Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Marianne Vos: 'Ik vond mezelf lelijk'

Ze is de absolute koningin van het fietsen, als tweevoudig olympisch kampioen en twaalfvoudig wereldkampioen. Toch is Marianne Vos – wederom 'wielrenster van het jaar' – bovenal bescheiden, vriendelijk en volwassen. Bovendien kan ze haar succes relativeren. "Het leven is toch wel leeg en loos, zonder geloof."

Deel:

De prestaties die ze jaar in jaar uit levert, zijn ongekend. Afgelopen september prolongeerde ze nog haar wereldtitel in het Italiaanse Florence, door 'alleen aan te komen'. Dat is synoniem voor de tegenstand vermorzelen. Dit jaar is ze genomineerd voor Sportvrouw van het Jaar, waarvoor op 17 december de verkiezingen zijn.

Toch heeft de inmiddels 26-jarige Brabantse last van een sluimerend gebrek aan zelfvertrouwen, zat ze in aanloop naar de Olympische Spelen van 2012 dicht tegen anorexia aan en ging ze als jong meisje fietsen omdat het voor haar het enige was waarin ze zich kon uiten.

Maar ze staat ook bekend om haar sociale karakter en nuchterheid. Ze gunt teamgenoten een overwinning en anderen het beste. Daarom houdt iedereen van Marianne Vos.

Verbetenheid

Negentien was ze, toen heel Nederland kennismaakte met het talent van Vos. Ze won haar eerste wereldtitel en was op slag publiek bezit. Dat bracht ook een worsteling met zich mee. "Ik ben gaan fietsen omdat ik het leuk vond en omdat ik de energie die ik had, wél kwijt kon op de fiets – ik kon mezelf zijn en me volledig uiten. En dan ineens al die aandacht. Ik moest er aan wennen dat iedereen iets van mij vond en dat iedereen iets van me wilde. Daar komt bij dat ik me als puber al afvroeg of ik er wel toe deed – ik vond mezelf lelijk." Ze maakt er een gebaar bij, waaruit blijkt dat ze zichzelf haast verafschuwde. "Vooral toen ik ineens in de schijnwerpers kwam, kreeg ik daar last van. Mensen beoordelen je toch snel op je uiterlijk, tenminste, zo voelde het."

Maar die racefiets bleek ook haar redding. Want overal is ze onzeker, behalve op de fiets. Haar verbetenheid komt daarbij goed van pas. "De wil om te winnen zat er op mijn 7e al in. Ik kan gewoon niet tegen mijn verlies, vooral als ik weet dat ik hád kunnen winnen maar een fout maak." En ze houdt van de competitie; van het spelletje, de tactiek die er bij komt kijken om anderen te verslaan en een wielerkoers te winnen. Daarom was er voor haar geen twijfel: ze wilde topsport blijven bedrijven.

Mislukkeling

In de topsport gaat het altijd om resultaat, maar voor Vos is sportiviteit belangrijker. Nog belangrijker vindt ze hoe je in het leven staat, hoe je je gedraagt ten opzichte van anderen. En ja, het is belangrijk voor haar om aardig gevonden te worden. "Ik weet dat er altijd mensen zullen zijn die me niet aardig vinden, maar ik zal er alles aan doen om ze daarvoor geen reden te geven."

Terwijl alle sportsuccessen haar geen extra liefde voor zichzelf hebben kunnen geven, vindt ze die liefde meer en meer bij God. "Hij heeft mij echt geholpen om mezelf te accepteren. Toch wel heel bijzonder dat Hij mij zo geschapen heeft. Hij heeft met iedereen een bepaalde bedoeling en het gaat erom dat je mag zijn zoals God je heeft gemaakt. Daar kan ik me nu echt makkelijker bij neerleggen. En hoe God Jezus heeft laten kruisigen, die weg, ja, als je je daar niet bewust van bent, denk ik dat je heel wat mist. Het doet me best pijn om te zien hoe de wereld is veranderd, dat we zo materialistisch en egoïstisch zijn. Als je kijkt naar de Bijbel en hoe het is bedoeld, maken we daarin toch wel veel fouten."

