Lazarus staat op | Ongefundeerde hoop

‘Ongefundeerde hoop’ – PopUpGedachte donderdag 16 januari

Dat bestaat ook. Ongefundeerde hoop. Ik ben eigenlijk altijd voor hoop. En ik ben zo vaak en met zoveel venijn door mensen van ‘valse hoop brengen’ beschuldigd dat ik het woord niet meer kan zien, laat staan gebruiken. We zouden met We Gaan Ze Halen vluchtelingen valse hoop hebben gegeven, waarbij ik onwillekeurig me afvroeg waarom die mensen ook alweer op weg waren gegaan. Oh ja, omdat ze hoopten dat Europa eerlijke asielprocedures zou hebben en de beschermwaardigheid van mensen op de vlucht voor nood werkelijk zou honoreren in een goed proces in menswaardige omstandigheden. Boy, die hoop bleek in veel gevallen vals. Maar moddergooien helpt niet: jíj bent vals, nee, jíj bent vals. Gaat ‘m niet worden, dus gewoon maar doen waar je in gelooft, argumenten van mensen die werkelijk zich hebben verdiept serieus nemen en daar inspanning op aanpassen.

Toch is er soms ongefundeerde hoop. Ook en misschien wel juist onder gelovigen. Hoop dat God het oplost, dat je maar de juiste knop, de juiste woorden, de juiste toon moet vinden om voor elkaar te krijgen dat God doet wat jij wil. Dat als hij dat niet doet, dat het dan aan jou ligt – omdat je beter moet bidden, meer moet vertrouwen, meer hoop moet hebben of beter moet geloven, dan wel gewoonweg een beter mens had moeten zijn. Het sluipt er zo maar in. Al die onwaarheid, die halve waarheid, die hele leugen.

Het gaat deze week in de zeer verschillende teksten steeds opnieuw over het feit dat God niet oplost. Geloof werkt niet als duizend-dingen-doekje, die zijn ook heel goor trouwens heb ik begrepen, broeinesten van ziekmakende bacteriën. Wie beschadigd is in het leven, wordt niet zomaar gerepareerd doordat iemand zegt dat er een God is die van je houdt. Of dat iemand zelf zegt: maar ik hou van je. Door werkelijke gaten in de ziel stroom de liefde gewoonweg weg. En wie denkt dat gelovigen het voor de wind zou moeten gaan omdat ze geloven: think again. Check het einde van Jezus' leven en de gaten in zijn lijf zelfs ná de opstandingsverhalen. Pijn is echt en er is geen goddelijke tovenaar die met de juiste spreuk, de juiste betaling aan zijn adres, of het juiste geloof in diens macht de ongemakkelijkheid laat verdwijnen.

Vandaag denkt Israël dat nog wél in één van de lezingen van de dag. Zoals dat vaker gaat: je voert oorlog en je zoekt naar zelfrechtvaardiging en mentale kracht en je roept God erbij. Of je nou Trump heet, westers bent of niet-westers. Dat je in naam van een godheid tegen het kwaad strijdt, werkt mentaal vaak heel goed. Zo ook dit leger van Israëlieten uit de jaren ver voor Christus.

“Het leger liet de ark van het verbond uit Silo overbrengen, de ark van de Heer van de hemelse machten, die op de cherubs troont. Chofni en Pinechas, de beide zonen van Eli, kwamen met de ark mee. Toen de ark van het verbond met de Heer in het legerkamp aankwam, barstten alle Israëlieten uit in luid gejuich, zodat de aarde ervan dreunde.”

Het allerheiligste symbool van de godheid, waar niemand in de buurt mocht komen, die volgens goddelijke instructie was gebouwd, ze brachten het middenin het leger en man, dat deed wat met de vechtersbazen. God zal niet over zich laten lopen, dit is een teken van vertrouwen toch? Van overgave. Van toewijding. Strijden voor de heer, moed houden, eerlijk zijn, kleur bekennen. Al die mooie woorden. En ongefundeerde hoop.

Het leger wordt verslagen, de ark wordt buitgemaakt door de aartsvijanden van het volk dat zo trots was Gods volk te zijn en het is einde verhaal. Nog niet zo lang geleden beweerde Trump dat God aan ‘onze kant’ stond. En onwillekeurig moest ik denken aan de soldatenkoppels uit de Tweede Wereldoorlog met het gruwelijke Gott mit uns. Gek genoeg niet heel ver verwijderd van het randschrift dat gelovig bedoeld is, maar op ons slijk der aarde, de gulden en de euro, prijkt: God Met Ons. Het is maar de vraag of dat zo is. Zijn wij met de Eeuwige? En hoe vaak zijn we dat niet.

Ongefundeerde hoop is de hoop die er automatisch van uitgaat dat we aan de goede kant van de geschiedenis staan, dat de God die aanbeden wordt ons automatisch wel zal redden omdat we iets met die kerk hebben, dat het feit dat we toch wel ok-achtige mensen zijn door de bank genomen ons zal vrijwaren van scherpe zelfkritiek. Hoop draagt twijfel bij zich, hoop doet onderzoek, hoop heeft open handen en verlangt te ontvangen in besef iets niet te kunnen claimen noch te verdienen. En dan wordt de toon zachter, dan vervagen randschriften en koppelstukken, dan wordt een ark buitgemaakt en knikken de knieën en vraagt men eindelijk: wat staat ons te doen dan? Het antwoord is meestal: doe recht. Aan mijn mensen, aan mijn wereld, aan elkaar en de ander. Dan zal dat wat je hoopt op allerlei onverwachte manieren in vervulling gaan.

Tot zover vandaag. Meer PopUpGedachtes te vinden op Lazarusstaatop.nl Voor nu: vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.