Zuster Anneke over de leefgemeenschap van de Zendings-diaconessen van Amerongen

Toen zuster Anneke veertig jaar geleden intrad, waren er wel tachtig diaconessen in Amerongen. De afgelopen vijfentwintig jaar zijn er geen zusters bijgekomen, waardoor ze nog maar met zeven zusters over zijn. Het oude Zendings-Diaconessenhuis werd te groot en de zusters worden ouder. Daarom plaatsten ze een advertentie: ‘Kom wonen bij de zusters!’. “Er volgden wel dertig aanmeldingen”, vertelt Anneke. “Na een zorgvuldige selectie en kennismakingsavond hebben we vier gezinnen uitgekozen. 

De leefgemeenschap is een manier om onze missie veilig te stellen

We hebben eerst vier weekenden met elkaar doorgebracht. Aan de ene kant om elkaar beter te leren kennen en leuke dingen te doen. Maar zeker ook om, onder begeleiding van coaches, onze verwachtingen helder te krijgen en een gemeenschappelijke basis te leggen. Voor ons is deze leefgemeenschap een manier onze missie - mensen bij Jezus te brengen in woord en daad – veilig te stellen voor de toekomst.”

EVEN WENNEN

In de gemeenschappelijke tuin staat een trampoline, waar altijd wel een paar kinderen op springen. “Dat is wel even wennen”, vindt zuster Anneke. “Bij het oude Zendings-Diaconessenhuis hadden we een grote stiltetuin. Het was er heerlijke rustig, met bomen en vogels. Hier crossen de kinderen op fietsjes, steps en skelters door de tuin, terwijl wij zusters de perkjes op orde willen houden. Maar het levert ook veel plezier op. Zo zijn we als zusters tóch een soort oma’s geworden. Ik geniet daarvan.”

EEN EIGEN RITME

Zowel de zusters als de gezinnen hebben een eigen ritme. De ouders gaan naar hun werk en de kinderen naar school. De zusters organiseren ook in de nieuwe situatie rouwdagen, taallessen voor vluchtelingen en andere activiteiten, nu samen met de gezinnen. Vast onderdeel voor de zusters, en voor wie van de gezinnen thuis zijn, is de dagopening en -sluiting met zang en gebed. En iedere twee weken eet de hele leefgemeenschap samen.

ER ZIJN VOOR DE ANDER

“We hebben de afgelopen tijd vooral aandacht besteed aan ‘landen’ in het met elkaar wonen en elkaar beter leren kennen. Nu onderzoeken we wat we gezamenlijk kunnen oppakken. Daarbij willen we echt kijken waar behoefte aan is in het dorp. Er zíjn is belangrijker dan het doen. We zoeken het vooral in de ontmoeting met mensen. Een goed voorbeeld is een initiatief van Ilse; een gebedsgroep van onze moeders met een aantal moeders van school.”

MEER IN DE WERELD

“De leefgemeenschap met gezinnen maakt het luchtiger en levendiger. Het is niet zo netjes, opgeruimd en geordend. We staan meer in de wereld dan wanneer we alleen met onze kleine gemeenschap verder waren gegaan. Er gebeuren ook meer spontane dingen, zoals oliebollen bakken voor de hele buurt.” 

Ik wist niet eens of ik wel in God geloofde

Inmiddels is zuster Anneke veertig jaar diacones. “Dat wilde ik zeker niet worden!”, zegt ze resoluut. Als kind weet zuster Anneke niet eens of ze wel in God gelooft. Ze is vijftien jaar als haar vader op 52-jarige leeftijd overlijdt aan een hartstilstand. “Dat was een enorme klap voor mij”, vertelt zuster Anneke. Het zette me ook aan het denken. ‘Ik kom niet waar hij komt’, schoot er door me heen.” Haar moeder bleef achter met zeven kinderen tussen de elf en negentien jaar oud. Het was een moeilijke tijd. “Op mijn achttiende, toen mijn zus trouwde, kwam ik voor het eerst weer in de kerk. Ik had het gevoel dat God tot mij sprak. Toen ben ik Hem echt gaan zoeken.”

DE WERELD TREKT

Anneke groeide op in Rotterdam, waar de haven de poort naar de wereld vormt. Al van jongs af aan wil ze mensen helpen en lonkt het buitenland. Na de opleiding tot chirurgisch verpleegkundige gaat zij de tropenopleiding doen in het Havenziekenhuis. Dan weet ze zich groepen op een medische post in Suriname te gaan werken. “In de binnenlanden, bij de Indianen, dat leek met wel wat. Ik herinner me het sollicitatiegesprek. ‘Weet je wel waar je aan begint?’, vroegen ze. ‘Je zit daar helemaal alleen in het oerwoud. Je kunt daar geen man vinden!’ Ik weet ook nog wat ik antwoordde: ik geloof dat God dit van me wil.”

BEVALLINGEN IN HET OERWOUD

Binnen vier maanden zit ze in de binnenlanden van Suriname. “Ik moest daar echt alles doen, zelfs tandartswerk en bevallingen. Het was een groot avontuur. Enkele ex-collega’s traden in als Zendingsdiacones en vertrokken naar Amerongen. In hun brieven schreven ze ‘we bidden voor nieuwe zusters’. En dan dacht ik meteen: als ze maar niet denken dat ik dat ben! Toch liet het me niet los.” Zuster Anneke verblijft tijdens verlof uit Suriname tijdelijk in het Zendings-diaconessenhuis en helpt bij een kinderkampweek, om de boel te bekijken. “Ik zat tussen allemaal diaconessen met kapjes op terwijl ik net uit het oerwoud kwam”, vertelt ze lachend. “Toen ik intrad voelde het alsof het vrije leven ophield en het avontuur voorbij was. Maar tegelijkertijd had ik het gevoel dat God dit van mij vroeg.”

NIEUW AVONTUUR

Achteraf weet ze dat ze hier op haar plek is. Zeker nu de zusters een nieuw avontuur zijn aangegaan met de gezinnen. “Het is mooi om samen met jonge mensen op een moderne manier vorm te geven aan onze missie. Ik hoop dat ze dat volhouden; om er te zijn voor anderen. Ook als wij er niet meer zijn.” Zover is het nog lang niet. Zuster Anneke is bijna zeventig jaar, maar zit nog niet achter de geraniums. Ze werk veel met migranten. “Ik oefen Nederlands met ze en verzorg pastoraat en diaconaat. En een keer per jaar ga ik terug naar Suriname, dan ben ik weer bij de Indianen voor toerusting en pastoraat.”

NEDERLAND ZINGT DICHTBIJ

Weten hoe het voor de gezinnen is om met de zusters te wonen? Lees het verhaal van Ilse van Oostveen. En wil je een kijkje nemen in deze bijzondere leefgemeenschap? Kijk dan a.s. maandag, tweede paasdag, de uitzending van Nederland Zingt Dichtbij. 

Nederland Zingt Dichtbij, maandag 13 maart, 10:00 uur NPO2

Tekst: Susanne Jonker