God denkt niet in aardse wijsheid, weet ze. "Hij rekent me niet af op winnen of verliezen. Ik werd vijf keer achter elkaar tweede op een wereldkampioenschap. Daar werd ik echt boos om. Als ik God niet had gehad, niet het bredere perspectief op het leven, dan had ik mezelf waarschijnlijk een mislukkeling gevonden. Het leven is toch wel leeg en loos als het leven op aarde het belangrijkste is en je je doelen niet haalt."

Cadeaus

Honderden keren per jaar wordt Vos geïnterviewd. Niet vaak sprak ze zich zo openlijk uit over haar geloof. "Ik houd er niet van om in een hokje geduwd te worden, daarom ben ik er wat voorzichtig mee om erover te praten. Ik wil niet geclaimd worden." Toch praat ze wel graag over haar geloof. "In ons team hebben we het er best vaak over. Niet op een zware manier, maar heel open, over wat iedereen drijft. Ik merk dat veel topsporters hun volledige identiteit leggen in de sport en dat is best gevaarlijk."

Het risico van relativeren is dat de focus verdwijnt, maar Vos vindt juist extra motivatie. "Ik heb een uniek talent gekregen, maar ik moet er wel keihard voor werken om er iets van te maken. Zou God het leuk vinden als
ik de kantjes ervan afloop? Waar je aanleg voor hebt, daar moet je met maximale inzet voor gaan. Ik heb ook gedacht dat topsport en geloof niet konden samengaan. Maar voor mij is het nu juist een manier om de cadeaus van God te benutten."

Juiste spoor

In aanloop naar de Olympische Spelen in Londen, vorig jaar zomer, werd haar wereldje erg klein. Ze sloot zich overal voor af – het was de periode waarin ze, zo geeft ze nu toe, bijna anorexia had en nog maar 50 kilo woog. "Ik moest mezelf daarna echt even waarschuwen: 'Hé hallo, kom eens uit die bubbel.' Ik word de hele dag de hemel in geprezen om wat ik doe, en heb het nodig om met de voeten op de grond gezet te worden. Voor arrogantie is geen plaats als je je ervan bewust bent dat je dankbaar moet zijn voor de kansen die je krijgt. Het geloof zorgt ervoor dat ik het succes niet vanzelfsprekend ga vinden. Gelukkig heb ik ook nuchtere mensen om me heen en bijvoorbeeld een heel goede vriendin bij wie ik mijn hart kan luchten."Opvallende woorden voor iemand die haast verslaafd lijkt aan winnen. "Wat is eigenlijk het belang van het fietsen van A naar B en je wiel als eerste over de streep duwen? Voor mij is de liefde van God het belang van het leven, en dat projecteren op je naaste. Dan is topsport inderdaad niet de meest logische keuze, het kan hard zijn. Maar ik vind het wel een uitdaging te proberen daarin de juiste weg te vinden."

Even later: "Ik vraag me wel eens af of mensen ook geven om de echte Marianne Vos. Ik ben vervlochten met mijn fiets, je kunt me daar niet los van zien, maar er zit wel meer achter. Eerst was de fiets mijn redding, maar nu het zo goed gaat, houdt het geloof me op het juiste spoor. Het geeft mijn smalle topsportwereldje inhoud."

Biografie



Marianne Vos werd op 13 mei 1987 geboren in ’s Hertogenbosch en heeft één broer. Momenteel woont ze thuis bij haar ouders in het Brabantse Meeuwen. Vos is opgevoed met het geloof, maar niet in de kerk. Ze studeerde biomedische wetenschappen aan de universiteit, maar wist dit op den duur niet meer te combineren met haar topsportleven. Vos won twee gouden olympische medailles en twaalf wereldtitels in drie disciplines: in het veldrijden, op de baan en op de weg. In 2008 en 2009 won ze de titel Sportvrouw van het Jaar.

Tekst: Geert Plender
Beeld: Wllma Jac Breunissen
Kleding: Ronald Kolk
Visagie: Leontyn Kuntze

--:--