Lazarus staat op | Tussen denken en voelen

Tussen denken en voelen – PopUpGedachte maandag 9 mei 2022

Vroeg in de ochtend, bij het schrijven van deze overweging, besef ik weer even hoe vaak er nogal wat licht zit tussen denken en voelen. Hoe we in staat zijn om mentaal dwars over onze emotionele levens heen te banjeren. Alle burn-outs zijn daarvan stille getuigen. Andersom kan ons emotionele leven een loopje nemen met de gedachte dat we toch gewoon rationele mensen zijn die op basis van feiten keuzes maken. Blijkt hoegenaamd niet het geval. We worden op duizenden manieren geleid door onze emoties en fabriceren met regelmaat een rationeel verhaal om emotionele keuzes te legitimeren. Dat doen we zowel persoonlijk als op nationaal niveau – er moet een rationele legitimatie zijn voor een oorlog, maar of de oorlog daarmee rationeel of emotioneel gegrond is, valt te bezien.

Er zit nogal wat licht tussen denken en voelen, en denken heeft in onze cultuur goeddeels de overhand. Natuurlijk is er veel wantrouwen richting wetenschap geuit de afgelopen jaren, bijvoorbeeld als het gaat over corona. Toch wordt het gevoel van wantrouwen jegens die wetenschap dan gestaafd met ‘alternatieve wetenschap’, andere rationaliteit. Want gevoel kan wel iets aangeven, maar natuurlijk nooit iets bewijzen. Behalve in de liefde natuurlijk, want daar draait het om gevoel. En dus staan we daarin regelmatig onthand als het ‘niet meer werkt’. Dan is het gevoel voorbij en kan er misschien nog een relatietherapie van af, maar dat is dan ook een van de weinige tools. Denken is de sleutel, emotie mag de tweede viool spelen, toch? Ik zou er een lief ding voor over hebben als ze elkaar meer zouden naderen in mijn leven. Dat intuïtie een legitimier plek mag innemen, dat emotie en gevoel niet zozeer de doorslag geven alsnwel een herkenbare stem zijn in de manier waarop ik de beslissingen heb leren maken. Volwaardig.

Ik lees vandaag over Jezus van Nazareth die het heeft over het herkennen van de stem. Hij verwijst naar zijn werk en hoeveel mensen afkomen op zijn woorden en zijn missie. Hoe dat soms jaloezie en wrevel wekt bij de heersende religieuze leiders. En dan zegt hij: “Wie door de deur binnengaat, is de herder van de schapen. Hem doet de deurwach­ter open. De schapen luisteren naar zijn stem; hij roept zijn schapen bij hun naam en leidt ze naar buiten. En als hij al zijn schapen naar buiten heeft gebracht, trekt hij voor hen uit, terwijl zij hem volgen, omdat zij zijn stem kennen. Een vreemde echter zullen ze niet volgen; integendeel, zij zullen van hem wegvluchten, omdat ze de stem van vreemden niet kennen.”

De mensen hebben de stem van de rabbi herkend als de stem die voor hen zorgt. En er zijn tal van andere stemmen. Met goede verhalen, heldere uiteenzettingen, logica. En toch – er klopt iets niet. De klank, de toon, de stembuiging, het dier luistert niet.

Twee gedachtes vanochtend: durf ik op mijn intuïtie te vertrouwen zoals het dier in dit verhaal dat automatisch doet? Dat ik wel weet welke stem voor mij is en welke niet, dat niet alleen rede en ratio en logica mij leiden maar dat sommige stemmen gewoon niet voor mij zijn. Omdat ik ze niet herken als de mijne. En ze dus even links laat liggen en binnen blijf. Ook geen man overboord. Je kunt niet elk YouTube verhaal volgen down the rabbit hole. Dan loop je vast. Nieuwsgierigheid is een groot goed, maar leer van die stomme beesten met die warme wollen vacht: als het niet jouw stem is, kun je ook gewoon blijven.

En de andere oproep hier is deze: wil je die mensen raken of iets tegen ze zeggen, waar Jezus van Nazareth zich over heeft ontfermd, dan moet je langs hem. Eerst de rabbi in de ogen durven kijken – die je intenties kent, die als een moeder waakt over zijn mensen, die je zal vragen of wat je te zeggen hebt echt te goeder trouw is. En als dan die deur openzwaait, dan heb je het oor van zijn mensen. Anders niet.
Interessante gedachte in een tijd waarin het hebben van een stem, het bereiken van mensen, niet meer voorbehouden is aan de elite, maar aan iedereen die een social media account kan aanmaken. Het stemverheffen in de samenleving is gedemocratiseerd en nieuwsgierigheid is een belangrijke drive geworden in de stemmen waarnaar we luisteren, pure soms naïeve nieuwsgierigheid of thrillseeking. Misschien maar weer eens leren van die plattelandsrabbi en zijn schapenverhalen. Zou ook weleens rust kunnen geven.

Tot zover vanochtend. Een hele goede maandag gewenst, morgen weer een nieuwe PopUpGedachte en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.