Lezersvraag | Waarom een Drie-eenheid?

Je hebt gelijk, het is een raar concept. Eén God, drie personen, dat is nogal paradoxaal. Nu kan ik de klassieke redenering volgen: heel veel Bijbelteksten noemen waaruit blijkt dat de Bijbel toch drie ‘uitingen’ van God beschrijft. Maar dat kun je overal op internet wel vinden (bijvoorbeeld hier, hier of hier). Ik probeer nu eens iets anders, misschien heb je er wat aan…

Het is interessant om eerst rond te kijken bij andere religies. Dan merk je dat het christendom niet bepaald de enige is met een soort Drie-eenheid. In het Taoïsme zijn er de Drie Reinen. In het Boeddhisme heb je Trikaya, de drie lichamen van Boeddha. In het hindoeïsme vind je Trimurti, de drie hoofdgoden. Enzovoorts.

Voor sommigen wordt het christendom hiermee zwakker. Als er overal ‘drie-eenheden’ zijn, is dit geloof daarin niet uniek, en dan maakt het dus minder uit of je erin gelooft. Ik denk zelf dat dit het geloof in een Drie-eenheid juist sterker maakt: blijkbaar zijn er nog veel meer mensen die de diepe intuïtie hebben dat het goddelijke ‘drie-achtig’ is.

Het mooie van 3
De vraag is daarom wat de 3 zo goddelijk maakt. Waarom zijn gelovigen over de hele wereld en in allerlei religies juist door dit getal zo geïntrigeerd, meer dan door enig ander getal?

Misschien is dit een verklaring. Bijna alle volken geloven dat het goddelijke wezenlijk ‘onbreekbaar’ is – daarom is het sowieso 1. Maar vrijwel iedereen gelooft ook dat het zich veelkleurig uit. Maar hoe beschrijf je dat? 2 is problematisch, omdat je dat kunt delen, net als alle andere even getallen, en dat kan niet bij het goddelijke. En vanaf de 4 en verder wordt het een chaos: al die getallen kun je door 2 en 3 delen.

Daarom is de 3 zo interessant. Het is complex, maar je kunt het niet opbreken. In de architectuur zie je daarom de driehoek overal – in de Eiffel-toren, in de piramiden, in bruggen, enzovoorts. Dit is ook de reden dat in redevoeringen de sprekers bijna altijd in drie stappen denken.

Waarom God rood-groen-blauw is
Wij mensen denken daarom ‘drie-achtig’. En als God zich aan ons openbaart, zullen we hem ook ‘drie-achtig’ ervaren. Toch is het meer dan puur onze constructie, heeft de christelijke kerk altijd ervaren. Het is ook hoe God wezenlijk is: onbreekbaar, consistent, en tegelijk ‘drie-achtig’.

Ik denk daarom dat het zo is gegaan in de vroege kerk. De denkers zagen al die verschillende ontmoetingen met God, in alle mogelijke kleuren. Maar net zoals je alle kleuren kan samenstellen uit drie basiskleuren (RGB, rood-groen-blauw) ontdekten ze dat je al die verschillende Godservaringen kan ordenen in drie basis-ervaringen. Dat begonnen ze de Drie-eenheid te noemen.

Ze merkten een kant van God die schept en zorgt – dat noemden ze God de Vader. Ze hadden een kant van God persoonlijk ontmoet – dat noemden ze God de Zoon. En ze ervoeren een kant van God in zichzelf – dat noemden de God de heilige Geest. Dat is de Drie-eenheid: God om ons, God met ons, God in ons.

God de danser
Het mooie aan het idee van ‘één God, drie personen’ is dat God niet eenzaam is. Hij heeft ons niet gemaakt vanuit eigen eenzaamheid, maar vanuit plezier. Hij is door en door relatie, stroomt over van liefde en heeft daarom ons gemaakt. Niet vanuit een tekort, maar vanuit overvloed.

Dat wordt ook wel uitgedrukt in de term ‘perichorese’, waar je nog een beetje ons woord ‘choreografie’ in hoort en wat zoiets als ‘rondedans’ betekent. Het wordt al heel lang voor de Drie-eenheid gebruikt. God danst in alle eeuwigheden en geloven is meedoen aan die dans.

Auteur: Reinier Sonneveld