Waarom de kerk meer is dan een hobbyclubje: de achtergrond van het kerkelijke begrip 'ambt'

1. Hoe gebruik ik deze term op een verjaardag?

“Het aansnijden van de taart is niet zomaar een taakje, het is een ambt!”

2. Wat betekent het?

De term heeft dezelfde oorsprong als het woord ‘ambacht’, en betekent zoveel als ‘openbare functie’ of ‘taak’. Maar in het christendom heeft het woord een diepere betekenis. Een kerkelijk ambt is meer dan een functie: je draagt verantwoordelijkheid voor een deel van Jezus’ lichaam (de gemeente), en bent daarmee in dienst van God. D

Nederlandse Geloofsbelijdenis

Iedere gelovige heeft een heilige taak

aar hoort een bijzondere ‘wijding’, ‘inzegening’ of ‘bevestiging’ bij. In de Katholieke Kerk kent men bisschoppen, priesters en diakenen, in protestantse kerken predikanten, ouderlingen en diakenen en in evangelische kerken (waar het woord ‘ambt’ niet vaak gebruikt wordt) vaak oudsten en soms diakenen. Hoeveel gezag en zwaarte er aan zo’n functie wordt gehangen, varieert per kerk(genootschap).

3. Wie heeft het bedacht en wanneer?

Al in Exodus gaat het over het priesterambt. Na Jezus’ hemelvaart stelde de eerste kerk in Jeruzalem naar joods model ‘oudsten’ aan. Kort hierna kwamen daar ook diakenen bij voor de praktische zaken, en ook het ambt van opziener (‘bisschop’) vind je in de Bijbel (bijvoorbeeld in de brieven aan Timoteüs en Titus). In de katholieke en orthodoxe kerken groeide de ambten uit tot een hiërarchisch systeem. De reformatie brak daarmee: de plaatselijke gemeente is de baas. De Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) introduceerde daarnaast de term ‘ambt van alle gelovigen’: iedere gelovige heeft een heilige taak.

4. Wat heb ik eraan om het te geloven?

Dat een kerk meer dan een hobbyclub is: mannen en vrouwen die een ambt hebben, dragen een stukje heilige verantwoordelijkheid. Dat kan zwaar klinken, maar geeft ook mandaat.

5. Heb je een inspirerend citaat hierover voor mij?

In 2014 schreef een vergadering van de wereldkerk in Lima het volgende: “Om haar opdracht te vervullen heeft de kerk mensen nodig, die er officieel en blijvend verantwoordelijk voor zijn om haar te wijzen op haar fundamentele afhankelijkheid van Jezus Christus en die daardoor te midden van de vele gaven het centrum van haar eenheid vormen.”