BLOG | “Gezegend de… kindermoordenaars?”

Ik schreef met een groep Bijbelwetenschappers een serie boekjes over zo’n 300 ‘ongemakkelijke’ teksten in de Bijbel. Ik pik er de 5 lastigste voor je uit – dan heb je die alvast gehad!
 
5. Gezegend de… kindermoordenaars?
 
Psalm 137 is een prachtig melancholisch liedje, maar eindigt met een nogal boute felicitatie aan wie de kinderen van de onderdrukkers op de rotsen stukslaat. Nu is er geen voorbeeld uit de geschiedenis bekend waarin deze tekst letterlijk werd toegepast. Het strijdt dan ook met alles waar het Jodendom en christendom voor staan.
 
De enige optie is het te zien als een persoonlijke uitbarsting van een diep gefrustreerde en getraumatiseerde dichter. Dat is tenminste nog het ‘positieve’ eraan, dat hij of zij tenminste de emoties uit, en het is ruimdenkend dat de samenstellers van het Psalmen-boek dit niet hebben gecensureerd. Maar verder is het vergelijkbaar met de narigheden die de slechteriken ook elders in de Bijbel uitkramen. Het is zoiets als een koning Saul die uitroept dat David moet worden gedood, alleen dan in het Psalmen-boek.
 
4. Wordt elk gebed verhoord?
 
Jezus belooft dat wat je ook vraagt aan God, het je gegeven zal worden. Dat is, zacht gezegd, niet helemaal de ervaring van christenen… Of staat er toch iets anders?
 
Inderdaad! Er staat niet dat je krijgt wat je vraagt, maar dat je krijgt als je vraagt. Er staat niet bij wat precies. Concreet belooft Jezus dus alleen dat als je bidt, dan je dan enige vorm van antwoord zult ontvangen – hij geeft zelfs niet aan wanneer. Even verderop vult hij dat wel specifiek in met ‘de heilige Geest’ – die krijg je hoe dan ook als je erom vraagt.
 
3. Hele volken uitroeien?
 
Enkele keren in de Bijbel roept God op tot het uitroeien van hele volken. Dat is allesbehalve wat Jezus zou doen en daarom zou het voor alle Bijbellezers onverteerbaar moeten zijn.
 
En dat is dan ook voor God zelf! Dat is de diepste ontdekking van het christendom: dat God Jezus-achtig is. Dus als het ondenkbaar is dat Jezus complete volken zou uitroeien, is het dat voor God. De enige oplossing is dat de bewuste passages sterk overdreven zijn uitgedrukt – zoals gebruikelijk was in oorlogstaal in die culturen – en dat het indruist tegen alles wat God wil.
 
2. Zelfs een boze God in het Nieuwe Testament?
 
Christenen kunnen de passages uit het Oude Testament die lastig zijn, nog wel terzijde schuiven als verouderd – dat is niet mogelijk bij ongemakkelijke teksten uit het Nieuwe Testament. Het ingewikkeldste verhaal daar gaat over de plotselinge dood van het stel Ananias en Saffira. Dat lijkt God te veroorzaken en dan hebben we dus opeens een ‘verouderde’ God in onze ‘nieuwe’ periode!
 
Nu is het minstens zo belangrijk om te zien wat er niet staat in een Bijbel staat, als wat er wel staat. Dat geldt ook bij een vergelijkbare lastige tekst in het Oude Testament, waarbij twee berinnen 42 kinderen verscheuren nadat die een profeet voor ‘Kaalkop!’ hebben uitgejouwd. In beide gevallen staat er niet bij dat God dit doet of beveelt. Het gebeurt vlak na hun fouten, maar is het ook door hun fouten? De Bijbel zegt het niet en het is gezond dat te respecteren.
 
1. Is homoseksualiteit verboden?
 
Er wordt maar zelden over homoseksualiteit geschreven in de Bijbel, en Jezus sprak er in het geheel niet over, maar van Paulus is een vrij duidelijke tekst overgeleverd, die homoseksualiteit ‘zedeloos’ noemt, ‘onterend’ en ‘tegennatuurlijk’.
 
Nu is het wel de vraag waaraan Paulus precies dacht bij ‘homoseksualiteit’. Er bestond niet eens een woord daarvoor in zijn tijd, laat staan monogame en duurzame homorelaties, en zeker geen officieel homohuwelijk. In bijna alle gevallen was de ene partij heteroseksueel gehuwd en de andere partij een veel te jonge tiener en/of prostituee. In onze tijd zouden de meeste Nederlanders, al of niet gelovig, dat nog steeds ‘zedeloos’, ‘onterend’ en ‘tegennatuurlijk’ noemen. (Zie hier een eerdere blog van me over deze kwestie)
 

Auteur: Reinier Sonneveld