Liefdesverdriet: 'Je hebt tijd nodig om weer een eigen identiteit op te bouwen'

Hester, jij noemt jezelf liefdesverdrietpsycholoog. Waarom is het volgens jou belangrijk dat er een liefdesverdrietpsycholoog bestaat?

Hester Schaart: “Er zijn veel psychologen die mensen ondersteunen na een scheiding of relatiebreuk, maar er is geen enkele psycholoog die zich specifiek op liefdesverdriet richt. Ik doe dat wel en dat doe ik met een reden. De rouw- en verlieservaring na een relatiebreuk heeft zoveel emotionele impact, dat ik het belangrijk vind om van betekenis te zijn voor hen die door zo’n periode heengaan.

Ik had geen idee hoe ik mijn toekomst moest vormgeven zonder mijn geliefde

Ik heb die impact aan den lijve ondervonden toen ik een aantal jaar geleden verlaten werd door mijn toenmalige partner. Ik werd somber, kreeg last van paniekklachten en kon nog maar moeilijk genieten van het leven. Ik had geen idee hoe ik mijn toekomst moest vormgeven zonder mijn geliefde. Het liefdesverdriet ging niet weg, het bleef maanden vastzitten. Ik stond ermee op en ging ermee slapen. Het duurde zo lang dat ik dacht: Ik moet hulp gaan zoeken. Ik voelde dat deze vorm van rouwverwerking iets anders vraagt dan rouwverwerking na het overlijden van een dierbare. De persoon die je verlaten heeft, bestaat in dit geval immers nog. Het is niet afgesloten en dat maakt het rouwproces anders.”

Hoe verloopt een rouwproces bij liefdesverdriet?

“Wanneer je onverwacht wordt geconfronteerd met de beëindiging van een relatie is dat een totale shock. Zoiets komt bijna overeen met een traumatische ervaring. Mensen gaan slecht eten, slecht slapen en voelen zich labiel. Zodra echt doordringt wat er gebeurd is, komt het verdriet tevoorschijn. Dat kan zich uiten in lange huilbuien, een doffe blik in de ogen en sombere gedachten. Soms komt er ook boosheid bij kijken en dat is juist goed. Je mag boos en verdrietig zijn omdat jou zoiets is aangedaan.

Ik dacht dat het verdriet nooit meer over zou gaan

Maar je moet ondertussen ook loskomen van de gedachte dat dit verdriet nooit meer overgaat. Ik heb dat zelf ook gedacht, maar het gaat echt over. Emoties zijn nooit voor eeuwig. Bij liefdesverdriet is dat hetzelfde, dat gevoel blijft niet voor eeuwig. Als iemand door dat verdriet heen is en zijn eigen identiteit, zonder de ex, kan zien dan zie je dat mensen opkrabbelen uit het verdriet. Dat is de laatste fase. In elke fase heb je taken te doen. Als er in iedere fase beweging voorwaarts is, dan is er sprake van goede verwerking.”

Wanneer is er geen sprake van goede verwerking en moet je hulp zoeken?

“Als er een (onverwachte) breuk komt na een lang samenzijn, is hartenpijn evident. Het is dus niet gek om last te hebben van liefdesverdriet. Maar wanneer je na driekwart jaar voelt dat het verdriet nog duidelijk aanwezig is en je last krijgt of houdt van psychische klachten, zoals wanhoop, slecht slapen en slecht eten, dan moet je absoluut hulp inroepen. Hulp kun je bijvoorbeeld zoeken door in gesprek te gaan met een psycholoog, maar ook door te praten met lotgenoten.

Als je na maanden het verdriet nog duidelijk voelt, is het tijd om hulp te zoeken

Wat voor gevolgen heeft onverwerkt liefdesverdriet voor een mogelijke nieuwe relatie?

“Als je aan de slag gaat met je liefdesverdriet onderzoek je wat er misging in de vorige relatie. Heb je dit niet gedaan dan heeft de breuk mogelijk negatieve gevolgen in je nieuwe relatie. Er is een grote kans dat je in je nieuwe relatie weer in bepaalde valkuilen loopt. Je moet je eigen identiteit na de breuk eerst weer opbouwen, het verleden achter je laten en dieper onderzoek doen bij jezelf om erachter te komen wat er misging in de vorige relatie.”

Wat voor tips kan je geven aan vrouwen die op dit moment met liefdesverdriet te maken hebben?

“Je kunt van tevoren nooit voorspellen hoe je op een breuk gaat reageren. Dat hangt onder andere af van je temperament, of je hulp durft te vragen en hoe je omgaat met problemen in het leven. Mocht je geconfronteerd worden met zo’n breuk zorg dan goed voor jezelf en je eventuele kinderen.

Kijk hoe je in ieder geval van waarde kan zijn voor de medemens

We zijn vaak geneigd vooral de negatieve dingen te zien en te denken: Ik blijf achter met de kruimels van het leven, moet kleiner gaan wonen, heb minder geld en voel me minder aantrekkelijk. Het helpt dan juist om te kijken naar hoe je in ieder geval een goed mens kan zijn, hoe je van waarde kan zijn voor de medemens. Zorg ook dat je jezelf goed blijft verzorgen en je huis op orde houdt. Je moet teruggrijpen op de grotere waarden van het leven. Als je dat niet doet, kan je verbitterd raken en niet meer geloven in de liefde.”

Is liefdesverdriet iets waar te weinig aandacht voor is?

“Ja, zeker. Dat is precies de reden dat ik ben gestart met het Liefdesverdrietcafé. Ik zie vaak dat mensen met liefdesverdriet terugvallen op hun eigen huis. Iemand met liefdesverdriet gaat zich snel geïsoleerd voelen. Voor patiënten met bepaalde aandoeningen heb je patiëntenverenigingen, voor mensen die een dierbare verloren zijn, heb je rouwgroepen, maar voor mensen met liefdesverdriet heb je niets.

Iemand met liefdesverdriet gaat zich snel geïsoleerd voelen

Ik snakte zelf naar lotgenotencontact in de tijd na mijn breuk en ben daarom later het Liefdesverdrietcafégestart. Eens in de twee weken op vrijdagmiddag kan iedereen die dat wil vrijblijvend aansluiten via ZOOM. De gespreksonderwerpen lopen uiteen van: ‘Wie weet er een leuke serie om te kijken?’ tot vragen als: ‘Hebben jullie dat ook: Je houdt van je ex, maar je hebt een hekel aan hem?’ Ik merk uit de reacties dat dit onlinecafé mensen het gevoel geeft dat ze niet alleen zijn. Ze hebben er zin in om het weekend op deze manier met elkaar in te luiden.”

Benieuwd naar het Liefdesverdrietcafé? Vanaf september is er weer eens in de twee weken een gratis en vrijblijvend onlinecafé. Tussen 16:00 en 17:00 kan je online ‘binnenkomen’ en je kan aangehaakt blijven zolang je wil. Aanmelden kan via de website van de Liefdesverdrietpsycholoog https://liefdesverdrietpsycholoog.nl/liefdesverdriet-cafe/ .