Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lazarus staat op | Luisteren we nog naar de stem die vraagt om tijd, toewijding en waardering?

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

PopUpGedachte woensdag 12 juni 2019 –  Pure essentie

Ik lees deze dagen The Game. Een boek van een slimme Italiaan over de Digitale Revolutie en wat dit met ons mensen heeft gedaan. Hij noemt het minstens zo ingrijpend als de Industriële Revolutie en die heeft nogal wat gevolgen gehad. Het is geen hardcore theologie, geen geloof of vroomheid, noem het hobby.

Hij schrijft nu al pagina’s vol over de iPhone en de bizarre verandering in denken en doen die dat opleverde. Gisteren las ik over de icoontjes. Dat die icoontjes een soort ironische verwijzing zijn naar apparaten uit lang vervlogen tijden, waarvan slechts de pure essentie bewaard is gebleven. Wil je namelijk iemand bellen, dan druk je heel licht met je duim op het scherm en wel op de plek waar een vrolijk kleurig vierkantje de hoorn van een telefoon herbergt.
Mijn kinderen weten heus niet meer wat de hoorn van een telefoon is, met z’n draaischijf of toetsen, krulsnoer en vijfpolige kabel. De stekker van je wifi-router is nog het enige dat daaraan herinnert in je huis. En het icoontje op je telefoon. En dan misschien wel het meest frappante. Je instellingen van je telefoon worden aangegeven met een tandrad. Een tandrad! Dat is wel het allerlaatste wat je in de telefoon zult aantreffen, het is een tool die door Jobs zelf ten grave is gedragen als overblijfsel uit een stenen tijdperk. Alleen al van de gedachte dat je telefoon tandraderen zou bevatten, moeten we even grinniken. De traagheid, de lompheid, de kwetsbaarheid, de enorme ruimte die het inneemt. We hebben slechts de pure essentie behouden. Beweging, processen en dan met duizelingwekkende snelheid.

Ik moet eraan denken omdat Paulus het heeft over het tijdperk van de Geest tegenover het tijdperk van de Thora en de Profeten. En met het citeren daarvan loop je altijd het risico je af te zetten tegen jodendom als ouderwets of achterlijk en dat is het allerlaatste wat mag, het allerlaatste wat Paulus doet. Het is de reden dat ik twijfel om dit te citeren omdat het in de geschiedenis van de kerk zo antisemitisch is gebruikt. En toch. Paulus zegt dat voorschriften en regels zo’n aantrekkingskracht en werking hebben op de mens dat ze je gemakkelijk afbrengen van de essentie ervan. Hoe meer normen de waarde bewaken, hoe meer neiging er ontstaat om je te verzetten tegen de norm. Dat is de psychologie van de norm en een knappe jongen die zoveel liefde heeft voor de waardes dat hij de normen omhelst: precies waar jodendom zo ontroerend belangrijk in is. Het vermogen om de Thora met zijn eindeloze hoeveelheid wetten lief te hebben omdat het een waarde van genade, zorg, aandacht, goedheid en gerechtigheid beschermt die onmisbaar is.

Paulus noemt het de weg van ‘de dood’ mijns inziens vanwege het psychologische effect dat scherpe normen hebben op de mens en vanwege de onmogelijkheid om de normen, de wetsvoorschriften, in zijn geheel te houden. Je loopt je erop stuk. Dat is wat hij zegt, als trouwe jood.

“Welnu, de dienst van de dood, waarvan de oorkonde met letters op stenen gegrift stond, ging reeds met zulk een heerlijkheid gepaard, dat de Israëlieten niet konden opzien naar het gelaat van Mozes 
wegens de luister die ervan uitstraalde; en toch zou deze weldra weer verdwijnen. Hoeveel te heerlijker moet dan de dienst van de Geest zijn!”

Volgens Paulus is de essentie van wat er in steen gegrift stond, geschreven met de vinger van God op stenen platen en bewaard in het allerheiligste van de ark, nu geschreven in je ziel. En verdient dat hetzelfde respect en heiligheid en waardering als de Thora-rollen in de synagoge omdat het de pure essentie ervan bevat.

Dat wat in het christelijk gedachtengoed de Geest wordt genoemd, verhoudt zich misschien wel tot de Thora, de normen die de waarden van gerechtigheid, sociaal leven, onderlinge liefde en liefde voor de aarde moesten beschermen, als het instellingen icoontje tot het tandrad, en het bel-icoontje tot de telefoonhoorn.

Als je door de stad loopt, zie je mensen voor zich uit praten, pas als je dichtbij komt blijkt er een klein dopje in hun oor te zitten en communiceren ze met iemand anders ergens op de aarde via een onzichtbare verbinding. Dat kunnen we irritant vinden en dat is het vaak ook. Maar het is ook een geniaal vervolg, de pure essentie, van dat wat die oude mechanische telefoon probeerde te bereiken met al z’n beperkingen.

Hoe scheef dit beeld ook gaat - met name op het punt van de waardering van de Thora en de profeten (die zijn toch wel iets meer waard dan een bakelieten telefoon of een langspeelplaat van vinyl) - het zegt iets over de noodzaak van waardering voor dat wat de Geest brengt. Dat in je hart de stem van de wetten fluistert, die je hoogstpersoonlijk wil meenemen op de weg van gerechtigheid, het goede sociale leven, de onderlinge liefde en de liefde tot de aarde. Die stem vraagt om tijd, toewijding en waardering zoals de rollen van de Thora dat vroegen. Het is fijn dat alle muziek met één swipe ter beschikking is in Spotify, maar luisteren we nog net zo echt naar die muziek als in de tijd dat we een grote plaat uit een hoes haalden, die naar de platenspeler brachten, zorgvuldig de naald in de groef zetten en weer teruggingen naar de bank om te luisteren. Alom beschikbaarheid vergt discipline om te opnieuw te waarderen, want we luisteren er zomaar overheen. Juist ook over de fluisterstem van de Geest, die er altijd is, maar zomaar overstemd wordt.

Voor wat het waard is, voor vandaag. Mocht je een momentje vinden tussendoor. De fluisterstem is er wel. Het vraagt alleen maar om aandacht. Een hele goede dag. En tot morgen!

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--