Het einde is een begin

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

PopUpGedachte dinsdag 9 april 2019 – Het einde is het begin

Ze dacht dat scheiden het allerergste was wat haar kon overkomen. Maar toen de papieren getekend waren, kende ze alleen maar opluchting. Toen zijn vader stierf, dacht hij dat er geen leven meer voor hem weggelegd kon zijn. Maar hij werd volwassener, liefdevoller, zorgzamer. Alsof zijn vader een stukje in hem voortleefde.
Toen het uitging met een jeugdliefde was de wereld te klein, maar mijn hemel, wat ben ik nu blij dat het met haar nooit verder is gegaan. Lief mens hoor, maar waar ik nu ben, dat zou ik voor geen goud willen missen. Eindes lijken een drama, maar zijn soms het einde. Hier, kijk nou, we zeggen het zelfs in het Nederlands. Dat dingen die een einde zijn ook hét einde kunnen zijn en dan zijn ze opeens supertof. Als er iemand is met een etymologische verklaring daarvoor houd ik me aanbevolen.

Vandaag zegt Jezus dat het einde het begin is. Voor velen. Het catastrofale, gruwelijke einde van zijn missie is het begin van geloven. De lezingen van de katholieke mis werken naar Pasen toe, dus voorlopig zijn we nog niet af van dood, lijden, paradoxen en straks ergens ook dat onbegrijpelijke van die opstanding.

Dit zegt Jezus vanochtend in een van die lezingen van de dag van vandaag: Daarop zei Jezus: ‘Wanneer gij de Mensenzoon omhoog zult hebben geheven, dan zult gij inzien dat Ik ben en Ik uit Mijzelf niets doe, maar dit alles zeg zoals de Vader het Mij heeft geleerd.

En deze PopUpGedachtes werken zo – voor de nieuwe inhakers – elke ochtend om zes uur sta ik op, stap even naar buiten op mijn balkon waar de vogels je wakker tetteren en ik even contact zoek met God – de Eeuwige – de grootsheid waartegenover ik maar een stofje ben in de tijd. Voelt altijd als een gezonde constatering. Het is een moment van gebed en stilte. En dan de lezingen van de dag en kijken welk zinnetje blijft haken. Vandaag staat er dus: ‘Wanneer gij de mensenzoon omhoog zult hebben gegeven, dan zult gij inzien dat ik het ben.’

Jezus van Nazareth poneert zichzelf als dé nakomeling van de mens. De mensenzoon. Alsof de mensheid een ouder, wat krakkemikkig ouderpaar is geworden en het reilen en zeilen van het familiebedrijf over moet doen aan de energieke zoon. Die eigenwijs zijn eigen gang gaat, pa en ma snappen er vaak, dan wel meestal, geen moer van en zijn bang dat hij het hele familiebedrijf totaal te gronde richt. Maar hij zegt – tegen zijn tijdgenoten, tegen de mensheid: ‘Als jullie de mensenzoon zullen hebben omhooggeheven, dan zult gij inzien dat ik het ben.’ De associatie achteraf is helder. Omhoogheffen is ophangen, kapotmaken, executeren. Én het is eren, vereren, een hoge plaats geven. Misschien is het ook wel hemelvaren. Alles kan in die rabbi-eske taal van Jezus van Nazareth.

Maar één ding is zeker. Kapot gaat hij. En dat is het begin. Zelfs als hij daarna verschijnt in verhalen en ontmoetingen, heeft hij gaten in zijn handen. Littekens. Het einde is niet opgeheven, de pijn wordt niet ongedaan gemaakt, het is de weg naar de nieuwe wereld. En Jezus blijft het herhalen: kom volg mij. Dwars door het einde heen. Naar het nieuwe begin. Kijk de pijn maar in de ogen. De angst. Het verdriet. De leegte. We hebben allemaal de neiging om die confrontatie te mijden, toch? Om te weten dat het komt, maar er nog niet aan te willen? En om te vrezen dat we het niet aankunnen.

Katinka, kunstenares Tinkebell, schrijft over Fukushima en de nucleaire ramp daar. De angst vóór de angst is gevaarlijker dan de angst zelf. Je wilt niet voelen dat je bang bent en onzeker, dus je creëert een samenleving waarin je niet bang hoeft te zijn. Bijna altijd is die samenleving ellendiger dan de samenleving waarin angst en onzekerheid erbij horen.

Zeker, er is een dreiging van terroristische aanslagen in Europa. Maar wat na 9/11 losgelaten is in de wereld is een monster dat maar niet z’n hok in wil. Het is niet het aantal doden of de fysieke bedreiging, het is de angst die grenzen dichtgooit, mensen laat verdrinken, diepe kloven graaft tussen mensen van verschillende religies.

Het einde is altijd een nieuw begin, zegt de Eeuwige. Anders zou hij geen Eeuwige heten. En wie in gezelschap van de man van Nazareth de pijn in de ogen durft te gaan kijken, behoedt zichzelf en waarschijnlijk heel veel anderen voor meer pijn dan de pijn die je vreesde. Het is paradoxaal, maar ook al te menselijk. Jezus heeft iets van de Vader geleerd, zegt hij. Kijken of het lukt om iets van hem te leren.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Rikko Voorberg (38) is theoloog, schrijver, ‘activist/kunstenaar’ en initiatiefnemer van o.a. ‘We gaan ze halen’.

Wil je betrokken raken bij het werk van Rikko? Kijk dan hier.