Waarom moet (radicaal-)rechts altijd bezuinigen op ont­wik­ke­lings­sa­men­wer­king?

De PVV en de VVD in Nederland roepen het al jaren: er moet minder geld naar arme landen. De argumentatie is meestal nogal armzalig: ‘onze mensen’ hebben het ook moeilijk, waarom zouden we geld geven aan anderen zolang we onze eigen problemen niet hebben opgelost?

In de plannen van het zittende kabinet wordt er fors gesneden in geld voor de armsten: 2,4 miljard (vanaf 2027), waarna er een kleine vier miljard over blijft. Te vrezen valt dat het daarbij niet blijft.

Geert Wilders twittert vrijwel wekelijks dat er geld van ontwikkelingssamenwerking naar de ‘gewone Nederlander’ moet. De VVD lanceerde onlangs een plan om werken meer lonend te maken. Dat kost geld en waar werd 600 miljoen gevonden? Juist, bij ontwikkelingssamenwerking. Toen ik VVD-leider Dilan Yesilgoz daar onlangs in 'Dit is Tijs' naar vroeg , zei ze dat ze “haar verantwoordelijkheid wil nemen, maar ik hoef niet het beste meisje van de klas te zijn”. In het buitenland is het niet anders. Donald Trump wil fors bezuinigen op USAID, een hele grote hulpgever.

Helaas beperkt de bezuinigingsdrift zich niet tot rechts. Groot-Brittannië gaat de defensie-uitgaven flink opschroeven de komende jaren. Begrijpelijk, gezien wat er allemaal gebeurt in de wereld. Maar hoe gaat de sociaal-democratische Labour-regering dat betalen? Juist: door te snijden in ontwikkelingssamenwerking.

Ik ben geen kenner van de sector. Of het geld dat omgaat in die wereld allemaal goed wordt besteed, of dat er ook veel gaat naar wat door rechts ‘linkse hobby’s’ wordt genoemd: ik weet het eerlijk gezegd niet. Hoe dan ook lijkt dat me op zichzelf geen reden om ermee te stoppen. Hervorm de boel dan, zou ik zeggen, zodat het wel goed en zinnig wordt besteed.

Vanuit de sector wordt vaak betoogd dat ontwikkelingssamenwerking ook in ons eigen belang is. Minister Klever gaat inmiddels zover dat ze ‘de Nederlandse belangen’ zelfs centraal stelt bij ontwikkelingshulp. En dat terwijl die hulp toch ooit begonnen is om anderen – niet onszelf – te helpen.

Het helpt allemaal niet. Kennelijk vinden velen het vandaag de dag simpelweg onnodig om de ander ver weg te helpen, en al helemaal niet als er geen eigen belang mee gemoeid is.

Ik ben huiverig om al te snel te jeremiëren dat alle slechte dingen het gevolg zijn van secularisatie, maar in dit debat krijg ik steeds vaker de indruk dat we niet zonder externe motivatie kunnen om goed te doen. Iemand die tegen ons zegt: “Heb je naaste lief als je zelf” – of iets wat daarop lijkt.

Als niemand van buiten ons aanspreekt, gaan we kennelijk vrijwel allemaal voor onszelf.

Tragisch maar waar.