'Het be­staans­recht van een omroep wordt niet bepaald door politici'

De NPO, de overkoepelende organisatie van de publieke omroepen, had het kabinet verzocht de uitzendvergunning van Ongehoord Nederland (ON) in te trekken. Reden: de omroep zou onvoldoende bereid zijn tot samenwerking en heeft in de afgelopen jaren diverse keren de journalistieke code van de NPO overschreden.

De NPO stond niet alleen in haar wens om ON uit het bestel te zetten. Vanuit de Tweede Kamer werd het verzoek om de omroep te royeren ondersteund door diverse Kamerleden. "ON heeft bij herhaling desinformatie verspreid, tot extreemrechtse omvolkingstheorieën aan toe", zei (het inmiddels vertrokken) Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma (D66) in april vorig jaar. "Er is geen andere mogelijkheid meer dan ON uit het bestel te zetten."
Ook Kamerlid Lisa Westerveld (GroenLinks) was duidelijk: “Ik hoop dat Uslu de knoop doorhakt en ON eruit gooit.”

De staatssecretarissen besloten anders. Of dat terecht is, doet er op het moment niet eens zoveel toe, de staatssecretarissen zijn bevoegd dit besluit te nemen. Dat maakt, met terugwerkende kracht, de uitspraken van Kamerleden als Sjoerdsma en Westerveld kwalijk en zeer ongemakkelijk. Natuurlijk, ook Kamerleden mogen zeggen wat ze willen, maar grote terughoudendheid is op z’n plaats in de verhouding tussen politiek en journalistiek.

In een democratische rechtstaat, die met de pogingen om een nieuw kabinet te vormen opnieuw (en terecht) indringend wordt besproken, past het niet dat politici erom vragen een journalistieke organisatie te verwijderen uit het publieke bestel. Dat is niet aan hen. Het bestaansrecht van een omroep wordt niet bepaald door politici, maar door de samenleving.

Uiteraard moeten omroepen zich houden aan journalistieke basisregels. Als dat niet gebeurt, zoals de ombudsman oordeelde over ON, dan is het van groot belang dat het leven wordt gebeterd.

Het publieke bestel moet echt pluriform blijven, wil zij toekomst hebben. Verkiezingsuitslag na verkiezingsuitslag is de afgelopen jaren gebleken dat conservatieve partijen (FVD, BBB, PVV) die (bijvoorbeeld) kritisch zijn over de omvang van de migratie veel stemmen krijgen. Die kiezers verdienen een voluit journalistieke omroep die namens hen meedoet aan het maatschappelijk debat. Zoals ouderen, christenen, liberalen, vrolijk rechtse mensen én progressievelingen ook via een omroep mee kunnen doen aan dat debat.