God en het lijden
Hoe ga je daar als christen mee om?
Waarom laat God onschuldige mensen sterven? Het is een vraag die op veel manieren steeds weer opnieuw gesteld wordt. En terecht. Tenminste, als je ervan uitgaat dat God verantwoordelijk is voor het laten sterven van mensen en dat die mensen onschuldig sterven.
Kijk je zo naar deze vraag, dan voel je al aan dat het hoogstwaarschijnlijk allemaal wat gecompliceerder is. Is God alleen verantwoordelijk? Wanneer kun je spreken van onschuldige mensen?
God in het beklaagdenbankje
Er bestaan allerlei verklaringen voor de vraag waarom God onschuldige mensen laat sterven. Antwoorden als Gods wil, het plan van God, de vrije keus, de gebrokenheid van deze wereld; ze hebben allemaal iets goeds in zich, maar geven zelden echte troost en geruststelling. Dat komt voornamelijk omdat het een vraag is die God in het beklaagdenbankje zet en er een oordeel gevraagd wordt. En mijn ervaring is dat God erg stil is, wanneer Hij ter verantwoording wordt geroepen.
Waar is God als je Hem nodig hebt?
Een betere vraag is: 'Waar is God als je Hem nodig hebt?' In die vraag zit tenminste de erkenning dat je als mens behoefte hebt aan iets wat je van God zou kunnen verwachten. Jij hebt iets nodig en verwacht dat te ontvangen van God. Of dat nu genezing, troost, nabijheid, hulp of verlossing is.
Toch heeft deze vraag ook nog een angeltje, namelijk dat onze verwachting een terechte verwachting is. Er klinkt ook twijfel in door, alsof God er mogelijk niet zou zijn. Dat laatste wordt bevestigd wanneer je bijvoorbeeld genezing verwacht en die komt niet. 'Waar is God nu?' zou dan onze uiting van teleurstelling in God kunnen zijn.
Ons probleem met lijden
We hebben dus een probleem wanneer we het terrein van lijden betreden. Ons beeld van Gods almacht en onze verwachtingen spelen een enorme rol in onze beleving wanneer het lijden ons treft. En het lijden overkomt ons allemaal. Iedereen maakt lijden mee, in het eigen leven, bij familie, vrienden of in de maatschappij. Het nieuws confronteert ons dagelijks met groot lijden, van vluchtelingen tot hongersnoden, van tsunami’s tot aardbevingen, van geweldpleging op straat tot oorlog. Het lijden is er!
God weet wat lijden is
De beste vraag die dan gesteld kan worden, is: 'Hoe ga ik als christen met het lijden om?' Ervan uitgaand dat er sprake is van lijden en dat je een christen bent. Een christen is iemand die gelooft in Jezus, die aan een kruis gestorven is. Een God die zelf geleden heeft en nog lijdt.
Want dat is het unieke van christen zijn. Wij, christenen, geloven in een God die vrijwillig gekozen heeft om in het lijden van de mensen te stappen, door een baby te worden, direct na zijn geboorte te moeten vluchten naar een ander land, zijn hele leven uitgescholden te worden als een bastaard, nooit erkend te worden voor wie Hij was en wat de Schriften van Hem zeiden, en ten slotte zelfs bereid door zijn eigen schepping gemarteld en gekruisigd te worden.
Dat is de God in wie christenen geloven en daar zijn christenen uniek in. Alle andere godsdiensten kennen ook goden aan wie almacht wordt toegeschreven, maar geen van die goden werd gelijk aan de mensen, laat staan dat hIj in het lijden vanmensen stapte door zelf slachtoffer te worden.
Waar is God in het lijden?
Als wij als christenen ons de vraag stellen: 'Waar is God in het lijden?' dan hebben we een antwoord: 'Daar aan een kruis!' Het kruis van Golgota, het hart en de kern van het evangelie, waar het lijden door God zelf wordt gedragen en Hij één wordt met ons lijden en wij één mogen worden met Zijn lijden.
Het kruis van Golgota is een rijk mysterie, waar we met verwondering naar mogen kijken, omdat vanaf dat kruis onze hoop en verwachting tot ons komt in een proces van Goede Vrijdag, Stille Zaterdag, Pasen en Hemelvaart.
Tekst: Henk Rothuizen
Beeld: Wijtze Valkema
Henk Rothuizen is een Nederlandse voorganger en schrijver van christelijke boeken. Hij is de oprichter en de eerste voorzitter van het kerkgenootschap Rafaël Nederland en twee Rafaël-gemeenschappen. Tot medio 2015 was hij werkzaam bij de Evangelische Omroep als leidinggevende van de afdeling Nazorg.
In 2018 verscheen zijn boek Zelfs al ga ik, over God ontmoeten in het lijden.
