Adempauze in je relatie: 'Uit elkaar gaan was onze redding'
10 februari 2023 · 12:31
Update: 10 mei 2023 · 14:56
Even een break inlassen als je relatie niet lekker loopt. Is het een goed idee, of juist het begin van het einde? Voor Marleen en Matté van Wijnen was het een nieuw begin. Zij namen een adempauze in hun huwelijk om zichzelf weer terug te kunnen vinden.
Het was gewoon een blokje om, een wandeling na het avondeten. Maar toen Marleen en Matté daarna weer over de drempel van hun huis stapten, was de wereld compleet omgedraaid.
“Ik wil uit dit huwelijk. Ik wil scheiden”, had Matté gezegd. Nog nooit hadden de twee met een woord gerept over dat hun relatie misschien niet lekker zou lopen. Sterker nog, voor Marleen kwam zijn boodschap als een totale verrassing. “Ik wist niet wat ik ermee moest. Ik snapte er niks van”, zegt ze.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Twee jaar waren ze inmiddels getrouwd. Nog eens twee jaar daarvoor hadden ze elkaar ontmoet. In de bibliotheek van de Christelijke Hogeschool Ede had Matté een meisje zien zitten, haar blauwe ogen trokken direct zijn aandacht. Een tijdje draaiden de twee om elkaar heen. Staren, toevallig dezelfde kant op lopen, bij elkaar in de buurt gaan zitten. Tot er een gesprek ontstond, een kopje koffie werd uitgedeeld, én een telefoonnummer. Het duurde niet lang voor het officieel ‘aan’ was.
Ik heb altijd het idee gehad dat ze out of my league was
Ze wilden samen verder, wisten ze al snel. Voor Matté hoorde trouwen daar ook bij, Marleen hoefde nog niet zonodig. Dat er twee jaar later toch een bruiloft plaatsvond (Marleen was 21, Matté 25), kwam dan ook vooral bij hem vandaan. “Ik was op zoek naar een thuis, wilde graag het huisje-boompje-beestje. Door het studeren en op kamers gaan voelde ik me een beetje ontheemd.” Wat ook meespeelde, vertelt hij, was dat hij een Bijbelschool had gedaan en ambities had om voorganger te worden. “Ik had het gevoel dat je serieuzer genomen werd als je een sterke vrouw aan je zijde had, dus ik was echt op zoek.
Marleen stemde in en na het aanzoek werd binnen een half jaar de bruiloft opgetuigd. Dat mensen in hun omgeving voorzichtig wat twijfels uitten over het tempo waarin dit allemaal ging, maakte hen samen alleen maar vuriger, zegt Marleen. Voor Matté bracht die kritiek zijn onzekerheid naar boven. “Ik werd daar angstig van, want het bracht mijn perfecte plaatje in gevaar. En wat als Marleen daar serieus naar zou luisteren? Dan zou ze misschien tot de conclusie komen dat ik niet goed genoeg was voor haar. Dat zat eronder. Vanaf het moment dat ik haar zag in de mediatheek, heb ik het idee gehad dat ik ver boven mijn kunnen aan het spelen was. Zij was way out of my league.”
Het perfecte plaatje
Het huwelijk, hadden ze altijd geleerd, was een plek om dienstbaar te zijn. Totaal gericht op je partner. Als man en vrouw zit je samen op één lijn en ben je altijd bezig het beste te zoeken voor de ander. Voor Matté betekende dat dat hij zich in allerlei bochten wrong om te voldoen aan het beeld van de perfecte echtgenoot, zoals hij dat in zijn hoofd had.
Intussen deed Marleen hetzelfde. En dat bleef niet onopgemerkt. “Als anderen zagen dat Marleen werd geremd in haar enthousiasme, vrolijkheid en spontaniteit – en vooral dat dat weleens door mij zou kunnen komen – waren dat natuurlijk enorme klappen voor mij en al die onzekerheid die daar al zat.”
Als je het mij toen had gevraagd, had ik gezegd dat het goed ging tussen ons
Langzaamaan verzandden ze in patronen waarbij Marleen wanhopig probeerde de verbinding te zoeken door Matté te hard vast te houden. “Ik ging op een vervelende manier achter hem aan.” Matté: “Voor mij voelde het als: jij zet je klauwen in mij, dat werkt averechts. Ik wil hier weg.” Marleen: “Ik wilde dat contact, maar dat lukte ons gewoon niet meer.”
Al snel na de bruiloft merkte Matté dat hij zich ongelukkig voelde. Hij belandde in een depressie, liep bij de ggz, slikte antidepressiva, raakte daardoor afgevlakt en onbereikbaar voor Marleen. Samen doken ze erop: waar komt dit vandaan? Maar dat het aan hun relatie zou kunnen liggen, kwam geen moment in hen op. “Als je het mij toen had gevraagd, had ik gezegd dat het goed ging tussen ons”, zegt Marleen.
Pas toen Mattés geloof begon te veranderen, werd het idee van een scheiding – wat voor hem altijd een doodzonde was geweest – een optie in zijn hoofd. “Toen dacht ik ook: dit ga ik niet trekken. Ik moet en zal weg uit deze situatie, uit dit huwelijk.” Tijdens die wandeling na het avondeten gooide Matté dat gevoel eruit. Marleen was overdonderd. “Ik zag het als iets wat hij mij aandeed. Maar ik was op dat moment zo afgezwakt in wie ik was, ik was haast geen eigen persoonlijkheid meer, al zag ik dat toen niet. Dus er kwam niets uit mij. Ik klapte dicht.” Matté: “Ik dacht: reageer dan, zeg iets! Hallo!” Marleen: “We hadden angst ontwikkeld voor elkaar.”
