Help, ik ben een controlfreak!

Een controlfreak wil – uiteraard – alle controle zelf in handen houden. Hij (of zij) wil precies weten wat er gaande is, waar, wanneer, met wie, waarom en welke andere w-vraag je dan ook maar kunt verzinnen. Alles wordt tot in de puntjes uitgedacht en van tevoren geregeld. Als plan A mislukt, dan is er altijd nog wel een plan B, of C. Regen? Paraplus bij de uitgang. Meer mensen? Tent geregeld.

Het blijft een intrigerend lijntje: wat kan of moet je aan andere mensen of zelfs aan God overgeven en wat doe je zelf? Voor de controlfreak een uitdagende worsteling. Loslaten, terugpakken, delegeren, o nee, ik regel het toch zelf wel… Pff, hoe lang hou je het vol?

1. Onderzoek je angst

Onder de controledrang zit angst. Angst om te falen, angst om anderen tekort te doen, angst om niet rond te komen, angst dat anderen het niet goed genoeg doen, angst om… vul het zelf maar in. Welke angst zit er onder jouw controledrang? Waar ben jij bang voor? Op welke momenten steekt die angst de kop op? Hoe voel je je wanneer je alles onder controle hebt of denkt te hebben? En hoe reageer je als er dan toch ineens iets anders loopt?

De duivel gebruikt angst om je te verlammen. Als je spastisch alles onder controle wilt houden, ben je niet vrij. Vanuit controledrang reageren mensen sneller geïrriteerd of boos. Ze vinden het moeilijk om God en andere mensen te vertrouwen en kunnen makkelijk burn-out raken, omdat ze alles zelf doen en niets delegeren. Wat vind jij moeilijk om uit handen te geven?

2. Laat je perfectie los

Omdat een controlfreak de dingen vaak zelf het best doet, is het vaak ook moeilijk om te delegeren: je weet nooit of die ander net zo’n goed resultaat levert als jij zou doen… Alleen, wat levert het je op? Wat wil je met jouw streven naar perfectie bereiken? Hoe je ook je best doet, helemaal perfect zal het in deze wereld nooit worden. En je kunt niet alles vóór zijn, zodat er nooit iets mis gaat. Denk eens door: wat zal er gebeuren wanneer er iets mis gaat? En dan? Wat is het ergste dat je zou kunnen overkomen?

Als je ziek bent, kun je alleen de hoogst noodzakelijke dingen nog doen. Stort de wereld dan echt in? Gaat alles helemaal mis? Welnee, dat valt allemaal best mee. Veel dingen zijn te herstellen wanneer ze mis zijn gegaan. Misschien doen mensen om je heen dingen op een andere manier, maar dat wil niet zeggen dat hun manier niet goed is. Neem eens een weekje (fysieke en/of emotionele) afstand van je werk en kijk eens wat er gebeurt…

3. Gun jezelf ontspanning

De meeste controlfreaks vinden het moeilijk om te ontspannen. De boog staat continu strak gespannen. Dat kost veel energie. Maar is dit ook hoe God wil dat we leven? Ik geloof van niet. God wil dat we op Hem leren vertrouwen en dat we vanuit zijn rust leven. Wat ik zo bijzonder vind aan de Tien Geboden die God gaf, is dat deze met een aantal geboden beginnen waarin God aangeeft hoe Hij wil dat wij met hem omgaan. Meteen daarna geeft hij de opdracht om sabbatsrust te nemen.

Eerst laat God zijn relationele aard zien (‘ik ben de HEER, uw God’). Daarna laat hij vanuit zijn liefde voor ons zien dat hij wil dat we rust nemen en tijd maken om bij Hem te zijn, te ontspannen en te genieten. Wanneer je God op de eerste plaats in je leven zet, dan komt er rust en vrede omdat je vanuit zijn perspectief naar je leven leert te kijken. Je mag leren vertrouwen dat Hij alle touwtjes in handen heeft – en jij mag ze loslaten.

Auteur: Carianne Ros