Dringen in het refocafé

Twee meisjes parkeren hun auto. Keurig in rok lopen ze kletsend over de parkeerplaats. Als een groepje jongens de auto ernaast zet, klinkt het gedreun van beats uit hun auto. Zaterdagavond, kwart over negen, Hotel Gorinchem aan de A15.

Vanaf de parkeerplaats zie je de jongeren al zitten in de vensterbanken. Rond deze tijd loopt de zaal vol. De schaarse verlichting en de ‘statafeltjes’ bepalen de sfeer. Rustige muziek is er alleen aan het begin van de avond. Maar daarna komt het geluid en de sfeer vooral van de ongeveer 600 refojongeren die hier rondlopen en -hangen. Voor velen van hen is dit een vaste stek op de zaterdagavond om vrienden te ontmoeten, een biertje te drinken en nieuwe contacten op te doen. Voor vijf euro entreegeld, inclusief een consumptiemuntje, ligt het alles binnen handbereik. ‘Gorinchem’ is een begrip, waar sommigen van heinde en ver naartoe komen.

Andries (20) uit ‘s Gravenpolder vindt het niet erg om een uur heen en een uur terug in de auto te zitten. „Waar moet je anders naartoe? Voor de rest is er niets,“ zegt hij. Volgens Hanneke (19) komen er zelfs bezoekers uit Urk.

Waarom toch? „Vanwege de gezelligheid,“ zeggen de meesten als ze die vraag krijgen voorgelegd. Zo ook de gezusters Hanneke en Joline (16) uit Bleskensgraaf. Hanneke: „Het is leuk om jongeren te ontmoeten.“ Een discotheek is niets voor haar. „Hier ben je tussen ons soort mensen en voel ik me thuis.“ Joline: „Misschien raak je met iemand in contact met wie je over God kunt praten. Dat had ik vorige week nog.“

Behoefte
Initiatiefnemer en manager van deze avonden is William de Snoo (27). Hij is zelf met een biertje aan te treffen tussen zijn bezoekers. De jonge ondernemer verhuurt kantoorpanden, is actief op de beurs en werkte eerder voor een reclamebureau. „Ik heb van nature een creatieve en commerciële instelling. Rond 1996 kwam ik nogal eens in cafés in Gouda.“ Daar ontmoette hij heel veel refojongeren. „Ik merkte dat er behoefte was aan een contactavond.“ De Snoo ging op zoek en kwam terecht in het centraal gelegen Gorinchem. „Dit is een zakenhotel dat in het weekeinde stil ligt. Daardoor kunnen we hier iedere week terecht.“ De eerste avond overtrof alle verwachtingen. Er waren 400 jongeren, terwijl hij zich 150 jongeren als doel stelde.

Volgens sommige ouders kun je beter niet in ‘Gorinchem’ komen. Jeanette (20) kan de redenen niet goed onder woorden brengen. ‘Je hoort er niet thuis’ en ‘geen goede voorbereiding op de zondag,’ zijn veel gebezigde argumenten. In de Oud Gereformeerde Gemeente in Geldermalsen, waarvan Jeanette deel uitmaakt, waarschuwde een ouderling tijdens catechisatie tegen de avonden. Joline kreeg pas een sms’je van een jongen. „Hij zei dat het levensgevaarlijk is om hier te komen met je gedoopte voorhoofd.“ In tegenstelling tot de ouders van Jeanette vinden de pa en ma van de zussen het „geweldig“ dat hun dochters hier komen.

De negatieve reacties komen volgens de meiden voort uit de verhalen die de ronde doen. Hanneke: „Pas hoorde ik nog iemand zeggen dat er jongens onder de trappen staan om onder de rokken van de meiden te kijken. Nou, de trap is dicht.“ Verder zou het hier – volgens Hanneke ten onrechte – een ‘veemarkt’ zijn, waar jongens, maar vooral meiden worden gekeurd op het uiterlijk en zelfs cijfers krijgen toegekend. „Ik vind wel dat ze keuren hoor,“ zegt Jeanette. „Soms loop ik langs een groepje jongens en hoor ik ze tegen elkaar zeggen: ‘Hm, da’s een lelijk ding’. Echt verschrikkelijk.“

‘Voor de zondag thuis’ is de regel die de meeste jongeren van huis uit meekrijgen. Bij barre weersomstandigheden knijpen de ouders van Andries een oogje dicht als het kwart over twaalf wordt. „Ze hebben liever dat ik rustig rijd, dan dat ik in stukjes thuiskom.“

Piet (38) komt – ook al – voor de gezelligheid. Maar hij blijkt ook om andere reden graag naar Gorinchem te komen. „Je hoopt iemand te ontmoeten,“ zegt hij, waarmee hij doelt op een levenspartner. Twee jaar geleden had hij verkering met een meisje dat hij hier ontmoette. Hoe dan ook, het is dringen om Piet heen, maar dat is het nu, tegen half elf, overal. Aan de bar is het erg druk. Bladen bier, colaatjes en breezers vertrekken hier. De gemiddelde consumptie per persoon ligt volgens De Snoo op drie à vier.

Metamorfose
Sommige jongeren komen volgens een groepje jongeren uit Veen om zich in te drinken en gaan daarna ‘echt’ stappen. Volgens Peter (17) doen sommigen zich anders voor. Hij heeft het over meiden die in een rok arriveren, in het damestoilet verdwijnen om zich daar in een broek te hijsen en die deze metamorfose omgekeerd herhalen als ze weer naar huis gaan. Anderen bestempelen ook dit als een spookverhaal. Overigens dragen de meeste meisjes, zoals te verwachten, een rok.

In een kleine zaal, genaamd ‘rustpunt’, is er de mogelijkheid met een groep om de tafel te zitten. Daar zitten ook Léonie (18) en Hendrik-Jan (17). Léonie is hier vanavond voor ‘t eerst en is niet erg positief gestemd. „Als je hier in een korte rok loopt, wordt je echt nagegaapt,“ vertelt ze uit eigen ervaring. Meestal is ze te vinden in een Ridderkerkse kroeg, maar ze wilde hier wel eens een kijkje nemen. Ook Hendrik-Jan mag graag een biertje pakken in een kroeg bij hem in de buurt, maar komt vrij regelmatig naar Hotel Gorinchem. „Als je vaker komt, ken je op den duur steeds meer mensen,“ legt hij Léonie uit. Volgens haar maakt het niet uit of je hier een biertje drinkt of ‘thuis’.

Het ontbreekt hen aan alternatieven, ook in de eigen kerkelijke gemeenten. Toen Léonie voor jongeren van haar eigen kerk, een Gereformeerde Gemeente, een barbecue wilde organiseren, werd ze naar eigen zeggen van alle kanten tegengewerkt.

Alternatief
Een bezorgde predikant uit de Gereformeerde Gemeenten verzocht De Snoo eens in een gesprek te stoppen met het organiseren van de avonden. „Ik heb hem toen gevraagd wat zijn alternatief is.“ De door hem genoemde jeugdvereniging voorziet volgens De Snoo niet in de behoefte van veel jongeren. Volgens haar zijn er onder de reformatorische jeugd drie soorten jongeren: de rechtervleugel die bezinningsavonden met een spreker bezoekt, de linkerflank die reformatorisch is opgevoed en discotheken bezoekt en het middensegment, de groep die hier komt. Hij is niet van plan het concept te veranderen. „Het heeft zichzelf bewezen. Voor de buitenwacht is het onverklaarbaar. Ze moeten in de horeca dj’s en van alles uit de kast trekken om mensen te lokken.“
In Gorinchem blijft het dringen.

Niels Eckhardt