Ga naar submenu Ga naar zoekveld

'Er schuilt een psychopaat in ons allemaal'

In onze serie 'Tegen beter weten in?' wordt de vraag gesteld of 'het kwaad' bestaat. 'Nee', zegt forensisch psycholoog en bestsellerauteur Julia Shaw onlangs: ‘het pure kwaad bestaat niet’. 'Als we het brein van Hitler zouden kunnen scannen, zouden we waarschijnlijk niets bijzonders zien.’

Deel:

Niemand is intrinsiek kwaad of slecht volgens Julia Shaw. Daarom moeten we stoppen met het gebruiken van stigmatiserende termen als psychopaat, terrorist of monster. Als we die termen op iemand anders plakken, vereenzelvigen we de persoon met zijn ergste daad. Maar denk nu eens aan het ergste wat je zelf ooit gedaan. Daarbij bedenk je meteen verzachtende omstandigheden, de context. We zien onszelf vaak als goede mensen die natuurlijk weleens fouten maken. Geldt niet hetzelfde voor mensen die wij bestempelen als terrorist of psychopaat?

Allemaal terroristen 

Het lijkt ver van ons bed te staan, maar dat is niet het geval. Ze vertelt dat ze haar studenten een keer vroeg of ze een terrorist konden zijn. Iedereen ontkende. Vervolgens gaf ze hen de opdracht scenario’s te bedenken waardoor ze toch voor de optie zouden kiezen en dat lukte’, vertelt ze in een interview.  Dat laat zien dat mensen niet intrinsiek goed of slecht zijn.

Kwaad is een keuze 

Volgens filosoof Rik Peels, die ook in onze nieuwe serie Tegen beter weten in? aan het woord is, is wat Julia Shaw zegt te kort door de bocht. Ze vooronderstelt dat er een biologisch of neurologisch kenmerk te vinden zou moeten zijn dat kwaadaardige mensen gemeen hebben en dat, wanneer we dat niet vinden, mensen in principe niet kwaad zijn. ‘Juist omdat er geen ernstige biologische/psychiatrische/neurologische afwijkingen te zien zijn, zijn deze mensen verantwoordelijk voor wat ze doen. Er is daadwerkelijk kwaad in de wereld en dat heeft alles te maken met de keuzes die mensen maken’, schrijft hij op Twitter

Heftig lijden

Ook filosoof Rob Compaijen vindt het lastig als mensen ontkennen dat er zoiets is als absoluut goed en kwaad. Hij zegt in de video van onze serie Tegen beter weten in?: ‘Ik ben geneigd om te zeggen dat ook mensen die ontkennen dat er zoiets is als absoluut goed en kwaad op het moment dat ze geconfronteerd worden met heftig lijden niet anders kunnen dan te erkennen dat kwaad bestaat. Dat dwingt zelfs de meest overtuigde morele scepticus of morele nihilist tot de erkenning dat er zoiets als kwaad is’.

Wie heeft gelijk? Is kwaad puur iets dat afhankelijk is van de context waarin je iets bekijkt of bestaan goed en kwaad echt? Daarover gaat deze aflevering: 

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Morgen verschijnt de laatste aflevering van Tegen beter weten in? Die gaat over in hoeverre we zelf verantwoordelijk zijn voor de keuzes die we maken. Meer van Julia Shaw vindt je hier

afbeelding: © Boris Breuer

--:--