Heeft God eigenlijk een naam?
9 vragen over God
God is een naam voor het hoogste wezen in de monotheïstische religies. Hij staat voor het hoogste, mooiste en krachtigste en diepste wat er is. Maar heeft hij eigenlijk een naam? Hoe kun je hem aanspreken?
Hier lees je alles wat je wilt weten over God.
Heeft God een naam? Hoe spreek je hem aan?
In veel religies heeft het Opperwezen een naam. De Hindoes noemen hem Brahman, de moslims bijvoorbeeld Allah. In het jodendom krijgt hij ook wel namen, maar wordt er tegelijk ontkend dat hij een echte naam heeft: hij is daar veel te hoog verheven voor.
Als bijvoorbeeld de profeet Mozes ernaar vraagt, antwoordt God mysterieus: ‘Ik ben die ik ben.’ Dat betekent zoiets als: ik ben uniek, ik ben helemaal mezelf, en ik zal dat ook altijd blijven.
De beste naam die de joden (en in navolging van hen de christenen) aan God geven, is JHWH. Vier letters, die je eigenlijk niet kunt uitspreken. De betekenis is mysterieus en lijkt zoiets te zijn als: ik zal er zijn.
Lees ook: Wat zegt God eigenlijk over Zichzelf wie Hij is? Op deze (gratis) poster staan alle namen voor God die in de Bijbel voorbijkomen.
Is God een man of een vrouw?
De meeste religies zien God als hoogverheven boven sekse en gender. God ís niet man of vrouw of wat dan ook: hij is helemaal zichzelf. Toch wordt hij meestal met ‘hij’ aangesproken en gebruiken de meeste religies (ook de Joodse en de christelijke) vooral mannelijke beelden voor God.
Daarop zijn wel uitzonderingen: er zijn diverse vrouwelijke beelden voor God in de Bijbel, en de woorden voor heilige Geest (het aspect van God dat in de mensen zelf woont) zijn neutraal en vrouwelijk.
Over de reden dat God vooral mannelijke woorden krijgt, wordt gespeculeerd. Het is deels een afspiegeling van de periode waarin deze religies zijn ontstaan. Mannen waren toen (met ook weer de nodige uitzonderingen) meestal de leiders en God is de belangrijkste ‘leider’, dus ligt het in zo’n cultuur voor de hand mannelijke woorden voor hem te gebruiken.
Lees ook: Waarom is God een zwarte vrouw in 'De Uitnodiging'?
Wie of wat is God?
God is datgene waarachter niets meer is. Als je doorvraagt met waarom-waarom-waarom, stuit je op een gegeven moment op iets waarbij doorvragen geen zin meer heeft: dat is God. Hij is het begin en het einde van alles. Hij is de ‘oerbron’, de ‘absolute grond’ van de werkelijkheid.
Is God een persoon?
Veel religies geloven in een God, maar christenen stellen inderdaad expliciet dat hij een ‘persoon’ is. Daarmee bedoelen ze niet dat hij een soort superheld is, iemand met een lange baard op een wolk wellicht. Als christenen stellen dat God een ‘persoon’ is, bedoelen ze vooral dat hij niet alleen maar een anonieme, willoze kracht is, maar dat hij persoonlijke trekken heeft.
God heeft, volgens christenen, bijvoorbeeld lief. Een natuurwet of een noodlot kan niet liefhebben, die is er gewoon. God heeft een bewustzijn. Hij kan meeleven. Het zijn allemaal termen die God overstijgt, zijn liefde is veel groter dan menselijke liefde, en hij is veel groter dan een persoon, maar het zijn de beste woorden die we hebben.
Meer dan de helft van de mensheid vindt het aannemelijk dat er een God is
Hoeveel mensen geloven in God?
Als je hem definieert als de ‘oergrond’ van alles, degene uit wie alles voortkomt en die alles draagt, dan geloven christenen, moslims, joden en hindoes in hem. En dan nog diverse kleinere monotheïstische groepen, zoals de Jezidi. Bij elkaar vormen zij 6 tot 7 van de 10 mensen, grofweg tussen de 4 en 5 miljard mensen momenteel.
