Lazarus staat op | Zo gemakkelijk verjaag je de verkopers niet
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Zo makkelijk verjaag je de verkopers niet – PopUpGedachte vrijdag 20 november 2020
Het is een beroemd verhaal van de rabbi van Nazareth. Dat hij het allerheiligste, meest indrukwekkende gebouw van de hoofdstad Jeruzalem binnenloopt en daar eigenhandig orde op zaken stelt door verkopers, geldwisselaars, veeverkopers met hun vee, weg te jagen. Het moet een chaotisch tafereel zijn geweest. Misschien ken je de scène uit Jesus Christ Superstar – het is de eerste keer dat ik op een geloofwaardige manier gepresenteerd zag hoe dat kan. Iemand die in z’n eentje een complete markt ontruimd. Als je maar ziedend genoeg bent, kan er veel. Ik weet niet waar de tempelpolitie toen uithing – dat was namelijk een officiële ordedienst in de tempel. Ze waren ofwel even uit lunchen en het was goed getimed – of het respect voor een profetische daad van een rabbi van statuur met een groot gevolg was gewoonweg te groot. Zoals je soms zag bij sommige demonstraties van Black Lives Matter. Dat een charismatische demonstrant het woord richt tot de verzamelde ordetroepen en tot hun hart spreekt, waardoor ze besluiten om toch maar niet in te grijpen.
In elk geval; de tempel wordt weer even rustig. Als de opgefladderde duiven, de mekkerende schapen, de handjeklappende verkopers met veel misbaar zijn vertrokken. En de rabbi kan weer ademen en de rest van de mensen ook. Dit staat er:
“In die tijd ging Jezus de tempel binnen en begon de verkopers er uit te jagen, terwijl Hij tot hen zei: 'Er staat geschreven: Mijn huis moet een huis van gebed zijn, maar gij hebt er een rovershol van gemaakt.' Dagelijks gaf Hij in de tempel onderricht. De hogepriesters, de schriftgeleerden en de vooraanstaanden van het volk zochten een gelegenheid om Hem ter dood te brengen, maar zij zagen geen kans om wat dan ook te doen, want al het volk hing aan zijn lippen.”
Er is iemand in de tempel aangekomen die zich als een eigenaar opstelt. Eerst de grote voorjaarschoonmaak, dan dagelijks onderricht aan ‘heel het volk’. In de schaduwen loeren de oude machthebbers die oorspronkelijk over de tempel gingen en voor wie de verkoop een prima idee was. Ze wachten hun kans af.
Eén van de schrijvers die mij altijd weer fascineren is Peter Rollins, een Ierse theoloog-filosoof. Hij is scherp, ongemakkelijk, paradoxaal en altijd kritisch op de wegen van de kerk en religieuzen. Met hem zou ik zeggen dat het een grootse daad is om de verkopers te verjagen uit de tempel, maar dat daarmee de geest van de markt nog niet uit religie verdwenen is. Hij is hyperkritisch op elke religie die zegt dat als je dit of dat, als je ter kerke gaat en onderdeel uitmaakt van de viering, als je gelooft en meedoet, dat het dan allemaal goed komt. Hij is hyperkritisch op kerken die God in de aanbieding hebben, initiatieven die meedoen op de ‘religieuze markt’. Volgens hem is de markt, religieus of niet, altijd dwars op de richting die christelijke spiritualiteit biedt. Hij vraagt zich af of de aanbieding van God en Hemel die door kerken gebeurt op voorwaarde of verborgen voorwaarde dat je dit of dat of zus of zo – of dat wezenlijk verschilt van de grote billboards waarop een hemels tafereeltje wordt geschetst als je deze auto, die tv, of dat merk scheerapparaat koopt. Natuurlijk is het anders, maar is het conceptueel anders? Of concurreert de kerk eigenlijk op de markt? En spiritualiteit. Net zoals yoga dat doet en kloosters die stilte verkopen en zo meer. Is het erg? Het is toch een betere markt? Liever een klooster die een ervaring van stilte verkoopt inclusief échte monniken, dan een Audi verpatsen aan iemand die je hebt doen geloven dat hij of zij er avontuurlijk van wordt.
Het is geen plek van kopen en verkopen, maar een plek van gebed. JC van Nazareth zet ze tegenover elkaar. Interessant wel, want hoe vaak is gebed niet een vorm van bieden en loven, van kopen en verkopen? Als ik dit doe, krijg ik dan dat? Heer, geef me dat. Ik weet dat het me veel gaat kosten. Ik heb toch betaald met mijn inzet, waarom krijg ik het dan niet? En dat product van u dat werkt niet, kan ik terugbrengen of ruilen?
Geen rovershol, zegt de rabbi van Nazareth, maar het is makkelijker om de verkopers uit de tempel te jagen en in je eentje woedend een complete markt te ontruimen (onmogelijk, maar mogelijk) dan de verkopers uit je geest te verjagen en uit de geest van spiritualiteit. Daar ligt nog wat werk te doen.
Tot zover vandaag. Een ontspannen vrijdag gewenst, een goed weekend alvast, en vrede, en alle goeds.
Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.
Geschreven door
Rikko Voorberg