Help, ik heb vliegangst!

In de loop der jaren heb ik van alles geprobeerd. Ik zal met je delen welke trucjes ik toegepast heb en wat gewerkt heeft. Maar eerst: wat is vliegangst ? 

Vliegangst is angst om te vliegen. Dat roept direct een vervolgvraag op. Waarom ben je bang om te vliegen? Daar kunnen er verschillende redenen voor zijn:

1. Angst om de controle uit handen te geven.

Het is heel simpel. Jij zit niet achter het stuur. Je hebt geen invloed op wat er met het vliegtuig in de lucht gebeurt. Daarvan ben je afhankelijk van de piloot. Je moet op hem vertrouwen. En misschien dat het nu juist het punt: je vindt het lastig om anderen onvoorwaardelijk te vertrouwen. Want, om maar wat te noemen: wat als de piloot net voor vertrek ruzie heeft gehad met zijn vriendin en nu zich niet meer kan concentreren? Wat als hij gedronken heeft? Of hij depressief is? Of gewoon te moe?

2. Angst om opgesloten te zitten in een ruimte waar je een tijdje niet uit kunt ontsnappen.

Komt op hetzelfde neer: controleverlies. Je kunt geen kant op. Je bent bang dat jou iets overkomt en dat je het niet aankunt.

3. Hoogtevrees.

Dan heb je echt pech, als je moet vliegen. Hoger kun je haast niet – behalve als je astronaut bent. Hoogtevrees is, zoals het zo mooi heet, anticipatie-angst. Je bent bang dat jou iets gaat overkomen op grote hoogte. Dat jij dat niet aankunt.
 

Hoe kom je aan vliegangst?

Vliegen doet een inbreuk op een van onze belangrijkste menselijke illusies. Namelijk dat we onsterfelijk, onkwetsbaar en veilig zijn. Want je zou zomaar neer kunnen storten. Of het vliegtuig zou gekaapt kunnen worden. Als je dit eerder meegemaakt hebt, dan is angst enigszins gerechtvaardigd. Maar meestal hebben we geen objectieve reden om bang te zijn. Waarom worden we toch bang?

Waarom we toch bang worden

·       Soms ontstaat deze angst doordat je een gebeurtenis op jezelf projecteert. Je hebt een documentaire gezien op National Geographic over vliegrampen. Of je hebt in de krant gelezen over een vliegtuigkaping. Nu denk je dat het jou ook kan overkomen.

·       Soms is angst het gevolg van een concrete ervaring. Mijn vliegangst is ontstaan nadat ik een keer met een binnenlandse vlucht (en in een klein vliegtuig) in onweer terecht ben gekomen. De bliksem flitste steeds voor het raam en het toestel schudde zo erg dat ik er misselijk van werd. En vooral heel bang. Om neer te storten. Om dood te gaan.

·       Angst kan ook min of meer onbewust ontstaan in een stressvolle periode. Zeker door ingrijpende levensgebeurtenissen of een traumatische ervaring. Of als gevolg van chronische stress door overbelasting. Als je onder grote druk staat, zijn je incasseringsvermogen en veerkracht lager. Je zenuwstelsel, je persoonlijkheid (bijvoorbeeld je aanleg om emotioneel te reageren op tegenslag) en je(verstoorde) hormoonsysteem zijn vanuit neurobiologisch perspectief mogelijke belangrijke factoren die angst verklaren. Je angst is dan een signaal dat je er niet veel meer bij kunt hebben. En zeker niet nog meer stressvolle situaties.
 

Hoe kom je van je vliegangst af?

De bekende Amerikaanse psychiater Gordon Livingstone stelt: “Het beste psychologische tegengif voor angst blijkt een combinatie van hoop en moed te zijn.”

De belangrijkste tip is dus lef. Gewoon gaan met die banaan. Stap het vliegtuig in, met je handbagage en je angst als reisgenoten. Beide horen bij je.

Uiteindelijk kan alle angst – ook vliegangst - herleid worden tot een basale angst: angst voor de dood. We zijn bang om dood de gaan. Bang voor het idee dat het op elk moment op kan houden. Volgens Kierkegaard ligt de oorzaak van angst in onszelf, in onze onzekerheid over de existentiële keuzes die we maken. Het is het onze taak, stelt hij, om onszelf met die angst te confronteren. "De angst leren kennen is een avontuur dat ieder mens moet ondergaan, wil hij niet verloren gaan óf door nooit in angst te hebben gezeten óf door in angst weg te zinken; wie heeft geleerd op de goede manier angstig te zijn, heeft het hoogste geleerd."

Hoe je op een goede manier bang kunt zijn

Oké. Op een goede manier angstig zijn. Hoe doe je dat? Zelf heb ik daar verschillende trucjes voor bedacht en deel mijn beste 7 tips met je:

1.     Realiseer je dat je angst irreëel is.

Verzamel feiten en weetjes over vliegen en herinner jezelf hieraan tijdens de vlucht. Om maar een te noemen: vliegen is de meest veilige vervoersmiddel ter wereld. Of: vliegtuigen zijn op gebouwd serieuze turbulenties aan te kunnen.

2.     Je angst houdt jou voor de gek.

Waarom zou jij je angst niet kunnen foppen met koek van eigen deeg? Daarmee bedoel ik irreële gedachten, maar dan wel helpende. Bijvoorbeeld: dat er een heel leger aan engelen het vliegtuig op de schouders draagt zodat je niet neer kunt storten. Onmogelijk. Wat mij ook altijd enorm helpt bij turbulentie, is verbeelden dat ik in een bus zit die ontzettend op een boerenweg met kuilen zit te sjokken. Dieper dan de weg kun je niet vallen.

3.     Relativeer je angst.

Waarom zou je banger zijn voor vliegen dan voor rijden met 180 km/u op een snelweg in Duitsland? Waarom zou je juist nu bang moeten zijn voor controleverlies en niet morgen? Of overmorgen?

4.     Let op je ademhaling.

Niet te diep, niet te kort en hoog. Adem rustig, ontspan je middenrif en je spieren in je lichaam.

5.     Verleg je aandacht naar niets anders.

Lees in interessant boek, los een moeilijke puzzel op, kijk naar een film of voer een gesprek. Laat je niet meevoeren door je angst.

6.     Zorg dat je uitgerust in het vliegtuig stapt.

Stress en overbelasting zijn bondgenoten van vliegangst, weet je nog? Laat ze lekker thuis.

7.     Eet kalmerende voeding.

Denk hierbij aan volle granen, haver quinoa, gerst, rogge, wortelgroenten (zoete aardappel en biet), bessen, pitten, amandelen, paranoten, avocado, banaan, abrikozen, voedsel dat rijk is aan vitamine b5 (dé antistress vitamine), bonen, linzen, champignons, broccoli, zemelen, pinda’s, tahin.

Meer over Leona lees je hier.