Gelooft iedereen uiteindelijk in dezelfde God?
Dat ligt er vooral aan hoe gedetailleerd je kijkt, in welke ‘resolutie’. Als je maar precies genoeg kijkt, geloven zelfs alle christenen in een andere God, zelfs mensen van dezelfde kerk of gezinsleden: als je lang doorvraagt, blijkt dat iedereen net weer wat andere beelden en ideeën bij hem heeft.
Intussen, als je ‘uitzoomt’, gaan steeds meer religies op elkaar lijken. Christenen, moslims, joden en hindoes (en nog tientallen andere monotheïstische religies) geloven bijvoorbeeld allemaal dat God almachtig, alwetend, persoonlijk en liefdevol is. Als je iets meer ‘inzoomt’ en wat meer details bekijkt, merk je bijvoorbeeld dat die ‘liefde’ bij christenen veel meer nadruk krijgt.
Wat is het verschil tussen polytheïsme en monotheïsme?
Monotheïsten geloven in een enkele God, polytheïsten in vele goden tegelijk. De laatste tweeduizend jaar zie je dat de polytheïsten vrijwel verdwenen zijn en de monotheïsten jaarlijks groeien. Er is een essentieel verschil tussen God en goden: God staat boven alles, hij is de oergrond van alles, terwijl de goden grotendeels binnen deze werkelijkheid functioneren, onderhevig zijn aan allerlei natuurwetten en ook zelf ooit geschapen zijn.
Toch zijn er ook allerlei overeenkomsten tussen polytheïsme en monotheïsme. Voor vrijwel alle polytheïsten zijn de diverse goden in de praktijk weliswaar het belangrijkste – tot hen bidden en offeren ze – maar ook zij kennen een ‘oergrond’, een opperwezen uit wie alles voortkomt. En voor monotheïsten staat weliswaar in hun dagelijkse geloof die ene God centraal, maar zij kennen vaak ook allerlei ‘superwezens’, zoals engelen, demonen, cherubs en aartsengelen: deze lijken in zekere zin wel wat op de goden van de polytheïsten.
Bestaat God? Zijn er bewijzen voor God?
Er zijn maar weinig mensen die beweren dat je Gods bestaan kunt bewijzen. Toch vindt meer dan de helft van de mensheid het aannemelijk dat er een God is. Hun belangrijkste reden is meestal dat ze iets wonderlijks hebben ervaren, waarbij het vergezocht voelt om dat geheel aan natuurlijke processen toe te schrijven. Miljarden mensen hebben iets van hem ervaren, hoe gewoontjes ook, maar het was een authentieke ervaring die echt van God voelde.
Veel gelovigen wijzen er ook op dat er überhaupt iets bestaat. Het is logisch onmogelijk dat iets ‘zomaar’ ontstaat, en dan ook nog een compleet heelal dat schitterend werkt, waarin je bewustzijn vindt, leven, schoonheid, goedheid. Het gebeurt nooit dat iets uit niets ontstaat, we kennen daarvan geen enkel voorbeeld, en dan is een compleet heelal wel het allerlaatste waar je aan denkt. Dat er een God is, is dan een heel eenvoudige en heldere verklaring.
Lees ook: Is de natuur een bewijs dat God bestaat? En welke God is dat dan?
Hoe kan ik God leren kennen?
Elke religie kent weer andere ‘wegen’ waarlangs je God kunt leren kennen. Moslims zien een boek, de Koran, als de belangrijkste informatie over Allah. Hindoes zoeken het eerder in hun ziel en bereiken Brahman via meditatie. Christenen kennen deze wegen ook wel: ze lezen een eigen boek, de Bijbel, en zien bidden als een belangrijke manier om contact te leggen.
Jezus is echter dé weg tot God, zo geloven christenen. Hij is de beste informatie over God die ze kennen. In zijn gedrag en in hoe hij zich opstelde, zie je het karakter van God en leer je iets over zijn bedoelingen kennen.
Beeld: Nick Youngson
