Lazarus staat op | Overal is de verbinding met de Eeuwige te voelen...

Een open verbinding – PopUpGedachte maandag 5 juli 2021

Thin places, zo heten ze in Ierland of Schotland. Plekken waar je het gevoel hebt dat de spirituele wereld dichterbij is dan elders in het land of in de wereld. Alsof de dikke scheidingslaag die normaal te ervaren is tussen de geestelijke werkelijkheid en de aardse, platte, geleefde werkelijkheid afgeschaafd is zodat je opeens de trilling van de eeuwigheid kunt voelen. Allemaal bijgeloof, moppert de verstokte gereformeerde. Maar of dat zo is?

Jakob, de aartsvader, heeft vanochtend zo’n ervaring. Een thin place, een dunne plek en hij maakt er onmiddellijk een herkenningspunt, een altaar. Hij plaatst een steen rechtop en giet er olie over. Zou je net zo goed bijgeloof kunnen noemen, maar goed, hij doet het. De plek wordt later Betel genoemd, huis van God. Dit staat er, over die nacht dat Jakob tijdens zijn vlucht voor zijn broer Esau nadat hij hem belazerd heeft, een droom krijgt.

“Hij zag een ladder die op de aarde stond en helemaal tot de hemel reikte, en daarlangs zag hij Gods engelen omhoog gaan en afdalen. (…) Toen werd Jakob wakker. ‘Dit is zeker,’ zei hij, ‘op deze plaats is de Heer aanwezig. Dat besefte ik niet.’ Eerbied vervulde hem. ‘Wat een ontzagwekkende plaats is dit,’ zei hij, ‘dit is niets anders dan het huis van God, dit moet de poort van de hemel zijn!’ De volgende morgen vroeg zette Jakob de steen die hij als hoofdsteun had gebruikt rechtop, en wijdde hem door er olie over uit te gieten.”

Misschien had Jakob een wat grotere steen moeten kiezen, dan die waar hij z’n hoofd op had gelegd, want het Betel waar het over gaat is heden ten dage niet meer te vinden. Voor Jakob was het duidelijk, dit was een thin place, een plek waar de hemel de aarde raakt. Er is wel een laddertje nodig, maar verder niks. Wat een ontzagwekkende plaats. Het geeft de burger moed, zeker als je op de vlucht bent – en de stem die klinkt bij de trap is geruststellend en zegt mooie dingen over zijn toekomst.

De gedachte die met het christendom is geïntroduceerd, is er één van: de hele wereld als thin place. Dat overal de werkelijkheid, van de Eeuwige, de spirituele werkelijkheid die onlosmakelijk verbonden is aan de aardse werkelijkheid, te ervaren is. Dat tempels en heilige plaatsen mooie reminders zijn, maar niet meer dan dat. Er is niet meer goddelijkheid te vinden in een eeuwenoude gebedsplek dan in mijn tuinhuis of het huisje in het centrum. Omdat de Eeuwige onder de mensen woont. Dat de Geest over de aarde waait. Er hoeft niet opgeklommen te worden, trappen zijn overbodig, halsbrekende toeren eveneens. De werkelijkheid die de natuurkunde niet kan meten, maar waarvan we allemaal wel voelen dat ie ergens is – dat ‘iets’ van het ‘ietsisme’, de geest van de Eeuwige, het leeft in en onder ons en is bereikbaar. Ook even in de koffiepauze, het vergt hoogstens wat oefening om het te zien en te blijven zien.

En dan? Wat levert dat op? Nou, vooral ontzag. Ontzag voor de gekste en gewoonste plekken. ‘Wat een ontzagwekkende plaats is dit’ zegt Jakob en dat geldt nu dan dus ook voor mijn werkplek in de kantoortuin, het schoollokaal waar ik lesgeef of leskrijg en het tuinpad waarover ik naar de straat wandel. Alles is een dunne plaats, overal is die verbinding met die Eeuwige te voelen, de trilling, de aanwezigheid. Zo universeel kan het zijn. Ik betrap me er natuurlijk op dat ik door de wereld banjer alsof er niets ontzagwekkends of geestelijks aan is, tot ik met m’n neus op de feiten gedrukt wordt door een waanzinnige zonsondergang, een sterrennacht, een ontmoeting of een gebouw wat al eeuwen dient als plek van gebed of liturgie. Die momenten zijn reminders van de alomtegenwoordigheid, geen unieke plekken in een verder dichtgetimmerde wereld. Dunne plaatsen zijn overal waar er leven is. Alles en overal is die ontzagwekkendheid te ervaren als je het leert zien.

Tot zover vandaag. Een heel goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.