Lazarus staat op | Gaten in de ziel

Gaten in de ziel – PopUpGedachte maandag 13 januari 2020

Hij had een zwarte steen gepakt, want hij was donker van binnen. Het was niet goed met hem, zei hij. Hij is jong, nog geen twintig voorlopig, schat ik. En hij was uitgenodigd net als de andere jongeren die afgelopen weekend op bezoek waren in klooster Nieuw Sion in Deventer om een soort edelsteen uit te zoeken die op hem leek of iets over hem zei.

Aan het eind van de dag was er dan een gesprek. En zijn steen was zwart. Hij was stuk van binnen, dat zei hij. Dertig jongeren om hem heen werden muisstil. Er stonden tranen in zijn ogen. Hij mocht er nooit bij horen. Niet geaccepteerd. Thuis niet. School niet. En dat al vanaf zo’n tien jaar geleden. Dus hij had z’n oordoppen in zijn oren gedaan en had z’n heil gezocht in muziek. Altijd oordoppen, altijd muziek, nooit contact. Hij had acht tot tien jaar zonder vrienden geleefd en was totaal vereenzaamd. Tussen mensen.

Tot het niet meer ging. Hij luisterde van die gekke liedjes die niemand wel tof zou vinden, maar de teksten zeiden hem dat hij hoop moest houden en verbinding moest maken, kwetsbaar opstellen en dat soort dingen. Dus hij trok de doppen uit zijn oren, nam een speaker mee en iedereen kon opeens zijn muziek horen. De afwijzing bleef, maar er waren er een paar die de muziek mooi vonden. Die contact maakten. Maar hij had geen idee om daarmee om te gaan, zei hij. Hij miste acht tot tien jaar ervaring daarmee. En toch groeide hij ervan, maakte wat vrienden. Liep dat weekend door het bos met twee anderen, toonde zijn steen: kijk, hij is zwart. De ander nam de steen, keek eens goed en zei: niet helemaal. Er zitten ook lichtpuntjes in.

Wie gepest wordt, denkt dat hij de enige is. Niet hoor, zei de jongen naast hem en legde met een ernstige trek op zijn gezicht een hand op zijn schouder. Anderen in de kring knikten ook. Pijnlijke herinneringen werkten verzachtend. Herkenning.

Ik moet er vanochtend aan denken als ik het oude Bijbelse verhaal lees van de moeder van de beroemde profeet Samuel. Dat jochie moet nog geboren worden, zijn moeder lijkt maar niet zwanger te kunnen worden en wordt grondig en tot op het bot vernederd en gepest. Haar man heeft twee vrouwen, waarschijnlijk sowieso geen goed idee, maar wat kun je doen? Dit staat er:

Wanneer Elkana zijn jaarlijkse offer bracht, gaf hij zijn vrouw Peninna en haar zonen en dochters een stuk van het offervlees. Maar het mooiste stuk gaf hij aan Hanna, want haar had hij lief, ook al hield de Heer haar moederschoot gesloten. Haar rivale kwetste haar dan diep, door haar te sarren omdat de Heer haar geen kinderen gaf. Zo ging het jaar in jaar uit. Elke keer als ze naar het heiligdom van de Heer gingen, treiterde Peninna Hanna zo erg dat ze begon te huilen en haar eten liet staan. Toen dat weer eens gebeurde, vroeg Elkana: ‘Waarom huil je, Hanna? Waarom eet je niet en waarom ben je zo bedroefd? Beteken ik niet meer voor je dan tien zonen?’

En nee, Elkana, dat beteken je niet. Je houdt van haar, maar de liefde van de één is niet zomaar sterker dan wat een ander aan pijn aan je toebrengt. Gelovigen zeggen dan dat God toch van je houdt en is dat dan niet genoeg? Ouders zeggen dan dat zij toch van hun kind houden, ook al wordt het gepest? Een vriend legt een arm om de ander heen en zegt: maar ik vind je leuk, is dat dan niet genoeg?

En nee, dat is niet genoeg. Gaten in de ziel worden niet zomaar gevuld. De liefde stroomt er aan de ene kant binnen om er keihard aan de andere kant weer uit te lekken en er is geen remedie. Die realiteit, beste Penina of hoe je ook heten mag, is de realiteit van de dag. En geen vrome praat kan die veranderen.

Er waren pijnlijke verhalen bij en er kwam geen oplossing. Het lag er gewoon. Niemand die er een vrome oplossing bij serveerde. Een waardering, een arm om een schouder, een knuffel, dat wel. Is dat niet meer waard dan tien zonen, tien vage vrienden op school, tien jaar eenzaamheid? Nee, dat is het niet. Sommige gaten in de ziel hebben geen bodem.

Maar als ze er mogen zijn, dan? Als de kring is gecreëerd en de stenen op de maag niet langer enkel indigestie veroorzaken maar op tafel mogen liggen. Omdat iemand vraagt om stenen uit te zoeken of omdat de tranen en het gebrek aan eetlust de pijn zo zichtbaar maken dat er geen ontkomen aan is.

Er wordt niets opgelost. Oplossingen zijn voor mensen die het moeilijk vinden andermans pijn aan te zien en het willen fiksen zodat ze niet de pijn van de ander hoeven zien. Voor degenen die hem voelen is het al heel wat dat het in de kring ligt. Op tafel. En dan kan een onhandige echtgenoot nog zeggen: mijn liefde is je toch heus wel genoeg? Dat is niet zo, maar daar gaat het ook niet om.

Het is onder ogen gekomen en dat telt. Wat in het licht komt, kan ooit genezen, misschien. Maar het is het allerbelangrijkst dat het in het licht komt. Dan kunnen in donkere stenen kleine lichtjes gevonden worden.

Tot zover de PopUpGedachte van vanochtend. Meer PopUpGedachtes te vinden op Lazarusstaatop.nl. Deel of reageer vooral. Voor nu: Vrede. En alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.