'Het zou een ramp zijn als Trump opnieuw de verkiezingen wint'

Ben je eens of oneens met deze stelling?
EO-presentator Tijs van den Brink: “Mag ik kritiek leveren op de stelling? Kijk, als je ‘eens’ zegt, voel je je misschien moreel op orde: je hebt eventjes duidelijk gezegd wie slecht is en wie goed. Dat vind ik nooit zo interessant. Maar er is wel een serieuze kans dat Trump opnieuw president wordt. En ik vind dat niet wij, maar de Amerikanen heel goed moeten nadenken over de vraag: hoe kan het dat deze man, op wie echt van alles aan te merken is, mogelijk toch weer wint?”

Waarom zeg je nadrukkelijk: ‘Niet wij’?
“Als Nederlanders hebben wij niet zo veel recht van spreken meer. Want bij de laatste verkiezingen kwam bij ons een soort mini-Trump als winnaar uit de bus. Blijkbaar kan een radicaal-rechtse partij ook hier de grootste worden.”

Verwacht je dat het een strijd wordt tussen Biden en Trump, of denk je dat er iemand een inhaalmanoeuvre gaat maken?
“Eerlijk gezegd hóóp ik dat laatste, aan beide zijden. Ik denk vaak: er zijn driehonderdmiljoen Amerikanen, dan moet het toch lukken om twee normále kandidaten naar voren te schuiven? Tja, kennelijk is dat heel ingewikkeld. En daarom lijkt Amerika toch weer bij deze twee uit te komen, die elkaar in de houdgreep hebben. De Democraten zeggen: ‘Biden versloeg Trump de vorige keer en zal dat nogmaals doen.’ En veel Republikeinen waren na 6 januari 2023 – de bestorming van het Capitool – wel een beetje klaar met Trump. Maar toen volgden die rechtszaken, die hem opnieuw populair maakten. Ik ben in december in de VS geweest, en ga binnenkort nog een keer, voor de nieuwe serie God, Jesus, Trump! Niet zozeer om de hete actualiteit van de voorverkiezingen te belichten, maar ik ga op zoek naar de achterliggende sentimenten: hoe komt het dat een groot deel van de evangelicals, de orthodoxe christenen daar, toch weer voor Trump lijkt te gaan?”

Die groep vormde een stevige pijler onder zijn verkiezingszege van 2016. Waarom kozen ze voor Trump?
"Wat toen heel erg speelde, was abortus. Historisch gezien is het trouwens opmerkelijk dat je pakweg 25 jaar geleden ook prima kritiek kon hebben op abortus én Democraat kon zijn. En omgekeerd kon je pro-abortus én Republikein zijn. Dat is nu heel anders: alle pro-abortusmensen zitten bij de Democraten, en wie anti-abortus is bij de Republikeinen. Naast abortus speelt de economie voor velen een belangrijke rol. In december hoorde ik dat ook weer: ‘Toen Trump president was, ging het wél goed.’ De inflatie schrijven ze toe aan Biden. Je kunt je natuurlijk afvragen of het terecht is. Maar goed, zo werkt de politiek: als het nu slecht met me gaat, geef ik de zittende regering er de schuld van. Een derde thema is de cultuurstrijd, die daar al eerder losbarstte dan bij ons; denk aan discussies over gender-issues en zo. Daarvan zeggen christenen, net als bij abortus: we kunnen never op Biden stemmen.”

Verwacht je dat zij – ondanks de bestorming van het Capitool en de rechtszaken die tegen hem lopen – weer zo massaal op Trump zullen stemmen?
“Ik zou bijna zeggen, dánkzij die rechtszaken. Die zorgen ervoor dat ze weer allemaal achter hem gaan staan. Als je met hen doorpraat, vinden ze ook wel dat die bestorming van het Capitool nooit had moeten gebeuren. Tegelijkertijd vergoelijken ze Trumps rol: ‘Hij bedoelde het goed en kon er niet veel aan doen.’ De rechtszaken zorgen dat mensen die misschien eerst nog dachten dat het tijd was voor iemand anders, nu zeggen: ‘Als iedereen dan tegen hem is, zijn wij toch maar weer voor Trump.’ Dus ik vermoed dat de evangelicals inderdaad weer vooral op hem zullen stemmen. Door dat verschrikkelijke tweepartijensysteem voelen velen zich klemgezet; ze ervaren het als een keuze tussen twee kwaden. Maar als ze dan worden gedwongen te kiezen, gaat hun stem alsnog weer naar Trump.”

Journalistiek gezien wordt 2024 wat dit betreft een heel interessant jaar voor je?
“Niet alleen voor mij, hoor. Ik denk voor de hele wereld.”