Franciens zoon hopt van opleiding naar opleiding en blowt dagelijks

“Bij onze zoon werd op jonge leeftijd al ADHD vastgesteld. Op de middelbare school had hij het zwaar en hij wisselde al een keer naar een andere havo waar wat meer structuur was, in de hoop dat dat hem goed zou doen. Hij werd behoorlijk gematst toen hij zijn overgangsbewijs van 3 naar 4 havo kreeg, zodat hij naar het mbo kon.

In die periode kwam hij ook uit de kast: hij viel op jongens. Wij wisten dat al langer en hadden het idee dat hij het daar niet moeilijk mee had, maar kennelijk speelde er bij hem veel onder de oppervlakte. Het ging toen niet goed op school, en ook niet bij zijn baantje in de supermarkt. Toen deed hij een zelfmoordpoging en kwam in het ziekenhuis. Gelukkig is hij er weer bovenop gekomen en kreeg hij goede begeleiding.

De beste artikelen lezen over het opvoeden van pubers?

Meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief 'Opgroeien & Gezin'!

Voornaam

Voornaam

E-mailadres

E-mailadres

Inschrijven

Lees onze privacyverklaring.

Hij belandde in een traject in de stad, waar hij het heel erg naar z’n zin had, maar ook in aanraking kwam met vrienden die blowden. Hij begon een nieuwe opleiding, maar liep weer tegen dezelfde problemen aan en moest ook daar stoppen. Opnieuw kwam hij in een begeleid traject, startte een andere opleiding en stopte ook daar weer mee. Inmiddels blowt hij elke dag en houd ik mijn hart vast. Hij heeft nog steeds geen diploma.

'Als het mijn kind was...'

Met mijn andere twee kinderen gaat het heel goed. Als ouders heb je er hetzelfde in gestopt en toch krijg je een heel andere uitkomst. Dat maakt je onzeker. Er zijn ouders die zeggen: als het mijn kind was, had ik ’m wel aangepakt. Of: dat was bij mij niet gebeurd. Dat heb ik zelf misschien ook wel gezegd vroeger, tot het je zelf gebeurt. Hoe vaak ik wel niet op school ben geweest, hem heb geholpen met werkstukken en repetities… maar elke keer ging het weer mis. Wat doe je dan? Wat meer begrip van andere ouders zou al heel fijn zijn, zodat we misschien steun aan elkaar kunnen hebben.”

Michelle van Dusseldorp: ‘Mijn advies is niet allereerst voor Francien, maar voor ouders die direct met hun mening klaar staan’

Wat kun je doen?

Michelle van Dusseldorp, psycholoog: “Toen ik Franciens verhaal las, dacht ik allereerst: de beste opvoeders zijn zij die geen kinderen hebben of jongere kinderen hebben. Mensen om je heen kunnen denken ‘zoiets zou mij nooit gebeuren’, of met allerlei adviezen komen: ‘Als het mijn kind was, zou ik…’ Dat is zo’n dooddoener. Mijn eerste advies is dus niet gericht op Francien, maar op de ouders die direct met hun mening klaarstaan: zorg ervoor dat je je lippen op elkaar houdt. De situatie is al pijnlijk genoeg, en het oordeel van onwetende mensen voegt alleen maar extra pijn en ellende toe. Wat iemand als Francien vooral nodig heeft is steun, nabijheid en empathie. Iemand die zegt: ‘Dat moet moeilijk voor je zijn.’

De leeftijd van 18-25 jaar kan vooral voor jongens heel moeilijk zijn. Ze kunnen dingen doen die levensbepalend zijn, maar hun hersenen zijn nog niet voldoende volgroeid om de consequenties ervan te bevatten. Het is soms domweg een uitdaging om je kinderen zonder al te veel morele schade door de dag heen te loodsen.

Geen quick fix

Het komt vaker voor dat het met twee kinderen heel goed gaat en dat de derde een zorgenkindje is. Zoiets is een interactie tussen temperament en beperkingen voor het kind en ouders. Voor jongens met ADHD is het sowieso lastig. Ze vallen in het onderwijssysteem tussen wal en schip. Hier is geen quick fix voor.

Michelle van Dusseldorp: ‘Verzamel verhalen waarin je ziet: het kan wél goedkomen’

Wat ik Francien wel zou aanraden? Ik zou proberen mensen te vinden die in eenzelfde situatie zitten, en die een jaartje of tien verder zijn. Via de kerk bijvoorbeeld, of een online forum waar je anderen spreekt en herkenning vindt. Ik sprak een tijdje geleden met ouders die iets soortgelijks hadden bij hun dochter. Ze had nooit een opleiding afgemaakt, super adhd. Twee, drie banen verloren. Inmiddels is ze tien jaar ouder, ze heeft een baan in een winkel en overziet haar leven. Ze is totaal op haar pootjes terecht gekomen.

Dat soort verhalen moet je eigenlijk verzamelen. Ja, het kan wél goedkomen. Aan deze ervaringsdeskundigen kun je ook vragen: hoe deed jij dat? Wat heeft jou geholpen? Die tips helpen jou meer dan die van een deskundige die het zelf niet doorgemaakt heeft.

Intrinsieke motivatie

Waar je wel mee aan de slag zou kunnen, is het punt van de verslaving. Maar het hangt er helemaal van af of je zoon daartoe gemotiveerd is. Als hij zegt: ‘Ik wil zelf van het blowen af’, dan kun je in gesprek gaan met een organisatie als De Hoop, die behandeltrajecten heeft voor jongeren een gameverslaving of blowverslaving. Maar nogmaals, dat werkt alleen als je kind een intrinsieke motivatie heeft.

Ken je Pubergedoe al, hét EO-magazine voor ouders van pubers, vol herkenbare verhalen? Lees hier meer over het magazine.

Daarnaast kun je de natuurlijke consequenties bij je kind benadrukken: ‘We verwachten dat je wat bijdraagt in huis. Als jij niet werkt of als jij niet studeert (studeren is vergelijkbaar met een baan), dan moet je een baan vinden, want iedereen moet iets bijdragen. Al is het vrijwilligerswerk.’ Dit gesprek aangaan doe je vooral met open vragen: ‘Hoe zie jij je leven voor je? Heb je al nagedacht waar je over vijf jaar wilt zijn?’ Ook hierbij is het belangrijk om te kijken waar de intrinsieke motivatie zit.

Tot slot is er nog een ander contact dat helpend kan zijn: probeer binnen je familie- of vriendenkring of kerk iemand te vinden die een rolmodel voor je kind wil zijn. Iemand tegen wie hij opkijkt en met wie hij wil sparren. Karten, voetballen of iets anders doen met een ‘stoer’ iemand die zonder oordeel met hem optrekt – dat kan ook iets moois teweeg brengen.”

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op 113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

Tekst: Marinde van der Breggen (interview Francien), Marlies Medema (interview Michelle)