Hoe zeker Matté ook was van zijn zaak, hij zag wel in dat hij in zijn emoties misschien niet het hele plaatje helder zag. Plus, hij had voor een zaal vol mensen beloofd dat hij Marleen trouw zou blijven, tot de dood hen scheidt. Nu weglopen zonder alles te proberen, zou hem een lafaard maken. Dus opperde hij relatietherapie, om er zeker van te zijn dat hij in elk geval alles geprobeerd had. “Dat is onze redding geweest.”
Adempauze
Het was hun therapeut al snel duidelijk dat deze twee mensen zo in de knoop zaten, dat ze niet bij hun eigen gevoelens zouden kunnen komen zolang ze bij elkaar waren. En dus stelde zij voor om uit elkaar te gaan. Voor een periode van zes weken zouden Marleen en Matté allebei ergens anders wonen en geen contact met elkaar hebben. Daarna zouden ze elkaar een brief schrijven en aan de hand daarvan verder praten.
Als je eenmaal begint met voelen, kun je niet beslissen wat je wel en niet voelt
Matté vertrok naar zijn ouders. Het voelde voor hem als een bevrijding dat hij zichzelf kon zijn en zijn eigen plan kon trekken. Maar daarnaast was er ook de eenzaamheid en de angst voor de toekomst. Hoe zou die eruitzien zonder Marleen? “Ik kwam bij mijn diepste angsten terecht. Want de opluchting die ik voelde, opende de deur voor allerlei andere emoties. Als je eenmaal begint met voelen, kun je niet beslissen wat je wel en niet voelt. Dus ik heb dat toegelaten. Het was toch al zo’n enorme shitshow, dan kun je beter de tijd nemen overal goed doorheen te gaan.”
Tot week vijf dacht hij: ik ga sowieso scheiden. Maar toen veranderde er iets in hem. “Ik heb mezelf teruggevonden en ik was best tevreden met wie ik daar tegenkwam. Als ik deze persoon kon zijn en kon blijven, en ik kon dat samen doen met de persoon die ik vier jaar geleden in de mediatheek had leren kennen toen we allebei echt onszelf waren… hoe tof zou dat zijn? Waarom zou ik dat met een andere vrouw willen opbouwen als ik dat met Marleen kon doen?”
Meer lezen over relaties?
Schrijf je in voor onze maandelijkse relatienieuwsbrief
Lees onze privacyverklaring.
Intussen was Marleen degene die de situatie moest verdragen. Ze bleef achter met vragen en boosheid. Toch merkte ze dat ze kon genieten van het leven, leuke dingen kon doen met vriendinnen. “Ik voelde me sterk, en ook best gelukkig. Natuurlijk lag ik soms huilend op de grond, maar ergens ging er een plantje groeien. Ik was alleen met mezelf en dat vond ik best fijn.”
Hebben wat je hebt, voelen wat je voelt
Waar Matté het opnieuw wilde proberen, was Marleen ineens gedraaid. Ze was boos, wist niet meer wie haar man was en of ze hem nog kon vertrouwen. Terwijl Matté door het terugkijken op hun beginperiode en oude foto’s weer wat van die verliefdheid van het begin had ervaren. Haar brief kwam hem rauw op zijn dak. “Het was duidelijk dat jij voor jezelf op wilde komen omdat je dat al die jaren niet gedaan had.” Ze besloten om nog een keer uit elkaar te gaan, dit keer voor vier weken. Marleen moest uitvogelen of ze door wilde, of ze de gevoelens voor Matté weer toe durfde te laten.
Ik dacht dat relatietherapie hetzelfde zou zijn als wat ik in mijn huwelijk deed: mezelf wegcijferen
Onder begeleiding van hun therapeut leerden ze praten – hun triggers uitpluizen om erachter te komen wat eronder ligt, welke angsten en behoeftes. Marleen: “Zo kregen we langzaam weer vertrouwen in elkaar terug en merkte ik bij mezelf: ik zou het wel heel leuk vinden als hij weer bij mij komt wonen.”
“Ik dacht dat relatietherapie hetzelfde zou zijn als wat ik in mijn huwelijk deed: mezelf wegcijferen. Maar ik leerde juist dat je eerst moet kijken naar jezelf, naar wat jij wilt en dat durven uitspreken naar de ander. En dat als dat iets doet met het gevoel van de ander, diegene daar verantwoordelijk voor is. Jij hebt wat jij hebt, en jij voelt wat jij voelt”, zegt Matté. Pas toen ze dat gingen doen, zichzelf zijn en vanuit daar de ander ontmoeten, veranderde er iets tussen hen. “Soms moet je de ander eerst loslaten om hem terug te kunnen vinden.”
“Je kunt elkaar niet volledig gelukkig maken. En dat maakt de druk voor de ander ook lager. Dus we beginnen bij onszelf, maar hebben wel gekozen om dat samen te doen. Want samen is wel leuker”, zegt Marleen. De periode los van elkaar is essentieel geweest voor hen om weer bij elkaar te komen, zeggen beiden. “Wij hadden het nodig om even alleen voor onszelf te hoeven zorgen en los te komen uit de patronen die we hadden ontwikkeld.” Matté: “Het kan voelen als falen, maar dat is het niet. Het is juist een enorme groei. Door afstand te nemen, creëer je ruimte voor jezelf. Als je daar behoefte aan hebt, betekent het dat je een stukje van jezelf bent kwijtgeraakt in de periode met de ander.”
Tekst: Marinde van der Breggen
Dit artikel hoort bij de podcast
Hart tegen Hart
Dit artikel hoort bij de campagne
Als je gelooft in relaties