Judith kan door de inflatie steeds moeilijker rondkomen van haar Wajong uitkering

Volgens het Nibud groeien de hoge vaste lasten steeds meer mensen boven het hoofd. Het instituut roept op het leven weer betaalbaar te maken en lanceert de gratis online training Aan de slag met je geldzaken waarmee mensen grip op hun financiën kunnen krijgen. Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: “Het is duidelijk zichtbaar dat veel Nederlanders gebukt gaan onder de hoge vaste lasten en stijgende uitgaven.”

Uit recente cijfers is duidelijk geworden dat een derde van de huishoudens betalingsherinneringen ontvangen, 21 procent heeft een betalingsregeling getroffen en 10 procent van de huishoudens heeft een voorschot op het salaris gevraagd. “We zitten echt in een uitgavencrisis en mensen doen hun best om alle rekeningen te betalen”, aldus Vliegenthart. “Wij zagen al eerder dit jaar in onze berekeningen dat de gestegen vaste lasten en daarbovenop de gestegen voedselprijzen voor veel mensen moeilijk te betalen zijn. 2023 wordt daarom financieel gezien een spannend jaar. In hoeverre gaan mensen baat hebben van het omvangrijke koopkrachtpakket en het energieplafond? En krijgt iedereen de hulp die ze nodig hebben?”

Wajong uitkering

Judith is één van de vele mensen die zich ernstig zorgen maken om de steeds verder oplopende kosten. “Ik zie het somber in, want ik heb het financieel nu al niet makkelijk. Van nóg minder moeten rondkomen zal niet gaan.” Ze heeft schisis, waardoor zij moeilijk verstaanbaar is. Daarnaast heeft zij spitsvoeten, waardoor zij moeilijk loopt en aangepaste schoenen draagt. Ook heeft zij een licht verstandelijke beperking. In 2018 werd duidelijk dat haar symptomen horen bij het zeldzame syndroom van Peters plus.

Door haar handicap ontvangt Judith een Wajong uitkering (voor mensen die voor hun achttiende of tijdens een studie een ziekte of handicap hebben waardoor zij nooit meer kunnen werken, red). “Mijn Wajong uitkering is niet toereikend voor de lasten die ik heb. Om wat extra inkomsten te verwerven, werk ik achttien uur per week.” Ze werkt anderhalve dag in de week als assistent op een basisschool en twee ochtenden in de week in een verzorgingstehuis als activiteitenbegeleidster. “Omdat ik wat langzamer ben dan mensen zonder handicap, krijg ik maar een klein gedeelte van het loon dat een ander krijgt voor soortgelijke werkzaamheden. Het voelt alsof ik word gestraft voor het feit dat ik een handicap heb.”

Groeiend aantal jongvolwassenen met geldproblemen

Uit het NIBUD-rapport blijkt een enorme toename van het aantal zelfstandig wonende jongvolwassenen dat moeite heeft met rondkomen. Zij geven vooral aan moeite te hebben met de hoge vaste lasten. De inflatie en gestegen energieprijzen lijken de jongvolwassenen hard te treffen. Vliegenthart: “Dagelijks stress hebben over geld heeft invloed op je hele functioneren in de maatschappij. De druk op jongvolwassenen is groot en als je vanwege geldproblemen niet meer mee kan doen, kan je je buitenspel gezet voelen, met alle gevolgen van dien.”

Judith moet rond zien te komen met een minimuminkomen. Helaas komt zij niet in aanmerking voor een tegemoetkoming voor de hoge gasprijzen, omdat zij iets bijverdient naast haar Wajong uitkering. “Hierdoor val ik in het minimuminkomen en niet in het laaginkomen, wat een vereiste is om in aanmerking te komen voor deze tegemoetkoming.” Omdat ze bang is voor hoge kosten, durft ze haar verwarming nauwelijks aan te zetten. “Daarnaast zijn de boodschappen bijna onbetaalbaar geworden. Ik heb steeds minder boodschappen voor het geld dat ik te besteden heb.” Omdat Judith bang is dat zij verkeerde keuzes maakt en in de schulden terechtkomt, heeft zij een budgetcoach ingeschakeld. “Ik krijg wekelijks 75 euro om van te leven, daar zal ik het mee moeten doen.”

Leningen

In toenemende mate wordt er geld geleend bij familie en vrienden, blijkt uit het Nibudrapport. Het Nibud adviseert daar voorzichtig mee te zijn en ook te bekijken of hulpverlening kan helpen. “Ik heb tot nu toe gelukkig van niemand geld hoeven te lenen”, zegt Judith dankbaar. Wel heeft zij een openstaande schuld. Deze mag zij in maandelijkse termijnen afbetalen. “Het geeft mij rust te weten dat ik lieve mensen om mij heen heb waar ik terecht kan, mocht ik er echt niet meer uitkomen.”

Daarnaast krijgt Judith hulp van de diaconie van de kerkelijke gemeente waar zij lid is. “Ik draag aangepaste schoenen en moet zelf altijd 140 euro bijbetalen. De diaconie neemt deze kosten op zich.” Judith voelt zich bevoorrecht, want zo`n vijfenvijftig procent van de mensen met betalingsproblemen heeft geen idee waar zij terecht kunnen voor hulp. Het Nibud zou het liefst zien dat alle huishoudens met geldproblemen hulp krijgen.

Schaamte vanwege geldzorgen

“Mijn leven is niet altijd makkelijk”, zegt Judith. “Lange tijd schaamde ik mij voor mijn geldzorgen.” Toen zij haar zorgen ging delen met haar netwerk, merkte ze dat mensen haar graag wilden helpen en dat er niks was waarvoor ze zich hoefde te schamen. “Nu mensen weten dat ik het financieel moeilijk heb, mag ik regelmatig bij vrienden en familie eten.” Dat scheelt weer in de kosten.

“Naast de lichamelijke en financiële zorgen die ik heb, ben ik ook gevoelig voor depressies. Ik vind gelukkig veel troost in de wetenschap dat God van mij afweet en dat Hij voor mij zorgt. Tot nu toe heb ik elke dag te eten gehad, was ik gezond, had ik een dak boven mijn hoofd en kleren om aan te doen. Er zijn mensen die het véél zwaarder hebben. Mijn lievelingspsalm is psalm 121 waar staat dat mijn hulp van de Heer alleen komt. Dat geloof ik met heel mijn hart!”

* Vanwege privacy is de naam Judith gefingeerd