Aangenaam Rikkert Zuiderveld
'Standpunten mogen radicaal zijn, maar niet fanatiek'
Rikkert Zuiderveld (58) is bekend van het zangduo Elly & Rikkert. Hij heeft voor Visie teksten geschreven bij diverse fotopagina’s. Elly en Rikkert hebben vier kinderen, onder wie een pleegdochter.
Hoe was het om die teksten te schrijven?
“Mooi om te doen, omdat je met een foto een kapstok hebt. Je schrijft niet in het wilde weg. Je ziet op een foto iets gebeuren, een bepaald spanningsveld en dat prikkelt tot schrijven.”
Hoe vier je dit jaar Kerst?
“We proberen op de kerstdagen een beetje uit te blazen van de tournee die we deze maand zijn begonnen. De laatste vier dagen voor Kerst hebben we vijf concerten. Het is overigens al vanaf de zomer steeds druk geweest. Waarschijnlijk zullen enkele van onze kinderen met Kerst bij ons komen. Gezellig thuis.”
Hoe is het om een bekende christen te zijn?
“Zo bekend zijn we ook niet, maar aan de andere kant zijn we er heel erg mee vertrouwd natuurlijk, omdat dat zo al ons leven lang is. Wat wel eens lastig is, is dat mensen je soms op een aparte plaats zetten, op een voetstuk en naar je opkijken en dat vertroebelt de normale omgang wel eens.”
Hoe ga je om met jarenlang succes?
“Het is een stukje van ons bestaan geworden, maar het is ook eerlijk om te zeggen dat de zalen niet altijd stampvol zitten. Ik denk dat de combinatie van Elly en mij veel mensen aanspreekt, omdat we een soort natuurlijke harmonie hebben.”
Waar kom je niet aan toe, wat je wel zou willen?
“O, heel veel: Ik zou vaker willen sporten, maar ook tekenen, schilderen en reizen: meer van de wereld willen zien.”
Hobby of interesse?
“Mijn grote hobby – naast schaatsen – is de archeologie van Nederland. Ik heb ooit prehistorie gestudeerd, met name de prehistorie van Nederland en ik ga af en toe de akkers op en dan vind je wel eens wat. Ik heb thuis op mijn bureau allerlei vuurstenen werktuigjes uit de Steentijd.”
Wat wil je bereiken?
“Ik zou wel wat vaker een inhoudelijk gesprek willen hebben met wat dan de intellectuele elite van Nederland wordt genoemd over zaken als geloof en zingeving. Ik zie nog steeds, ook al is er in het algemeen wat meer openheid voor geloofszaken, dat met name in de media de intellectuelen met een licht dedain spreken over mensen die geloven.”
Wat is de gemiddelde respons op jullie optredens?
“Mensen blijven napraten, ze sturen brieven of reageren in het gastenboek op onze site. Mensen weten zich bemoedigd door de muziek en de inhoud van de liedjes. Ze komen met vragen of vertellen hun hele levensverhaal. We komen echter niet toe aan de afwerking van al die contacten, maar gelukkig hebben we heel veel adressen waar we mensen naartoe kunnen doorverwijzen.”
Op welk liedje wordt veel gereageerd?
“Het liedje ‘Rosa’ leverde heel veel reacties op op het terrein van incest. Vooral als iemand jou persoonlijk voor het eerst in vertrouwen neemt, kun je die niet heel gemakkelijk zomaar even naar een instituut doorverwijzen. Daar is Elly vaak druk mee. Soms gaat ze met mensen mee naar de hulpverlening om hen over een brug te helpen.”
Is er ook wel eens kritiek op jullie optredens?
“Naast ons kinderrepertoire hebben we een volwassenenrepertoire waar soms over geklaagd wordt dat mensen het niet direct genoeg vinden, maar te poëtisch of te liberaal. Er zit een heel stuk van ons hart in wat we aan liedteksten schrijven voor volwassenen. Daar zijn wel liefhebbers voor, maar die groep is kleiner dan voor het kinderrepertoire, want je moet er meer bij nadenken.”
Wat gaat er 1 minuut voor een optreden door je heen?
“We zijn rustig, maar staan ook wel te popelen om te beginnen, want we hebben alles opgebouwd en voorbereid. Als de mensen dan in de zaal zitten, heb je zin om te beginnen.”
Wat zou je in de maatschappij willen veranderen?
“Alles hangt tegenwoordig aan de economie en dat is ons grote probleem. Wat mij het meest zeer doet in het overheidsbeleid, is dat bijna alle beslissingen worden genomen op financieel-economische gronden. Ik denk dat dat een fundamentele denkfout is. Om een maatschappij echt goed te laten functioneren, moet je uitgaan van morele beginselen en ethische principes. Dat heeft te maken met mijn christen-zijn, want ik geloof dat als je die keuze maakt, dat dan de rest vanzelf komt. Dat is het principe van ‘Zoekt eerst Gods Koninkrijk en Zijn gerechtigheid en al het overige zal u bovendien geschonken worden’.”
Favoriete tv-programma; boek, muziek?
“Tv: het Journaal of een achtergrondreportage van het nieuws en verder kijk ik af en toe naar een voetbalwedstrijd, maar ik zal er niet voor thuisblijven. De enorme hoeveelheid pulp die via televisie over het volk wordt uitgestort, is aan ons niet echt besteed; boek: Alles wat professor Rookmaker heeft geschreven; boeken die gaan over kunstenaar- en christen-zijn, en het boek De gave van Asher Lev van Chaim Potok; muziek: ik luister het liefst naar singer-songwriters, mensen die hun eigen werk zingen, zoals Bob Dylan of Joni Mitchell.”
