Hotel Europa ligt niet meer in Europa

Een magnifiek boek. Grand Hotel Europa van Ilja Pfeiffer. Naast indringende romances en veel prachtige verhaallijnen is het boek een aanklacht tegen het massatoerisme. Het thema (een van vele lijnen...) dat Pfeiffer beschrijft is dat van een Europa dat zó'n rijk cultureel verleden heeft, dat het in nostalgie blijft hangen en in het verleden leeft. Met mensen die dat verleden steeds maar als toerist willen bezoeken, of als ondernemer in de toeristenindustrie willen uitbaten. het verleden wordt geromantiseerd en het nadenken over een gezonde, evenwichtige toekomst en alles wat daarbij hoort zoals migratie, is daarbij minder punt van focus. Een verhaal over bestuurders die voor die romantiek rustig een stad als Venetië laten wegzinken. Of toeristen die door woonkamertjes van mensen in Giethoorn stampen. Pfeiffer beperkt zich daarbij niet tot Europa als toeristische trekpleister, maar beschrijft ook hoe bussen vol toeristen uit China heel Europa platlopen en op hun beurt Europese toeristen op zoek gaan naar de meest exotische plekjes om een 'authentieke terug in de tijd ervaring' op te doen.

Een prachtig boek. Doch tijdens mijn reis naar Oezbekistan, ja ja, ook ik ben een radartje in het web van toerisme, ben ik fundamenteel anders gaan kijken naar Grand Hotel Europa. Want het epos getuigt inmiddels ook van een 'ouderwets' Eurocentrisch wereldbeeld. Verondersteld wordt dat toerisme een Europees fenomeen is, dat slechts door Europeanen geëntameerd en in stand gehouden en geëxporteerd wordt. Ik merk dat ik op vele reizen mijn zelfbeeld en identiteit als reiziger en toerist continue moet bijstellen, wat soms een pijnlijke en dikwijls een hilarische ervaring is. Ik zal mijn zelfonderzoek en de inzichten beschrijven aan de hand van een aantal reiservaringen die over verleden, heden, toekomst gaan. Ze gaan over toerisme en ook over identiteit en zelfidentificatie. Ik keek in mijn eigen reisspiegel: vertel me hoe je vakantie viert en ik vertel je wie je bent.

• Soloreizen: Esther zegde haar baan op en vertrok naar Canada

  Soloreizen: Esther zegde haar baan op en vertrok naar Canada

• Roëll maakte van reizen haar beroep: ‘Dat had ik nooit durven dromen.’

  Roëll maakte van reizen haar beroep: ‘Dat had ik nooit durven dromen.’

Vanaf mijn twintigste kan ik mijzelf reiziger noemen. Ik kom niet uit een reizigersgezin. Onze vakanties in mijn ouderlijk gezin gingen steevast naar dezelfde vaste plek. In de winter naar de Italiaanse Dolomieten, op wintersport, waar we elk jaar in hetzelfde dorpje kwamen en ik zoete herinneringen koester. 'S ochtends vroeg mocht ik met de dorpskinderen keihard skieënd zonder stokken de piste openen van de skilift eigenaar. In de zomer togen we naar Zuid-Italië, waar mijn ouders en zus genoten, en ik me werkelijk te pletter verveelde in een hotel-met-buffet waar de enige afwisseling bestond uit het feit dat we 's ochtends gingen bruin worden op het strand en 's middags na de lunch bij het zwembad. Huidkanker 'bestond nog niet' dus we smeerden ons in met een jodium-olijfolie mengsel om extra bruin te worden en spoten citroensap in het haar om extra blond te worden. Ik verveelde me dood, dus terwijl mijn familie zich nog eens omkeerde om aan alle kanten gelijkmatig te roosteren, ging ik stiekem op ontdekkingstocht in de woestijnachtige bosjes tussen strand en zwembad in, waar tarantulla nesten zaten. Ik speelde met de tarantulla's en liet ze over mijn hand lopen. Een van mijn dierbaarste jeugdherinneringen, die andere mensen nu soms 'best gek' vinden. Ik vind spinnen en rare beestjes nog steeds leuk.

Verder lezen? Klik hier voor het hele artikel

Tekst: Danielle Braun