Onbeperkt gamen of meeslepen naar een museum: Hoe hou je de vakantie met je puber gezellig?
Orthopedagoog Suzanne Roos geeft advies
Hoewel extra veel tijd met elkaar heel gezellig is, draait het met een puber in huis ook nog wel eens op strijd uit. Wat doe je? Sleep je je kind mee naar een museum of laat je hem onbeperkt achter een scherm zitten? Orthopedagoog Suzanne Roos laat zien dat er gelukkig ook nog wat tussen zit.
De zomervakantie komt eraan. Weer een langere tijd met elkaar thuis of op vakantie. Hoe hou je het gezellig met je puber?
“Het belangrijkste is dat iedereen die meegaat op vakantie vooraf zijn verwachtingen met elkaar deelt. Zo voorkom je al teleurstellingen. Ga gewoon het rijtje af: wat stel jij je voor bij de vakantie? Wat wil je graag doen? Luister serieus naar elkaars voorstellen en bekijk ook wat je als gezin samen belangrijk vindt. Dus: wat zijn activiteiten die we echt met elkaar doen? Als bijvoorbeeld de maaltijd een belangrijk onderdeel van je gezinstijd is tijdens de vakantie en je bent het daar allemaal over eens, bespreek dan wat die maaltijd voor iedereen leuk maakt. Je kunt er wel vanuit gaan dat iedereen snapt dat je dan niet achter je telefoon zit, maar dat hoeft niet per se. Bespreek het, maak afspraken. Valkuil bij het maken van afspraken en het inventariseren van wensen is dat je gaat preken. Luister echt naar je puber. Die wil misschien iedere dag uitslapen, terwijl jij juist alle zonsopgangen wil zien. Dat gaat dus niet bij elkaar komen. Kies iets wat jullie allemaal willen en committeer je daar dan met elkaar aan. Daarin kun je best wat ruimte geven. Laat je puber lekker uitslapen en doe daarna iets met zijn allen wat je met elkaar hebt afgesproken.”
Heel belangrijk bij pubers: zorg dat er lekker eten is. Dat is altijd goed
Sommige pubers vinden alles saai. Wil jij naar een mooi museum, krijg je gezucht en gesteun. Dwing je ze dan om mee te gaan?
“Je hoeft niet in alles mee te bewegen, soms is het ook: dit gaan we gewoon doen, klaar. Maar zoek daarin wel een balans. Als je dat bij 25 dingen doet is dat voor niemand fijn. Bij pubers is het vaak ook zo dat ze dingen die ze saai zeggen te vinden, eigenlijk gewoon nog niet overzien. Bij een museum denken zij: ‘leuk, gaan we een hele dag slecht verlichte kunst bekijken.’ Maak het wat kleiner voor ze. Vertel wat ze kunnen verwachten, dat jullie er geen uren gaan rondlopen, dat jullie daarna lekker ergens gaan lunchen. Hak zo’n bezoek op in kleine vrolijke blokjes. En heel belangrijk bij pubers: zorg dat een van die blokjes iets met lekker eten is. Dat is altijd goed.”
Uren gamen of achter een telefoon. Je wil je puber ruimte geven, maar onbeperkte schermtijd is misschien ook geen goed idee. Wat adviseer je?
“Bedenk je: dat wat je toestaat draai je niet meer gemakkelijk terug. Dus onbeperkt gamen draai je niet makkelijk terug als je ziet dat het toch niet zo gezellig is. Dus denk vooraf na over de keuzes die je wilt maken en ook welke doelen je hierin op langere termijn wilt bereiken. Voor ieder gezin werkt iets anders qua schermtijd. Je kunt afspreken dat je niet op de minuut af maximale tijd instelt, maar dat het geen uren achter elkaar is en dat je bepaalde activiteiten en taken voor gaan op gamen. En blijf betrokken bij wat ze doen, verdiep je en ontwikkel je zelf ook. De onlinewereld is voor tieners net zo realistisch als de echte wereld. Wij zijn daar als ouders niet zo in meegegroeid. Ze hebben online veel contact, een groot deel van hun leven speelt zich daar af. Dus vraag naar wat ze online beleven. Dat doe je ook als ze een dagje uit zijn geweest: hoe was het, wie heb je gezien, wat heb je gedaan? Je hoeft er niet bovenop te zitten, maar toon interesse en laat het niet helemaal los.”
Is het goed om op vakantie soms ook niet in discussie te gaan over tijdsbesteding?
“Jazeker. Je bent op vakantie en discussie is vaak vermoeiend en teleurstellend. Houd rekening met jezelf en je eigen behoeften. Dat mag. Kijk naar wat je op kan brengen. Is je lontje kort, neem dan eerst tijd om zelf op te laden. Als je met rood verhitte hoofden tegen elkaar in gaat, vraag je dan af: Waar ben ik nou zo boos over? Waarom stoort dit mij nou zo? Vaak stoort iets je bij de ander omdat je eigenlijk zélf ergens aan toe bent. Je denkt dan misschien: ‘ze eten wel de koelkast leeg, maar ze ruimen niet uit zichzelf de vaatwasser in, dat komt nu op mijn schouders neer’. En misschien mag je van jezelf pas gaan zitten als het aanrecht leeg is. Kopieer dan juist je puber want daar kan je wat van leren: ga eens met een glas wijn in de tuin zitten en kom tot jezelf. Luister naar je behoeftes. Misschien heb je zelf wat meer nonchalance nodig in je leven.”
Het hoeft niet per se zoals jij het zou doen
“En ook: pick your battles in dat wat je van je puber vraagt. Als alles even belangrijk is word je een pratende kamerplant: ‘Daar komt mama weer, die vindt het weer niet in orde.’ Kies een paar dingen waarvan je wil dat het gebeurt. Bijvoorbeeld: twee keer per week doet je puber boodschappen en samen heb je besproken dat het gezin behoefte heeft aan meer taart deze vakantie, dus het is zijn taak dat te regelen. Zo hou je het ook een beetje luchtig. Laat je kind dat op zijn eigen tempo doen. Die vijf minuten of zelfs dat halve uur maken het verschil niet. Het hoeft niet per se zoals jij het zou doen. Je hoeft niet alles maar toe te geven, maar je kunt wel met elkaar meebewegen.”
Nog een laatste tip om de vakantiepret te bevorderen?
“Je bent met je puber(s) op vakantie. Het is misschien wel de laatste keer dat je met elkaar vakantie viert. Zorg dat je er fijn op terugkijkt en zij ook. Maak zelf plezier. Neem jezelf niet te serieus en zorg dat je kinderen je ook nog eens zien lachen, maak een grapje. Jij mag het ook naar je zin hebben.”
Geschreven door
Saskia van Berkel