Belangrijke gebeurtenis?
“Het moment dat ik Jezus leerde kennen. Aan de ene kant was het een ‘bekroning’ van een zoektocht en aan de andere kant een liefdevol opgevangen worden vanuit een heel diep punt. Dat was voor mij echt een moment van verlossing.”
Breng eens onder woorden Wie de Here Jezus voor jou is.
“Veel: Leermeester, ook Grote Broer, maar ook Gids, Leidsman. In de geschiedenis maar ook persoonlijk: mijn Bevrijder.”
Wat houdt je momenteel bezig?
“Ik ben veel bezig om te zoeken naar een manier om in het schrijven van liedjes voor volwassenen iets van Gods bewogenheid te communiceren. Dat proberen we al jaren, zonder dat het gelijk het etiket gospel heeft. Want we willen graag dat onze muziek voor iedereen toegankelijk is en dat we iets van Gods barmhartigheid en eerlijkheid kunnen delen, zonder dat het gelijk propaganda is.”
Welk lied dat jezelf of Elly heeft geschreven, heeft dat?
“Het liedje Koorddanser heeft daar wel iets van.”
Wat vind je belangrijke normen en waarden?
“Ik vind het vertrouwen erg belangrijk. In de liefde zoals Jezus ons die heeft geleerd, vind je de aspecten respect, vertrouwen, genade en elkaar de ruimte geven om ook fouten te mogen maken en niet te snel te oordelen. Een oud indiaans spreekwoord zegt: Veroordeel je broeder niet als je niet een mijl in zijn schoenen hebt gelopen.”
In welke situaties word je emotioneel?
“Als ik een kind zie lijden; de machteloosheid van mensen raakt mij ook. En ik word ook emotioneel van de schoonheid van een mooie vrouw, kunst, de natuur, dans, muziek of een prachtboek.”
Welke plek nemen emoties in in jouw relatie met Jezus?
“Dat is moeilijk te omschrijven. Ik probeer vanuit mijn toch wel redelijk verstandelijke instelling mijn geloofsleven zo goed mogelijk in balans te houden. Ik wil dat voor ongeveer de helft baseren op wat ik met mijn verstand weet uit de Schrift en waar ik op vertrouw. Voor de andere helft is het denk ik aanvullend de omgang met Hem waarin een stuk emotie speelt.”
Dieptepunt in je leven?
“De tijd dat wij op reis waren, nadat we in de jaren zeventig in een soort communeverband hebben gewoond. We hebben alle spullen weggedaan die we hadden. We waren leeg en op; achteraf moesten wij op dat punt komen om God te leren kennen. Eigenlijk zou ik zo’n dieptepunt alle mensen willen toewensen. Dat klinkt raar, maar ik meen het wel. Je moet toch op een punt komen van breken: je trots, wat je meent te zijn en wat je meent te kunnen, dat moet een keer op het offerblok voor God.”
Met wie zou je graag eens (hebben) willen praten?
“Met Ghandi, omdat hij het christelijk geloof wel kende, maar er ook zijn bedenkingen bij had en toch in de praktijk iets enorms heeft gerealiseerd op een Jezus-achtige manier, in de zin van: volkomen geweldloos en met een zachtmoedige geest. Ik zou het met hem hebben over de bron van zijn innerlijke kracht en het geloof in de mogelijkheden die hij zag.”
Wat zou je je kinderen willen meegeven?
“Gaan voor waar je in gelooft met een standvastigheid die niet in fanatisme mag ontaarden. Standpunten mogen wel radicaal zijn, maar niet blind fanatiek. Met visie.”
Welke gebeurtenis heeft diepe indruk op je gemaakt?
“De moord op Kennedy. Toen zat ik op de middelbare school. Op de één of andere manier was dat een eind van een tijdperk. Het heeft mij mede op de weg gezet van vrede en geweldloosheid.”
Als je een EO-programma mocht maken, wat voor programma zou dat zijn?
“Een muziekprogramma met mooie mensen die bij elkaar zitten bij een vuur en die elkaar verhalen vertellen, samen muziek maken.”
De rol van het gebed in je leven?
“Ik ben geen grote en lange bidder, maar adem het wel door de dag heen als het ware. Gebed is voor mij geen spreekuurtje, maar intimiteit en overleg met Hem. Stil zijn en luisteren naar Hem.”
Welke figuur uit de Bijbel spreekt je het meest aan?
“Ik ben meer het type Johannes: een beetje stil, maar ondertussen zorgen dat je bij Hem in de buurt bent en het later zo mooi mogelijk opschrijven.”
Hoe kijk je aan tegen de dood?
“Dubbel: De dood trekt me niet echt. Ik heb heel veel plezier in de dingen die ik mag doen en ik heb een geweldige vrouw! Aan de andere kant kijk ik er met mijn verstand tegenaan: het binnengaan in de werkelijke dimensie van tijdloosheid die wij nu nog niet zien. “
Is er een bijbeltekst die je aanspreekt?
“Johannes 9, de blindgeborene. Een prachtverhaal.”
Wat staat er op de agenda voor 2006?
“Een aantal concerten, een tournee rond Pasen, eind februari verschijnt er een boek over ons leven, geschreven door Herman Veenhof en misschien een nieuwe cd voor volwassenen. In de boekenweek verschijnt een bundeltje met gedichten van mij.”
Hoe kijk je aan tegen de toekomst van de wereld?
“Aan de ene kant houd ik m’n hart vast gezien de polarisatie in de wereld, de contrasten tussen arm en rijk. Als christen kijk ik uit naar de komst van Gods Koninkrijk, waarin alles vervuld wordt waarvan een mens droomt over vrede en rechtvaardigheid.”
