Lazarus staat op | De stem

De stem – PopUpGedachte woensdag 6 januari 2021

Eruitgepikt worden op school, vroeger, omdat je iets bijzonder goed begrepen hebt, iets bijzonder goed gemaakt hebt of dat er van je verwacht wordt dat je hier of daar iets intelligents over kan zeggen. Aan de ene kant verguld over het gezien zijn, aan de andere kant bang voor de plek waarvoor je uitgenodigd bent. In de aandacht, kwetsbaar voor kritiek, de ogen op je gericht. Het is een interessante cocktail van emoties en beleving. Waardering gaat dus lang niet altijd gepaard met vrolijke eenvoudige emoties. Waardering kan je ook doodsbang maken. Bang voor wat er van je verwacht wordt en welke rol er blijkbaar voor je klaarligt.

In de klas is dat nog maar een klein rolletje meestal, een moment – een volgende keer is het iemand anders. Maar hoe zit dat met de rol in je leven? Aan de ene kant hebben we tv-programma’s waarbij uniciteit en podium gezocht en gewaardeerd wordt: beste zangers, topsporters, het zijn op een bepaalde manier rolmodellen. De gemiddelde Hollander zal ontkennen daar te willen staan, doe maar gewoon. Aan de andere kant verklaren kijkcijfers en voetbalplaatjes en wat niet al, dat de fascinatie voor helden er niet minder om is.

Hoe vaak duiken we voor die verantwoordelijkheid? En hoe vaak hebben we ‘m gegrepen voordat die voor ons is? En waarom kan het leven niet eenvoudiger zijn. Als je te vroeg je rol pakt, gaat het je niet in de koude kleren zitten. Als je de rol weigert, ook al liggen de mogelijkheden voor je klaar, kan het zomaar zijn dat je nog jaren terugverlangt naar dat ene moment. Soms zijn we ook maar tragische wezens, waar je dan maar het beste een beetje om kunt lachen om dan maar weer aan te pakken wat de volgende dag je biedt.

Ik kom op die soms bijna angstaanjagende waardering door de inleiding van de evangelist Marcus. Hij beschrijft nogal droog de intro van Jezus van Nazareth. Geen geboorteverhalen, geen kerstige tierelantijnen met engelen, herders, magiërs of wat dan ook. Voor alle kersthaters werkelijk een heerlijk helder stukje tekst zonder opsmuk. We krijgen wat intro over een soort Elia-achtige Johannes de Doper die in de wildernis de mensen tot bekering roept en dan wordt ene Jezus geïntroduceerd die op weg gaat.

In die tijd vertrok Jezus uit Nazaret in Galilea en liet zich in de Jordaan door Johannes dopen. En op hetzelfde ogenblik dat Hij uit het water opsteeg, zag Hij de hemel openscheu­ren en de Geest als een duif op zich neerdalen. En er kwam een stem uit de hemel: 'Gij zijt mijn Zoon, mijn veelgelief­de; in U heb Ik welbehagen.'

We weten niks van de beste man, behalve dat hij uit het gehuchtje Nazaret zich laat dopen net als Jan en alleman. Weet hij zelf meer? Sommige theologen beweren dat hij zelf ook niet veel meer was dan een timmermanszoon die vaag weet had van bijzondere verhalen rond z’n geboorte tientallen jaren geleden. En dan een soort verschijning, een hemel die openscheurt – geen idee wat dat voor beeld moet zijn trouwens, want voor mijn idee is de hemel aardig open als je omhoog kijkt. Hoe kan het heelal nog verder opengaan dan het al is. De duif, ken ik wel, in Amsterdam kennen we er iets te veel van. Maar dan die stem. Daar begint altijd het gedonder mee. Iemand die je naam roept, die je uit de groep naar voren haalt, die je aanwijst, voor de klas zet of op het podium. Dat je even rondkijkt of het werkelijk om jou gaat. In dit geval daalt er een duif op de beste man uit Nazareth neer, dus is er waarschijnlijk geen ontkomen aan. Ja, jij, inderdaad.

En dan geen opdracht, geen taak, geen klusje om uit te voeren, geen liedje om te zingen of opdracht om wijze woorden te spreken. Puur een uiting van liefde: jij bent het, mijn zoon, mijn veelgeliefde. Maar iedereen weet hoe laat het is. De veelgeliefde van de Eeuwige, dé zoon of dé dochter. Dat komt niet zonder kleerscheuren, daar kun je ongeveer wel zeker van zijn. Én het is een gezien zijn, geliefd, een vertrouwen.

In de christelijke spiritualiteit wordt beweerd dat deze stem sinds dat moment in de Jordaan de wereld over reist op zoek naar de oren van alle zonen en dochters: je bent mijn zoon, mijn dochter, mijn veelgeliefde – in jou heb ik welbehagen. Niet als waardering achteraf voor geleverde prestaties, maar als uiting van vertrouwen en oproep om je plek in te nemen in de wereld. Dat kan niet zonder kleerscheuren, maar het hoeft ook niet in je eentje. De vraag is of ik ‘m wil horen.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.