Sluit je aan

Inloggen bij eo

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Lazarus staat op | Boven de wet.

Lazarus staat op | Boven de wet

15 april 2021 · 06:30

Update: 15 november 2024 · 13:20

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Boven de wet – PopUpGedachte donderdag 15 april 2021

Je moet niet denken dat je boven de wet staat, hè? Dat is toch wel de maat der dingen, voor Jan met de pet en voor de minister-president. Al lijkt die wel te mogen liegen, maar goed, daar zijn de meningen net iets te veel over verdeeld om er politieke conclusies aan te verbinden. Het idee is dat niemand boven de wet staat en anders zal de wet dat wel even laten voelen.

Dat vinden we zo tof aan Vrouwe Justitia met haar blinddoek. Zij zal het allemaal wel netjes even wegen en er consequenties aan verbinden. Behalve misschien in oorlogstijd, dan moet je de wet breken om een hogere wet te volgen. Maar verder? Precies het probleem met de islam zal een bepaalde groep zeggen, die stellen hun wet boven de wet van het land. Zij erkennen de rechtsstaat niet.
Allereerst is het niet waar, want veel te generaliserend. Maar er zit natuurlijk ook een kern van waarheid in. Hoe kan iemand die gelooft dat een God de wereld gemaakt heeft en voorschriften heeft gegeven die over de eeuwen heen voor álle mensen gelden nou gaan geloven dat een toevallige, tijdelijke, aan veranderingen onderhevige lokaal-nationale wet boven die eeuwige wet zou gaan? Dat kun je toch niet vragen?

En ik beweer altijd dat dit dus ook voor christenen geldt. Dat zij zich nooit onvoorwaardelijk aan de nationale wet onderwerpen. Puur voorzover het binnen hun spiritualiteit past. Dat is natuurlijk supergevaarlijk, want je krijgt allemaal radicalisme enzo als je niet oppast – dat klopt – je zou kunnen zeggen dat het nog meevalt eigenlijk met de bestuurbaarheid van een land waarin toch hele groepen geloven dat de rechtsstaat én de nationale wet niet het laatste woord hebben in de wereld.

En hoe zit dat dan eigenlijk met mensen die niet zeggen te geloven? Die kunnen zich niet beroepen op een geloof dat erboven uit gaat. Of wel?
Dat kan prima. We kunnen wel beweren dat de rechtsstaat het hoogste is, maar we houden elke burger toch ook echt aan zijn of haar geweten. In de huidige situatie misschien puur theoretisch, maar elk mens heeft een geweten waarmee hij of zij de wet en regelgeving in elke situatie beoordeelt. Alleen die overtuiging dat het eigen geweten telt, maakt al dat de staatswet niet meer automatisch alleenheerser is. Wel in de rechtszaal mogelijk, iemand kan de consequenties aanvaarden voor het breken van de wet én geloven dat het geweten een hogere instantie is. Kortom, de staatswet staat boven allen en daarbovenuit gaat altijd nog het geweten. In religieuze taal is dat het geweten dat een samenweten is met iets eeuwigs, iets bovennationaals.

Vandaag zeggen de leerlingen van Jezus iets dergelijks tegen de lokale machthebbers.

In die dagen namen de dienaren van de bevelhebber de apostelen mee en brachten hen voor het Sanhedrin. De hogepriester begon hen te ondervragen: 'Hebben wij u niet uitdrukkelijk verboden onder­richt te geven in die Naam? Door uw toedoen is heel Jeruzalem vol van uw leer. Bovendien wilt gij ons het bloed van die man aanrekenen.' Maar Petrus en de andere apostelen gaven ten antwoord: 'Men moet God meer gehoorzamen dan de mensen.

De wet geldt nog steeds voor iedereen in gelijke mate, maar voor iedereen geldt ook in gelijke mate dat het geweten soms een groter beroep doet op de mens. De vrijheid nemen om de wet zelf te beoordelen, leidt in heel wat gevallen tot misdaad of kwalijk gedrag – maar het is niet anders: uiteindelijk is er een beroep op het hart en de ziel van de mens die overal boven uitgaat. Voor moslims, christenen en atheïsten. Het goede is niet bij onze wet begonnen en eindigt daar ook niet.

Tot zover de overwegingen van vanochtend. Een beetje politieke theologie op de nuchtere maag, wie weet landt het ergens vandaag. Morgen weer een nieuwe popupgedachte, voor nu: vrede gewenst, innerlijk, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Lazarus staat op
Lazarus staat op

Dit artikel hoort bij de podcast

Lazarus staat op

Deel dit artikel: