‘God is de ultieme Hechtingsfiguur’

“In mijn psychologenpraktijk voer ik gesprekken met volwassenen die allang het huis uit zijn, en tóch gaat het vaak over hun ouders,” vertelt Mieke. “De hechtingstheorie verklaart voor mij grotendeels waarom. Die stelt dat we allemaal een aangeboren verlangen hebben naar de emotionele nabijheid van één of twee belangrijke anderen: onze hechtingsfiguren. Ons hele functioneren – van omgaan met emoties tot de mate waarin we openstaan voor relaties of nieuwe informatie – wordt ten positieve beïnvloed als we ons door hen veilig en geliefd voelen. Maar hoe zou dat werken in onze relatie met God, vroeg ik me af. En zo begon een jarenlange ontdekkingstocht, die uiteindelijk resulteerde in het boek Een warme band met God.”

Wat zijn voorwaarden voor een veilige hechting?
“Het begint al jong. Baby’s hebben vooral warmte, nabijheid en fysieke verzorging nodig, die ze al huilend, brabbelend of lachend zoeken. En voor oudere kinderen is het belangrijk dat een ouder emotioneel beschikbaar en afgestemd is. Een voorbeeldje? Misschien herinner je je nog wel een keer dat je boos werd als kind. Zo’n emotie voelt als één brok ongeleide energie. Hoe hebben je ouders daarop gereageerd? Als een ouder liefdevol zijn best deed je te begrijpen en te geven wat je nodig hebt, raakte je veiliger gehecht. Bijvoorbeeld door de emotie te benoemen: ‘Ik zie dat je boos bent, kom eens bij me zitten. Dan praten we er even over.’”

In het boek onderzoek je of God ook een hechtingsfiguur kan zijn.
“Toen ik de Bijbel door de bril van de hechtingstheorie las, trof het me hoe vaak God benadrukt dat Hij een band met ons wil opbouwen. En als ik mijn eigen relatie met God bekijk, functioneert Hij inderdaad als hechtingsfiguur: ik verlang naar Zijn nabijheid en zoek die ook. Een van de wonderlijkste ontdekkingen vond ik dat ik op rationeel niveau wel geloof dat God van me houdt, maar dat ik Hem op emotioneel niveau alsnog op afstand houd. Ik wilde Hem niet té dichtbij laten komen – bang dat Hij me zou teleurstellen. In het schrijfproces van dit boek ben ik enorm naar God toegegroeid. Ik heb mijn reserves opgegeven, want Hij is de ultieme Hechtingsfiguur. Hij kan je beter aanvoelen dan wie dan ook.”

Staan mensen die onveilig gehecht zijn 1-0 achter in hun band met God?
“Ja en nee. Nee, omdat hun behoefte aan veiligheid gigantisch is. Onveilig gehechte mensen hebben ontzettend veel gemist en zijn eerder bereid te zoeken, het leven om te gooien en voor God te kiezen. Maar als ze dat eenmaal hebben gedaan, kunnen de nare ervaringen uit hun jeugd hen behoorlijk plagen in het contact met God. Zo verwachten ze veel eerder dat God er toch niet voor hen is. En dan kunnen ze hun geloof ook weer radicaal aan de kant gooien.”

Wat hoop je met dit boek mee te geven?
“Niemand is honderd procent veilig gehecht: we leven in een gebroken wereld, met gebroken ouders. Maar als je begrijpt hoe hechting werkt, kun je daar je voordeel mee doen. Durf je verwachtingen van God te bevragen. Al zijn we woest op Hem en snappen we niet waarom iets gebeurt: hoe meer we dat met Hem durven delen, hoe meer we van Hem zullen terugontvangen.”