dag is het genoeg. Dan mag Lazarus opstaan.

Beeld: Shutterstock

• Lees ook: Zo blijf je hoopvol