Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Door mijn autisme leef ik met veel structuur, maar ik denk juist buiten de hokjes’

Eveline kreeg de diagnose autisme pas laat

Als ze van haar autisme af zou kunnen, zou ze geen moment aarzelen. Toch ziet Eveline Altelaar (41) soms ook de humor van haar beperking in. Zoals de keer dat haar huisarts maar niet wilde geloven dat ze autisme had. “Ik wilde een kaartje sturen met: gefeliciteerd, u heeft de meest sociale autist in uw praktijk.”

Deel:

Net als veel vrouwen kreeg Eveline de diagnose voor autisme pas laat. “Ik weet nu zo’n vijf jaar dat ik autisme heb. Maar ik heb wel bij zo’n tien psychologen en een paar psychiaters gelopen, en bracht zelfs ruim een half jaar door in een psychosomatiek kliniek. De ene na de andere diagnose kwam langs, inclusief de medicatie, maar niks sloeg aan. Tot ik eens goed naar mijn oudste dochter keek en bij haar autisme zag. Zij werd getest en bleek inderdaad autisme te hebben. Daarna heb ik mezelf meteen aangemeld, want het kon niet missen.”

Maskeren

Dat autisme bij veel vrouwen vaak over het hoofd wordt gezien, komt volgens Eveline deels door een achterhaald beeld over autisme. “Vrouwen zijn, omdat het van ze verwacht wordt, sneller geneigd om sociaal gedrag te vertonen. Zoals iemand aankijken, ook als je dat eigenlijk onprettig vindt. Ik zeg weleens gekscherend dat het bij mij werkt als: ‘see monkey, do monkey.’ Mijn moeder was heel sociaal vaardig en ik heb gewoon altijd heel goed naar haar gekeken en haar gedrag geïmiteerd. Daarbij was het leven bij ons thuis voorspelbaar. Ook door mijn intelligentie ben ik heel goed geworden in het maskeren. Als je mij een dag tussen een groep mensen zet, zullen ze nooit ontdekken dat ik autisme heb. Zelfs mijn huisarts geloofde het niet. Als je je leven voor de buitenwereld op orde hebt: je hebt een huis, een gezin en een baan en je bent financieel gezond, dan kunnen mensen niet voorstellen dat je een beperking hebt.”

Op een gegeven moment denk je: ik ben gek, ik spoor gewoon voor geen meter

Wat echter aan de buitenkant niet zichtbaar was, werd van binnen een tikkende tijdbom. “Toen ik ging studeren en op kamers ging, werd het steeds ingewikkelder om me voortdurend aan te passen. Ik raakte overspannen en kwam in het medische wereldje terecht. Dat heeft jaren geduurd. Tot ik compleet vastliep, overprikkeld en overwerkt was. Als je bij zoveel artsen komt, krijg je op een gegeven moment het idee: ik ben gek, ik spoor gewoon voor geen meter. Zo vroeg ik mij jaren later als ik op het schoolplein op mijn kinderen stond te wachten, af: hoe doen die andere vrouwen het? Hoe lukt het ze om er leuk uit te zien, te werken én een praatje te maken? Dus toen ik eindelijk na jaren van dokteren mijn diagnose autisme kreeg, was het vooral een grote opluchting. Eindelijk kreeg ik de juiste hulp en begeleiding.”

Paardencoaching

Eveline krijgt op het moment vier uur per week hulp van een ambulant begeleider en een keer per week gaat ze naar een zorgboerderij voor paardencoaching. “Het werken met paarden helpt me op twee manieren. Allereerst kan ik door de paarden ontspannen. Door mijn autisme is mijn lichaam bijna voortdurend verkrampt: ik bal mijn vuisten en mijn ellebogen zijn altijd geknikt. Daardoor heb ik ook veel spierpijn. Maar ik hoef maar twee minuten op de rug van een paard te zitten, en ik ontspan. Daarnaast spiegelen paarden ook je gedrag en gevoelens. Ik hou bijvoorbeeld vaak mijn adem vast in mijn middenrif. De paarden in de groep merken die spanning op en gaan dan briesen. Dan zeggen ze eigenlijk: ‘Relax!’ Dan weet ik: o ja, wacht even. Ik moet eerst even goed doorademen naar mijn tenen toe.”

Door mijn autisme heb ik niet snel vooroordelen

Hoewel ze haar autisme liever kwijt dan rijk is, ziet Eveline ook de positieve kanten van haar beperking. “Het is eigenlijk wel grappig. Mijn leven met autisme zit in hokjes en vakjes. Tegelijkertijd kan ik juist buiten de hokjes denken. Zo heb ik niet snel vooroordelen en kan ik met heel veel verschillende mensen omgaan. Ik doe bijvoorbeeld vrijwilligerswerk met (ex-)gedetineerden, maar ik kijk helemaal niet naar ze als: jij hebt rare dingen gedaan. En als iemand tattoos of piercings heeft, maakt me dat ook niks uit. Als ik iemand in de ogen kijk en denk: jij bent te vertrouwen, dan vertrouw ik die persoon. Of het nu mijn buurman is of een gedetineerde. Als ik loyaal ben aan iemand of iets, dan ga ik voor ze door het vuur. Veel mensen kunnen niet door uiterlijk of achtergrond heen kijken. Dan kan ik wel.”

Als Eveline niet volledig afgekeurd was, zou ze zichzelf wel zien werken bij de recherche of de douane. “Dan zou ik mijn autisme juist in kunnen zetten als gave. Ik ben heel analytisch en goed qua details. Vaak weet ik nog letterlijk wat mensen hebben gezegd in een gesprek. Als ik bij de douane zou werken, zou ik er heel wat mensen uit kunnen pikken. Doordat ik net even anders of creatiever denk, verras ik mensen soms. Dan denk ik: he, ze vinden het leuk!” 

Tekst: Annemarie van den Berg

Veel vrouwen met autisme krijgen de diagnose pas laat. Daarom heeft de NVA de expertgroep 'Vrouwen en Autisme' opgericht. Voorzitter, én ervaringsdeskundige, Annemiek Koster vertelt.

--:--