Waarom we niet moeten afwachten of God de aarde gaat redden...

Veel christenen vertrouwen dat de toekomst in Gods handen is. De mensheid leeft voor eeuwig, en er zal altijd een mooie aarde zijn om dat op te doen. Zo heeft God het bedoeld, en wat wij ook voor doms verzinnen en wat ons ook overkomt: het plan staat vast, wij zullen overleven.

Klimaatwetenschappers waarschuwen ons in koor dat het er niet goed uitziet. De aarde warmt op, de zeespiegel stijgt, de atmosfeer wordt minder leefbaar. ‘Nou goed,’ antwoorden sommige gelovigen dan, ‘In dat geval maakt God gewoon een nieuwe aarde. Zo staat het al in de Bijbel.’ Het resultaat van zulk geloofsvertrouwen is dat de klimaatdiscussie een christen nauwelijks lijkt te raken.

Dit is onterecht. Aan je geloofsvertrouwen wil ik niet komen: dat is alleen maar iets moois en als het goed is ook iets constructiefs. Maar christelijk geloofsvertrouwen zou juist moeten samengaan met ernstige zorgen om het klimaat en de natuur.

Het zal toch wel goed aflopen…

Ten eerste omdat vertrouwen niet moet betekenen dat je alles zomaar verpest omdat het verhaal toch wel goed zal aflopen. Ik vertrouw erop dat mijn ouders zo onvoorwaardelijk mogelijk van me houden, maar als ik ze vervolgens constant treiter en het leven zuur maak, heb ik niets van het leven begrepen.
Mijn vrouw heeft me op een mooie zomerdag trouw beloofd. Dat was geen vrijbrief voor mij om haar huis tot een zwijnenstal te maken, haarzelf als grofvuil te behandelen, en aan de lopende band vreemd te gaan. Integendeel, die trouwbelofte was een uitnodiging om een zo goed mogelijke relatie met haar te blijven onderhouden.

Wie erop vertrouwt dat God de aarde, de mensen en de dieren voor altijd zal beschermen, moet zich niet vrij van verantwoordelijkheid voelen, maar zich juist uitgenodigd weten om zelf een zo liefdevol mogelijke relatie met die aarde, mensen en dieren te koesteren.

Ten tweede: dat je gelooft dat God alles láter zal goedmaken, betekent niet dat er nú geen werk aan de winkel is. Als je je naaste wilt liefhebben als jezelf, is het goed om te beseffen dat de klimaatcrisis momenteel al slachtoffers maakt. De lucht in (de voornamelijk minder welvarende wijken van) onze steden is nu al ongezond voor jong en oud. Maar de grootste slachtoffers van klimaatverandering wonen niet in ons land: die wonen in landen die gevoeliger zijn voor natuurrampen, extreme droogte, overstromingen, mislukte oogsten en nieuwe en oude ziekten. Daar is de klimaatproblematiek geen zorg van later, maar een realiteit die nu al zorgt voor dood, verderf en vluchtelingenstromen.

Koor van miljoenen stemmen

Ook dieren lijden onder onze voortdurende onverschilligheid. We willen al jaren en jaren veel te veel dieren eten en gebruiken. Waar Jezus zichzelf nog kon vergelijken met een goede herder, die alle schapen kent en vice versa, die zonder twijfel zijn leven voor die beestjes zou geven, is onze bio-industrie een liefdeloze machinerie van mishandeling, misbruik en uitbuiting geworden. In de Bijbel krijgt de ezel van Bileam een stem om te klagen toen ze drie keer geslagen was. Als vee in ons land dat zou krijgen, hoorden we een aanhoudend koor van miljoenen stemmen die ons vroegen waarom we hen niet behandelden zoals wijzelf zouden willen worden behandeld. Bij gebrek aan pratende dieren moeten wijzelf wat beter voor deze schepselen spreken.

Vlees eten is vaak voor hufters in de Bijbel

Lees ook over:

Vlees eten is vaak voor hufters in de Bijbel

De derde reden is theologisch en gaat over het koninkrijk van God. Voor veel christenen heeft die term door de jaren heen een toekomstklank gehad: ‘Ooit, op een dag…’ Maar het koninkrijk van God is net als het Beloofde Land van Mozes een realiteit die niet in de verre, onbereikbare toekomst ligt. Het is een realiteit die hier en nu al voeten in de aarde wil krijgen. Johannes de Doper kwam het al aankondigen: het koninkrijk van de hemel is nabij (en dus moesten de mensen zich bekeren). Jezus ging een stapje verder, want die zei dat het koninkrijk van God binnen het bereik lag… Ook binnen het bereik van de farizeeën.

Geen wegwerpartikel

De aarde is geen wegwerpartikel dat straks door God in de prullenbak wordt gegooid, waarna we een heel nieuw product krijgen. Dat is een 21e-eeuwse laatkapitalistische benadering van het geloof. Deze aarde wordt niet achteloos vervangen; deze aarde moet worden vernieuwd, hernieuwd, en liefdevol verzorgd. Aan dat proces moeten wij van harte willen meewerken.

Het koninkrijk van God is een zaadje dat door Mozes, Jezus, Ruth, Maria en de anderen is gezaaid en bewerkt, en dat nu in en onder ons moet gaan groeien en bloeien. Het is een nieuw soort wereld die allang is begonnen, maar nog nooit helemaal is uitgekomen. Als we straks het Pinksterfeest vieren, oorspronkelijk een oogstfeest, moeten we dat onthouden. Wij moeten zelf de weg vrijmaken voor alle mooie dingen waarvan we hopen dat God ze in de toekomst voor en met ons zou willen doen. De tijd van ‘Stil maar, wacht maar’ is voorbij, we moeten onmiddellijk onze ontwrichte relatie met God, de aarde, de ander en de dieren herstellen.

Foto van Vincent M.A. Janssen via Pexels.com