Lazarus staat op | Het is er altijd en overal en voor en door iedereen

Het is er altijd en overal en voor en door iedereen – PopUpGedachte vrijdag 19 juni 2020

Religie heeft altijd de neiging of de eigenschap om binnen en buiten helder te definiëren. Misschien is het daarom ook dat sommige spiritualiteiten of manieren van leven, zoals de boeddhistische bijvoorbeeld, zich niet als religie willen definiëren. Geloof je in God of geloof je niet in God? Geloof je in Jezus of niet? En als je in Jezus gelooft, wat geloof je dan van hem? Heftiger nog: heb je een levende relatie met Jezus? Ik vind dat allemaal nogal wat. Het jargon en de behoefte om te kunnen definiëren of iemand al dan niet gelooft en er dus wel of niet bijhoort, is groot.

Er is heus reden toe. Wie deel uitmaakt van een beweging en de wereld wil veranderen, wil graag mensen erbij betrekken. Die vraagt of je onderschrijft dat Black Lives Matter – of niet. En als je dat doet of je dan ook bij de demo bent, want je bent nodig. En dat je niet stil kunt blijven, want één ding is nog erger dan mensen die racistisch zijn – mensen die het niet goed vinden, maar toch erover zwijgen. Het is logisch en menselijk, deze drang tot insluiten of uitsluiten. Hoor je erbij of niet? Kan ik op je rekenen of niet? Het is met Black Lives Matter voor sommige enthousiastelingen niet anders dan met het christendom of een specifieke evangelische, katholieke, oosters-orthodoxe, gereformeerde of wat-dan-ook variant daarvan.

Het noodzakelijke in- en uitsluiten, dat nu eenmaal hoort bij een gedreven beweging heeft ook altijd een makke. De lijnen zijn altijd te hard en de aandacht gaat niet naar de kern van het verhaal en wat je drijft, maar naar het bepalen van de grens. Wanneer hoor je er nog wel bij en wanneer niet. Zonde eigenlijk, want er is zo’n mooi verhaal te vertellen vaak. Een gedreven verhaal over rechtvaardigheid en vergeving en hoop.

Vandaag biedt de lezing een tegenwicht tegen het in- en uitsluit mechanisme. Het wil eraan voorbij en er onderdoor en overheen. Vandaag lees ik dit:

Dierbaren, laten wij elkander liefhebben, want de liefde komt van God.
Iedereen die liefheeft is een kind van God, en kent God.
De mens zonder liefde kent God niet, want God is liefde.
En de liefde die God is, heeft zich onder ons geopenbaard

Ieder die liefheeft is een kind van God en kent God. Dat zijn nogal uitspraken, hè? Dan kun je gewoon iedereen dopen die je tegenkomt. Want mensen zonder liefde zijn heel zeldzaam. Waar vind je het goddelijke? In de liefde. Wat is liefde? De zoektocht om dat vorm te geven is de weg van de gelovige. Het kan zomaar een beetje zijig klinken, want liefde is vaak misbruikt als duizenddingendoekje. Maar wat zijn de grote geboden? De samenvatting van de wet? Precies: liefhebben. Met heel je hart en heel je ziel en heel je verstand. En wat dan? Nou, je naaste en God. En als God liefde is, zou je dan zomaar mogen zeggen dat je de naaste en de Liefde moet liefhebben? Niet de romantische liefde, hè, per se. Dat is een unieke uitingsvorm tussen twee mensen, meestal. Maar liefde als opoffering, vergeving, verbinding, verzoening, zorg. Al die elementen. God = liefde.

Black Lives Matter? Iedereen die gelooft dat het leven van de ander ertoe doet, hoort erbij. Die heeft al gezegd dat Black Lives Matter. Je voelt meteen hoe scheef dat zit. Want er zijn ook mensen nodig die actief zeggen: zoals het nu gaat, worden Black Lives helemaal niet gewaardeerd op de manier die het moet. De profetische stem is er als de kippen bij om te zeggen dat Black Lives niet zomaar Matter. Dat dit wel iets betekent. Zo ook in het christendom. Iedereen die liefheeft kent God. En dan is er de profetische stem als de kippen bij om te zeggen dat die liefde wél scherp gedefinieerd is. Dat je niet kunt zeggen dat je liefhebt en ondertussen wegkijkt bij de ellende van vrienden, naasten, mensen ver weg. Dat je niet vluchtelingenkampen kunt laten bestaan in Europa en tegelijk claimen dat je een christelijke partij van de Liefde bent. En terecht.

De beweging van christendom en misschien wel elke beweging van rechtvaardigheid spreekt met twee woorden: je hoort er allemaal bij, want het is diep menselijk wat hier gezegd wordt. Het ligt allemaal ergens je na aan het hart, niemand uitgezonderd. En er komt gelijk een opdracht, een uitdaging, een uitnodiging in mij die wel degelijk vraagt om een keuze, een toewijding, waar je wel of niet gehoor aan kunt geven.

Twee woorden. En voor vanochtend even vooral die eerste: iedereen die liefheeft kent God al. Het is nu een kwestie van je daaraan toewijden. Aan die liefde, die volgens de teksten concreet vorm heeft gekregen in de man van Nazareth. Liefde in levende lijve. En die steekt een hand uit en vraagt of je mee op pad gaat.

Een hele goede vrijdag gewenst en alvast een gezegend weekend. Vrede, voor nu, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.