Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Waarom Jezus wil dat wij ons leven verliezen

Leven met je hoofd in de hemel

Vandaag begint de astronomische herfst. De herfst is een sterfseizoen. Planten moeten dood om het leven te kunnen bewaren tot de lente. Volgens deze natuurwet is sterven winst. Maar wat bedoelde Jezus toen Hij zei: ‘Wie zijn leven verliest, die zal het behouden?’ En hoe doe je dat?

Deel:

Toen ik voor het eerst bij het huis van mijn lief kwam, las ik op een steen in de muur: ‘Dianthus Armeria’. Dat zei me helemaal niets, maar ik kreeg omstandig uitleg. Het is de wetenschappelijke naam van een klein, knalroze bloemetje dat je hier in Zeeland heel soms nog weleens op de dijken vindt. Vertaald heet het ‘Gods bloem bij de zee’, maar je mag ook ruige anjer zeggen.

Lees ook: Waarom deze dominee eindeloos over Job preekt
Lees ook: Waarom deze dominee eindeloos over Job preekt

Kaal en schraal

Het anjertje bloeit alleen op kale plekken, waar de dijk beschadigd is. Vroeger reden de boerenkarren veelvuldig over de grasdijken, waardoor de boel vanzelf kaal en schraal bleef. Toen kwam het bloemetje veel vaker voor, maar nu moet dat allemaal kunstmatig in stand gehouden worden. Vaak lijkt het alsof hij weg is, maar ineens zie je ’m dan weer, alsof hij is opgestaan uit de dood. Knalroze, met rafelige, ruige randjes.

Dat verschralen van de bodem om het bloemetje te laten bloeien, dat komt vaker voor in de natuur. Het lijkt een goddelijke wet te zijn: er moet gesnoeid, gemaaid, geplagd of zelfs gestorven worden om iets te kunnen laten bloeien. Het meest bekende beeld is dat van de graankorrel, die, zoals Jezus ook al constateerde, moet sterven in de aarde om veel vrucht te kunnen dragen. Doodgaan om leven voort te brengen is een goddelijke wet, eentje waarvan Jezus wist dat Hij zich daaraan moest houden.

Er moet gesnoeid, gemaaid of zelfs gestorven worden om iets te kunnen laten bloeien

Verzet

Waar de natuur dat proces berustend en genadig ondergaat, ‘wetend’ dat het zin heeft, verzetten wij ons ertegen. Wij willen helemaal niet doodgaan, of gesnoeid worden, of op wat voor manier dan ook minder worden, iets van onszelf inleveren. Wij willen vooruitgaan, winst maken, tot bloei komen, tot ‘ons recht’ komen. Genieten, liefhebben, iets tot stand brengen, van betekenis zijn, het verschil maken, dat willen we liever dan verliezen.

Maar Jezus zegt, helaas voor ons in Matteüs 10:39 en 16:25 (en ook in Marcus
8 en Johannes 12): ‘Als je je leven wilt behouden, zul je het verliezen. Als je je leven durft te verliezen, zul je het juist ontvangen.’ Wat bedoelt Hij daarmee? Wat ontvang je dan precies? En hoe doe je dat, je leven verliezen?

Pijn lijden

Volgens Matteüs zegt Jezus dit twee keer tegen Zijn discipelen. De eerste keer als Hij ze uitzendt om te gaan evangeliseren en de tweede keer als Hij Zijn eigen lijden en sterven aankondigt. In beide gevallen laat Hij weten: het leven van een christen, een navolger van Christus, is zwaar. Het is verlies lijden. Onrecht lijden. Pijn lijden. Het volgen van Jezus levert geen roem en eer op in dit leven. Eerder het risico om er ook aan te gaan.

Wij willen helemaal niet doodgaan, wij willen vooruitgaan, winst maken, tot bloei komen, tot 'ons recht' komen

Als Jezus Zijn eigen lijdensweg aankondigt, neemt Petrus Hem even apart om Hem te corrigeren. Dat gaat niet gebeuren, Heer, U moet niet sterven maar juist leven! Dat verdient U!

En dan gebeurt er iets wat mij ontroert: Jezus voelt de verleiding. Hij lijkt zich de verzoekingen in de woestijn te herinneren. Waar Satan tot driemaal toe klaarstond met een nieuw geweldig visioen van roem en eer op aarde. En dit is dan de vierde verzoeking, Satan spreekt door de mond van Jezus’ beste vriend Petrus: ‘U hoeft niet aan het kruis hoor, U kunt ook zonder koning worden!’ Hoe graag zou Jezus willen dat dát waar was, en daarin is Hij één van ons: Hij wil net als wij leven, genieten, groeien, bloeien. Geen dood, geen pijn, geen bespotting.

