Eline worstelde jarenlang met anorexia

Eline: “Ik kom uit een liefdevol nest en ben de middelste tussen een broer en zus. Het makkelijke kind. Als klein meisje was ik al constant op zoek. Ik voelde me vreemd en anders en wilde graag ergens bij horen. Misschien is het ook wel het lot van de middelste. Dat je soms niet opvalt, terwijl je ook gezien wilt worden. Op mijn zestiende begon ik minder te eten. Eerst stopte ik met snoepen en ging ik veel sporten. Op een gegeven moment wilde ik steeds minder eten.”

Eline wordt vervolgens met ernstig ondergewicht opgenomen in het ziekenhuis. “Aan de eetstoornis ging onzekerheid en angst vooraf. Ik was bang om te leven. Straks zou ik 18 zijn, volwassen: dan moet je zeker zijn van jezelf en weten wat je wil. Van nature ben ik een angstig persoon die snel beren op de weg ziet. Allerlei emoties speelden in mijn hoofd, maar die onderdrukte ik. Wat maakte dat ik ze binnen hield? Het was geen bewuste keuze. Ik wist vaak gewoonweg niet wat ik voelde. Als kind moet je leren wat je voelt: ben je nu boos, ben je verdrietig? Je moet leren dat emoties een onderdeel van het leven zijn.”

Voor mij was mijn eetstoornis een vorm van emotieregulatie

Eline ziet een duidelijke verbinding tussen haar binnenwereld en haar eetstoornis: “Emoties zijn een onderdeel van je leven. Die willen gezien worden, maar als je altijd je verdriet, je boosheid en je angst onderdrukt, kunnen die gevoelens er op een extreme manier uitkomen. Niet dat iedereen die z’n gevoel onderdrukt, een eetstoornis ontwikkelt, maar voor mij was mijn eetstoornis een vorm van emotieregulatie.”

De eetstoornis geeft Eline in die tijd een gevoel van controle. “Het is natuurlijk niet normaal. Bizar eigenlijk om jezelf, in mijn geval, uit te hongeren. Maar het gaf een kick. Net als bij een verslaving.”

Onder de oppervlakte

Eline wordt na haar ziekenhuisopname eerst vijf jaar lang behandeld bij een GGZ-instelling in Zeist. “Daar was de behandeling vooral gericht op je gedrag: gezond eten en een gezond gewicht en dan zou je psyche erin meegaan. Deels is dat waar: als je een heel laag gewicht hebt, kun je ook niet helder meer denken. Een paar jaar lang ging het daarna best oké. Ik at gezond en ook mijn gewicht was goed, maar onder de oppervlakte sluimerde het nog steeds.

Op een gegeven moment dacht ik, als ik moet leven met zoveel angst, onzekerheid en onvermogen, trek ik het niet meer. Mijn vriend zei tegen me: ‘Je moet hier iets mee, ook voor ons.’ Voor omstanders is het erg zwaar, dat moet je niet onderschatten. Dat iemand die jij helemaal geweldig vindt, niet van zichzelf kan houden en zichzelf niks vindt. Mijn vriend ging ook het gesprek met mijn gezonde kant aan: ‘Ik snap dat je je ellendig voelt en dat die eetstoornis in jouw hoofd schreeuwt.’ Dat vond ik heel knap van hem.”

Voor omstanders is het erg zwaar, dat moet je niet onderschatten

Eline wil leren ‘weer volop te leven’ en zo komt ze bij Human Concern. “Hier ben ik voor het eerst naar de bron van mijn eetstoornis gegaan. Bij mijn intake vertelde mijn behandelaar over zichzelf: ‘Ik heb geleerd dat ik van nature een angstige inborst heb, en ik heb dat ook leren omarmen. Dat hoort bij mij: soms is het een last en ook een kracht’. Dat herkende ik heel erg. Dus daar kun je mee leren leven, maar je moet er wel mee leren omgaan! Ik leerde ook dat mijn eetstoornis een tijd nuttig voor me is geweest. Het was een coping strategie die mij veiligheid bood.”

Eline volgde onder andere groepstherapie. “Die was gericht op de dagelijkse praktijk en de emoties die we daarin tegenkwamen: onzekerheid, angst, schaamte, boosheid en verdriet. Bij een bepaalde oefening moest ik mijn grens aangeven. Ik stond ergens in de ruimte en de anderen liepen om me af. Vervolgens moest ik aangeven wanneer ze te dichtbij kwamen en moesten stoppen.

Het fijne is dat je in zo’n groep bij elkaar herkenning vindt. Daardoor kun je elkaar steunen, hoe verschillend je ook bent. Naast de groepstherapie, had ik ook individuele therapie, EMDR en systeemtherapie. In een van die systeemsessie heb ik een brief voorgelezen aan mijn familie. Ik heb beschreven wat ik eigenlijk nodig heb gehad. De erkenning die zij gaven, is helend geweest.”

Gezond

Met Eline gaat het inmiddels goed. Ze werkt als onderzoeker en is gelukkig. “Ik denk dat ik nu een gezonde relatie heb met mijn lijf. Ik weet veel meer wie ik ben. Ik heb heus nog onzekerheden, zoals iedere man of vrouw. Maar er is geen verlangen meer om mager te zijn. Ik kan mezelf aankijken in de spiegel en zeggen: ik ben best oké. Er zit niet meer constant een eetstoornis op mijn schouder die me het tegenovergestelde influistert. Natuurlijk kan er van alles gebeuren in mijn leven, maar ik heb het gevoel en vertrouwen gekregen dat ik het aankan. Ik heb de eetstoornis niet meer nodig. Dat is voor mij de kern van mijn herstel.”

Lees ook: Nienke heeft binge eating disorder: 'Ik praat er niet makkelijk over' 

Interview: Griëtte Vonck
Fotografie: Nienke van Denderen
Styling en visagie: Joselien Hoogendam