Esther (41) had psychoses

Esther kampte al op jonge leeftijd met psychische problemen. Vanaf haar twaalfde beschadigde ze zichzelf, waarna ze gesprekken kreeg met een hulpverlener. Toen ze zestien was, werd ze voor het eerst opgenomen op de PAAZ. Haar moeder had kanker en de vooruitzichten waren somber. “Op het moment dat mijn moeder terugkwam uit het ziekenhuis en te horen kreeg dat er nog een gezwel was gevonden, stortte ik volledig in. Ik moest me zo groothouden, dat ging niet meer.”

Ze ging in behandeling bij de jeugd- en vervolgens de volwassenpsychiatrie. “Ik ben een paar jaar opgenomen geweest, met tussenpozen. Ik ben ook naar huis geweest, maar dat ging niet goed, dan werd ik weer opgenomen.”

Ik hoorde stemmen en was niet mezelf

Toen ze 21 jaar was, kreeg ze voor het eerst een psychose. “Het was al duidelijk dat ik stemmen hoorde en niet mezelf was, maar ze wisten er geen naam aan te geven. Ik had wel het stempel borderline, maar dat is een verzamelnaam. Alles wat ze niet konden benoemen, werd borderline. Bijna iedereen die was opgenomen had dat label, maar ik kreeg antipsychotica toegediend, vanwege de stemmen.”

Als ze zo’n psychose heeft, hoort ze meerdere, dwingende stemmen in haar hoofd, vertelt ze. ‘Het zijn altijd negatieve stemmen. Wat ze precies zeggen, kan ik mij niet meer goed herinneren. Op het moment dat je in een psychose zit, ben je helemaal de weg kwijt en weet je niet meer wat je zegt of doet. Je bent dan jezelf niet meer. Het frustrerende is dat ik het wel aan voelde komen en om hulp heb gevraagd.”

Van een dak afspringen

In 2006 sprong ze onder invloed van een psychose van een dak af. “Dat was wel heel heftig, ja”, blikt ze terug. “Ik zat toen op een open afdeling. Ik kan mij herinneren dat ik veel stemmen hoorde en wel naar de begeleider ben geweest. Ik zei: ‘Je moet me beschermen en helpen, want ik krijg te horen dat ik van een dak af moet springen’. Ik was helemaal in de war en smeekte dat ze me zouden helpen. Ze hebben een arts laten komen, die mij beoordeelde en tegen de verpleging zei dat ze zich geen zorgen hoefden te maken, dat ik het niet zou doen. Toch is het gebeurd. De stemmen waren zo sterk, ik kon het niet tegenhouden.”

Zij dacht ook: oh, die zit in een psychose

Na de klap belandde ze in het ziekenhuis. Ze gaf aan dat ze pijn had aan haar borstbeen, dat continu heen en weer bewoog, maar werd daarin niet serieus genomen, vertelt ze. “Toen ik een week later naar de spoedeisende hulp ging, gaven ze toe dat ze een fout hadden gemaakt. Het borstbeen bleek gebroken te zijn. Alles deed pijn: of ik nu nieste, huilde of lachte.”

Na deze beangstigende ervaring, heeft ze meerdere psychoses gehad. “Ik lag in het ziekenhuis wegens een gallekkage. Blijkbaar zat ik heel lang in de douche. Ik sloeg wartaal uit en was heel traag in alles. Mijn buurvrouw was op dat moment bij mij op bezoek en kent mij langer dan vandaag. Zij dacht ook: oh, die zit in een psychose. Als ik heel kinderlijk, langzaam of verward ga praten, kan dat een signaal zijn. Ik heb dat dan zelf niet meer door.” Verkeerd medicatiegebruik, maar ook te druk zijn of overprikkeld raken, kan aanleiding zijn voor een psychose. “Als je daar eenmaal inzit, ben je te laat en is het klaar. Het is belangrijk om op tijd om hulp te kunnen vragen.”

Graven en grafkisten tekenen in de isoleercel

Ze is ervan overtuigd dat God haar al die keren heeft beschermd, omdat ze er zo goed vanaf is gekomen en er geen blijvend letsel aan over heeft gehouden. “Als ik het geloof niet had, was ik er niet meer geweest. God heeft zo veel voor mij gedaan. Hij heeft mij zo vaak beschermd. Ik heb onder invloed van stemmen zoveel zelfmoordpogingen en gevaarlijke dingen gedaan. In 2006 heb ik een heel heftige periode meegemaakt, toen heb ik vastgebonden gelegen omdat ze niets anders meer konden. Ik had mijn polsen doorgesneden en moest een bloedtransfusie ondergaan, maar toen heb ik de hechtingen weer verwijderd. Toen heb ik zoveel bloed verloren dat ik onderuit ben gegaan in de isoleercel. Ik was bijna niet meer vervoerbaar. Uiteindelijk hebben ze besloten mij vast te binden. Dat heeft zoveel invloed op mij gehad, dat is een van de heftigste gebeurtenissen in mijn leven. In de isoleercel hoorde ik ook stemmen: ik ging graven en grafkisten tekenen op borden en maakte kruizen. Verpleegkundigen gingen met tranen in hun ogen naar binnen, omdat ik zo ziek was in mijn hoofd. Ik was aan het zingen over de duivel, kom maar.”

Op een gegeven moment was ik de Bijbel aan het lezen én aan het vloeken

Op een gegeven moment mocht Esther, op haar eigen verzoek, naar de open afdeling. Ze kreeg meer vrijheden en kon op eigen gelegenheid naar buiten toe. Ze bezocht een markt, waar een busje van de evangelische kerk haar aandacht trok. Vertwijfeld liep ze heen en weer. Ze wilde iemand aanspreken, maar durfde niet goed. “Die mensen zagen mij heen en weer lopen. Ik raakte uiteindelijk aan de praat met een man, die mij later ook Opwekkingscd’s heeft gegeven. Die ben ik thuis gaan beluisteren. Ik hield contact met de mensen van die evangelische kerk, en zo is het bevrijdingspastoraat op mijn pad gekomen,” vertelt Esther. Ze ging een traject in dat ongeveer twee jaar duurde.

Bevrijdingspastoraat heeft veel voor haar gedaan. “Het was heel heftig, want ik kon soms niet eens praten of Bijbel lezen. Mijn mond zat op slot, leek het wel. Op een gegeven moment was ik de Bijbel aan het lezen én aan het vloeken. Uiteindelijk ben ik van zoveel dingen bevrijd. Ik kan nu eindelijk zeggen dat ik gelukkig ben. Ik heb twee lieve hondjes en ben blij zoals ik ben, dat ik nu uit de psychiatrie ben. Het ging langzaam, het is een heel traject geweest, maar bevrijdingspastoraat heeft mij meer geholpen dan de behandelingen in de ggz. In de psychiatrie heb ik meer trauma’s opgelopen dan verwerkt. Mijn medicijnen neem ik trouw, maar dat is niet de belangrijkste reden waarom het goed met mij gaat.”

Lees ook: Vera’s man had jarenlang heftige psychoses

Beeld: Shutterstock