Lazarus staat op | Je hebt niets meegebracht

Je hebt niets meegebracht – PopUpGedachte maandag 28 september 2020

Het is stil om me heen. Alle ramen zijn donker van de huizen aan de overkant van de straat. Een klein beetje regen druppelt zachtjes op het wegdek. Ik schrijf om de gedachten te ordenen die langzaam binnensijpelen in mijn wakker wordende brein. Gedachten over dat wat me is gegeven en wat ik vervolgens ben gaan beschouwen als onmisbaar, of noodzakelijk of mijn recht of God verhoede loon voor mijn inzet. Er slapen twee kinderen in dit huis, het is hier beschut tegen de elementen, ik kan me kleden en ik ga zo koffie maken als dit klaar is. De vanzelfsprekendheden van de dag, die dat toch niet zijn. Wat heb ik meegebracht in dit leven?

Er wordt online veel gepraat over de hardwerkende burger die de zekerheden door de vingers ziet glippen. En terecht, want de ongelijkheid tussen arm en rijk groeit. Tegelijk vraag ik me af, ben ik zo’n hardwerkende burger en van welke onzekerheden wordt ik onrustig? Corona gaat ons misschien de komende maanden beroven van sociale interactie, of van onze gezondheid of die van onze geliefden. Het berooft ons al van onze zekerheid en van het gevoel het leven enigszins onder controle te hebben met elkaar.

Maar hoe kwamen we aan die controle? Aan dat wat we hebben aan werk, economie, huis, liefde, kleding – we hebben niets meegenomen dit leven in. Toen jij en ik geboren werden, was er werkelijk niets wat we bijdroegen aan ons bestaan. Er is alleen maar liefde, aandacht en zorg in ons gepompt en niemand van ons kon daar ook maar iets voor terugdoen. Met dat dit ons werd gegeven, groeiden we op tot hopelijk enigszins stabiele wezens, gevuld met leven en aandacht en de nodige al dan niet diepe krassen in onze ziel.
Maar hoe ga je in vredesnaam leren dat wat je vervolgens hebt, helemaal niet zo je eigendom is? Hoe word ik niet die verongelijkte burger die zondebokken zoekt voor onzekere tijden, die moppert op overheden of vreemdelingen of medeburgers. Niet dat de wereld omvalt van mijn gemopper, maar we worden er niet per se mooiere mensen van. Kleine verongelijktheid is niet zo mooi, grote verongelijktheid is desastreus voor een samenleving. We hoeven niet heel ver om ons heen te kijken om te zien wat dat voor gevolgen heeft.

Hoe leer ik dit? Hoe leer ik vrij zijn van wat ik heb, of hoe leer ik niet verongelijkt te zijn. De manier om het te kunnen leren is als alles me wordt ontnomen. En dat gun je niemand. En toch, is het soms de enige manier om het te zien. Wat zong die zanger ook alweer: een man, weet niet wat-ie mist, maar als ze er niet is, dan weet een man pas, wat hij mist. Zal voor een vrouw ook gelden.

De oude Bijbelse verhalen doen dienst als spiegels. Een mens kan nu eenmaal niet alles meemaken en toch is meemaken de beste manier om kennis op te doen. In de oude verhalen maken we mee wat anderen meemaken in al zijn aardse schoonheid en ongelofelijke ellende. Job is daarvan het summum, van de ellende. Een boek vol waanzinnig prachtige poëzie en een theatraal extreem dramatisch verhaal. Over een Satan die een rechtvaardig mens zou testen op z’n rechtvaardigheid door hem al zijn rijkdom af te nemen en zijn familie. Alles op één dag. En dan staat er:

“Toen stond Job op en scheurde zijn kleed; hij schoor zijn hoofd en wierp zich plat ter aarde neer.
Maar hij sprak: Naakt kwam ik uit de schoot van mijn moeder; Naakt keer ik er terug! Het was Jahweh, die gaf; het was Jahweh, die nam: De Naam van Jahweh zij gezegend!”

Wat je ook van dit verhaal vindt – een ziek experiment of een groots theater of wat dan ook – deze Job heeft een core gevonden in z’n leven. Wie of wat hij ook ziet als JHWH, hij ziet vooral zichzelf. En hij weet dat hij niets meegenomen heeft in dit leven toen hij ontstond en zonder ook iets weer zal vertrekken. En hij dankt voor het leven dat er is. Zo lang hij leeft, zal hij danken – soms mopperend, soms vloekend, soms stuiterend van geluk – maar leven is danken. Een fascinerende spiegel in onzekere tijden.

Tot zover vandaag. Een hele goede maandag gewest, meer PopUpGedachtes te vinden op lazarusstaatop.nl en via ‘lazarus podcast’ op spotify en andere kanalen. Voor nu, vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.