3: Utrecht, het jaar 1815:
Nieuwe Hollandse Waterlinie
Met de Nieuwe Hollandse Waterlinie genoot ook de stad Utrecht bescherming van het water binnen de Hollandse Waterlinie. Deze linie was een uitleg van de Oude Hollandse Waterlinie naar het Oosten en was van circa 1815 tot 1940 een onneembare vesting die Holland beschermde tegen vijandige troepen.
Bij oorlogsdreiging konden militairen van Muiden tot aan de Biesbosch brede stroken land onder water zetten, zodat Holland onbereikbaar was. Op strategische posities stuitte de vijand op forten, kastelen en kazematten.
Drie keer
De Waterlinie is drie keer in stelling gebracht. De eerste keer was tijdens de Frans – Duitse Oorlog van 1870 – 1871. De tweede keer was tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914 – 1918. Een Duits spionagerapport uit die tijd geeft aan dat de waterlinie toen voorkomen heeft dat Duitsland ons heeft aangevallen. De laatste mobilisatie was in 1939-1940 aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Het systeem bleek toen jammerlijk verouderd, de Duitsers vlogen er gewoon overheen. Tegenwoordig is het open Linielandschap het grootste Rijksmonument van Nederland en bovendien genomineerd als UNESCO Werelderfgoed. Bekijk hier een aflevering van RTV Utrecht over de geschiedenis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Meer waterlinies
Tien jaar geleden maakte de Rijksoverheid een inventarisatie van alle Linies en Stellingen in Nederland. Ze kwamen tot een optelsom van wel 45 stuks, waarvan er bij 10 gebruikt gemaakt werd van water. Vanaf de oude Romeinse Limes tot de meest recente, de IJssellinie uit de periode van de Koude Oorlog.
Het grote aantal waterlinies is typisch voor ‘Nederland Waterland’. Twee bijzondere zijn de Stelling van Amsterdam, die een werelderfgoed site is van de UNESCO, en de Nieuwe Hollandse Waterlinie als grootste Rijksmonument van Nederland.
