Hanneke Ouwerkerk over de pieken en dalen in het geloof: ‘Ook al ben ik wankel, God is dat niet’

Geloven met méér dan alleen gevoel

“Geloven doe je met je hele wezen: je lijf, je verstand, je hart en je gevoel. De ene persoon is rationeel, de ander een gevoelsmens. En iedereen beleeft het geloof anders. Maar dat neemt niet weg dat je lijf, verstand, hart en gevoel allemaal met elkaar verbonden zijn in je geloofsleven. En God spreekt al die verschillende talen. Hij kan niet alleen je hart aanraken, maar ook je verstand.”

Hanneke Ouwerkerk: 'Geloof is een gave die God geeft'

“In de Bijbel wordt gesproken over ‘God liefhebben met heel je hart en ziel, al je verstand en gedachten’. Het gaat om het hele mens zijn en niet alleen om je gevoel. Toch vinden we het lastig om dicht bij God te blijven als we Hem niet ervaren of ‘voelen’. Maar gevoel en geloof zijn niet hetzelfde. En ik denk dat je die twee niet met elkaar moet verwarren, want dan kan je ‘geloof’ te veel tot iets van jezelf maken – terwijl het in werkelijkheid een gave is die je van God krijgt. Die gave geeft Hij niet afhankelijk van hoe je je voelt.”

“Het lastige van gevoel is dat het zo vluchtig is. Mensen zijn veranderlijk, maar God niet. Als je Bijbelleest, kan een tekst je de ene keer wel aanspreken en een volgende keer niet. Of je er wat bij voelt of niet, doet niets af aan de woorden.”

In het dal: elke dag een Psalm

“‘Kom naar de kerk’, zeg ik vaak tegen mensen die met God worstelen. ‘Kom maar gewoon.’ Zelfs als je niet meezingt en er alleen maar zit, is het goed om met mensen te zijn die zich openstellen voor God en een ontvangende houding hebben. Je luistert met elkaar en je bidt met elkaar – en dat is zo belangrijk! Je hebt elkaars aanwezigheid en de gesprekken met elkaar nodig om uit een dal in je geloof te komen.”

Hanneke Ouwerkerk: 'De Psalmen helpen je om te gaan met de vraag: waar is God?'

“‘En lees de Psalmen’, is mijn tweede tip die ik mensen graag meegeef. Daarin staat het hele leven met God centraal – mét alle pieken en dalen. Ik vind de Psalmen zo mooi, omdat je daarin leest hoe mensen zijn en hoe het leven met God eruitziet – en dat je niet bang hoeft te zijn voor de dalen, want dat hoort erbij. Soms word je overweldigd door je omstandigheden en mis je God. Maar als je dan in de Psalmen leest hoe iemand anders dat ervaren heeft en bij God heeft gebracht, helpt het je om een stukje vertrouwen te houden – en te beseffen dat God niet ineens verdwijnt op die momenten. Als je in een dal zit, laten de Psalmen zien hoe je het bij God kan brengen. En dan verdrink je niet in de vraag: is God er nog wel? Lees de Psalmen, desnoods een paar keer per dag.”

Door onverschilligheid heen breken

Maar hoe blijf je nu met God verbonden als je Hem niet meer ‘voelt’ of ervaart? “Als je merkt dat je onverschillig in je geloof bent geworden, is het belangrijk om dat te benoemen. Ik denk dat er veel mensen zijn die zich daarin herkennen en zullen zeggen: ja, ik ben mijn leven lang naar de kerk geweest, maar een relatie met Jezus… Of: ik was ooit heel vurig voor God, maar dat is helemaal weggeëbd. Benoemen dat dat kan gebeuren, helpt al. En dan zet je de deur open om erover te praten met elkaar. Ik geloof heilig dat God door je onverschilligheid heen kan breken.”

Discipline

Maar het allerbelangrijkste, vertelt Hanneke, is om van discipline en tijd met God een gewoonte maken. “Dat is wat mij heeft geholpen om bij God te blijven. Maar tegelijkertijd is het ook een blok aan mijn been geweest, want discipline slaat makkelijk om in een gevoel van dwang, een ‘moeten’. Ik denk dat elke christen daarin een weg en balans moet vinden: in vrijheid leven met God, terwijl diezelfde vrijheid ook een bepaalde gebondenheid met zich meebrengt.”

Een eigen gewoonte

“Hoe geef je dat vorm? Iedereen doet dat anders: voor de één is dat de dienst op zondag, voor de ander een huiskring, voor nog iemand anders een dagelijkse bijbelpodcast (zoals de podcast 'Eerst Dit'). Ik geloof dat structuur in je geloofsleven je heel erg kan helpen in periodes van duisternis of gevoelens van twijfel. God gebruikt die dagelijkse of wekelijkse gewoontes om je er doorheen te helpen.”

Hanneke Ouwerkerk: 'Geef God de ruimte om tot je te spreken'

“Zoek een vorm die je kan volhouden. Als je niet een heel gestructureerd mens bent, moet je niet van jezelf vragen om elke ochtend een uur stille tijd te houden. Dat houd je niet vol. Maar misschien is het wel haalbaar om op zondagmiddag met je gezin uit de kinderbijbel te lezen, liedjes te luisteren en daarover door te praten. Of misschien helpt een podcast die je elke dag via Whatsapp binnenkrijgt. Het gaat erom dat je jezelf een gewoonte aanleert, waardoor je elke week of dag God de ruimte geeft om tot je te spreken.”

Leren ontvangen

“En dan zal het niet zo zijn dat elke tekst, preek of lied je hart of verstand zal aanraken. Maar wat wél zo is, is dat je hierdoor leert luisteren naar God en leert te ontvangen. En dan, als je God even niet ervaart of voelt, maar wel je gewoontes met God hebt, word je er steeds weer aan herinnerd dat God er wel degelijk is en dat Hij altijd dezelfde is en blijft. Want ook al ben ik zelf heel wankel, God is dat niet.”

Lees ook: Survivalkit als je door een moeilijke tijd gaat