'Ik voelde me betrapt' - Hoe het Enneagram Jorn confronteerde met zichzelf

‘Ik heb lief: ik wil dat jij bent’ is een uitspraak toegekend aan Augustinus, die ik las in het boek van Tomás Halík. Het goddelijke verlangt ernaar dat ik simpelweg ‘ben’. Maar: hoe dan? In mijn zoektocht naar nieuwe woorden en vormen van geloven kwam ik steeds weer mezelf tegen.

Wie ben ik?

‘Waarom kan ik mijn plekje niet vinden in deze kerk? Hoe bescherm ik mezelf voor het cynisme dat op de loer ligt? Waarom voel ik me soms een vreemde in mijn familie? En soms voel ik me verdrietig, waarom eigenlijk?’

Geloofsvragen gaan samen op met kwetsbare identiteitsvragen. Steeds liep ik weer tegen die spiegel aan en dat was niet fijn. De spiegel deed zeer en hij was wazig: ik kreeg lastig grip op de persoon die ik daar zag. ‘Wie ben ik? Hoe ga ik om met m’n eigen mooie én lastige eigenschappen en vragen?’

Wat doe je als het huis van God niet meer als thuis voelt? Jorn besluit te vertrekken…

Wat doe je als het huis van God niet meer als thuis voelt? Jorn besluit te vertrekken…

En zo kwam ik, door The Liturgists, bij het Enneagram: ‘een hulpmiddel voor (spirituele) groei’. In 6 blogs, waarvan dit de eerste is, wil ik je meenemen op een reis naar zelfkennis, vanuit het Enneagram. Aan de hand van mijn verhaal laat ik je kennismaken met deze tool. Het Enneagram heeft mij de laatste 5 jaar ontzettend veel inzicht gegeven in mijn eigen persoonlijkheid en in de manier waarop ik omga met de mensen om me heen.

Op dit moment volg ik een coach-opleiding vanuit o.a. het Enneagram. In elke blog geef ik een aantal lees- en muziektips en andere bronnen om zelf meer te ontdekken over het Enneagram en je eigen Enneagramtype.

Confronterend

Het eerste boek over het Enneagram dat ik las, was van Richard Rohr. Aan de hand van negen typen laat het Enneagram zien hoe ons karakter en haar onderliggende drijfveren gevormd zijn.

De reden dat het Enneagram zo aan mij blijft plakken is omdat het confronteert. Het legt de vinger direct op de zere plek en de maskers vallen af. De uitnodiging is ook steeds weer om niet aan de oppervlakte van de persoonlijkheid - het ego - te blijven leven. Je bent namelijk onderweg naar de essentie van Zelf. Om bij de kern te komen van mens-zijn, dieper dan het karakter.

Persoonlijkheidstypen

Het woord ennea is Grieks voor negen. Grammos is iets wat geschreven of getekend is. In dit negen-figuur staat elk nummer voor een persoonlijkheidstype – van De Bereiker tot De Onderzoeker. De typen zijn met elkaar verbonden en opgedeeld in drie drietallen: de hoofdtypen, de onderbuiktypen en de harttypen.

Het gaat dus over unieke persoonlijkheidstypen met eigen drijfveren en zoektochten. Hoe word je gevormd tot de persoon die je bent? Je bent ermee geboren (nature) én je leert gaandeweg (nurture). Het kan bij persoonlijkheidstesten soms voelen alsof je in een hokje wordt geduwd. Het doel van het Enneagram is niet om je in een hokje te stoppen, maar juist om je bewust te maken van het hokje waar je al in zit én om je te helpen dit hokje minder benauwend te maken.

In het plaatje hieronder zie je hoe het Enneagram is opgebouwd in negen typen. We hebben allemaal iets van al deze typen in ons, maar er is één type het dominantst aanwezig. Binnen deze negen typen zijn uiteraard veel nuances aan te brengen en dat doet het Enneagram ook, maar dat is voor een volgend blog. De lijnen die de nummers met elkaar verbinden komen ook later aan bod.

Nadat ik het hele boek van Rohr gelezen had, stelde ik mezelf de vraag in welk type ik mezelf het meest herkende. Ik zag dat ik bijna alle tekst bij het hoofdstuk over Type 4 gearceerd had en in de kantlijn uitroeptekens stonden. Ik herkende verreweg het meeste van mezelf in dit Enneagramtype.

Type 4: de Romanticus (of: de Individualist), is vaak gevoelig en creatief, maar ook constant op zoek naar een plek om ‘erbij te horen’. De drijvende energie voor een Type 4 is jaloezie, het constant vergelijken met anderen en zijn/haar valkuil is melancholie. Het zogenaamde groeipad voor een Type 4 is om te leren zichzelf en het normale te omarmen en minder op zoek te zijn naar zijn/haar identiteit buiten zijn/haar eigen zijn.

Ik voelde me betrapt

Poeh, de eerste keren dat ik mezelf zag in deze spiegel voelde ik me betrapt en geconfronteerd in mijn kwetsbaarheid. Het deed pijn te erkennen dat jaloezie en afgunst inderdaad zo’n grote rol in mijn leven spelen. Maar op den duur voelde het bevrijdend. Het verlangen naar thuis, naar acceptatie en bijzonder zijn resoneerde enorm in me. Na het lezen van Rohr had ik handvatten om verder te gaan met de weg naar zelfkennis en groei.

Meer weten? Kijk dan bij andere blogs van Jorn. 

Wil je zelf al meer lezen? Het boek De weg terug naar jezelf van Ian Morgan Cron is een mooi beginpunt en het boek Het Enneagram - een weg naar diepere zelfkennis door Richard Rohr schetst een waardig en volledig beeld.