Te mooi om te verliezen

In Zijn felle reactie richting Petrus: ‘Ga weg achter Mij, Satan! Je zou Me nog van de goede weg afbrengen!’ lees ik een bemoediging. Zie je wel: ook Jezus vond het leven te mooi om te verliezen. Hij zou het liefst hier willen blijven, bij ons, bij de wereld met al haar schoonheid en wreedheid. Maar dat is dus niet de Goede Weg. Dat is er een van doodgaan om vrucht te dragen. Jezus ging die weg en droeg zo veel vrucht dat het genoeg is voor ons allemaal. Als wij vrucht willen dragen, tot in eeuwigheid, moeten we ook dood, of in elk geval verlies lijden.

Dan gebeurt er iets wat mij ontroert: Jezus voelt de verleiding

Op z'n kop

Verlies is winst. Het is weer zo’n echte ‘op z’n kop’-uitspraak van Jezus. Eentje die past in het rijtje van je vijanden liefhebben, de andere wang toekeren, een extra mijl gaan, jezelf gelukkig prijzen als je treurt, arm bent of vervolgd wordt. Wie zichzelf vernedert zal verhoogd worden, is er ook zo een. Alles is anders, alles is omgekeerd in het Koninkrijk van Jezus. En dat Koninkrijk, daar kunnen wij nu al in leven door de Goede Weg te gaan. Op die Goede Weg leef je ‘omgekeerd’. Dan doe je al die dingen die ik hierboven opsom. En dat voelt als achteruit in plaats van vooruit. Dat betekent andere prioriteiten, andere waarden, het relativeren van zoiets als welvaart, carrière, voorspoed, comfort. Op die Goede Weg acht je de ander hoger dan jezelf, zie je om naar de armen en eenzamen (Matteüs 25). Kies je voor Maria in plaats van voor Marta, ook als dat ten koste gaat van je tijd en misschien zelfs je carrière.

Lees ook: Tijd die stilvalt (Bijbelstudie over tijd)
Lees ook: Tijd die stilvalt (Bijbelstudie over tijd)

Kiezen voor verliezen

Je leven verliezen betekent een andere belangenafweging, andere prioriteiten. Kiezen voor de ander (mens én dier!) en de Ander. Voor mij betekent dat in de praktijk dat ik heel wat bezorgdheid moet overwinnen, om mijn inkomen bijvoorbeeld. En ja, het betekent, ben ik bang, ook afzien. Offers. ‘Je kruis op je nemen’ noemt Jezus dat. Kiezen voor dingen die voelen als verlies: ik heb helemaal geen tijd om die eenzame oudere op te zoeken, ik heb helemaal geen zin om vegetarisch te worden of om een dag in de week minder te gaan werken. En dat zijn dan nog de simpele voorbeelden. Want hoe meer ik hierover nadenk, hoe meer ik denk: wat ik doe, is maar gerommel in de marge. Moet het niet allemaal veel radicaler? Moet mijn leven niet echt op zijn kop? Net als dat van bijvoorbeeld de Amerikaanse monnik Shane Claiborne, die de navolging van Christus zeer letterlijk neemt?

Op de Goede Weg leef je 'omgekeerd'

“Ik vraag je niets, Ik bied je wat aan.” Dat hoorde Henk Binnendijk als Gods stem bij zijn bekering. En later merkte hij dat het zo is. Achter Jezus aangaan geeft het inzicht, het vermogen, de kracht om te ‘verliezen’. En ik denk zomaar dat je dat verlies soms zelfs kunt ervaren als winst. Want kiezen voor verliezen, betekent bijvoorbeeld ook vrijheid. Minder zorgen, omdat je minder hecht aan aardse dingen als inkomen, spullen, roem en eer. Het betekent een verrijking omdat je nieuwe wegen gaat.

Het betekent ontdekken dat God voor je zorgt, omdat Hij je al het andere zal schenken als je Zijn Koninkrijk zoekt. Met volle handen is het slecht ontvangen, zeg maar. Dus leeg worden, loslaten, verliezen kan weleens tot vervulling leiden. Omdat je meer met je hoofd in de hemel bent. In dat andere Rijk. Waar de laatsten de eersten zijn en de verliezers winnaars.

Tekst: Theanne Boer

--:--