Martin heeft een geheugen van drie dagen, toch gaat hij binnenkort het zendingsveld in

“Vraag me niet wat ik twee dagen geleden heb gedaan, of wat ik gisteren heb gegeten”, vertelt Martin (52). “Ik weet waar mijn vorige huis stond, maar niet hoe het was ingericht. Alleen hele hoge pieken en diepe dalen blijven hangen, en alles wat zich binnen een week herhaalt. Mijn ouders ken ik, die blijven bestaan. Maar als mensen uit de kerk na een week terugkomen op ‘ons fijne gesprek’, heb ik geen idee.”

‘Ik bid niet om genezing, ik ervaar mijn ziekte als een zegen’

“Morgen bestaat niet, gisteren nog net, eergisteren niet meer. Ik leef vandaag. Voor mij kan de Heer letterlijk iedere dag terugkomen. Dat is ingewikkeld, maar het geeft ook vrijheid: je leeft in totale afhankelijkheid van God. Dat gun ik iedereen. Het lied ‘Dit is vandaag’ van Kinga Bán is voor mij de dagelijkse realiteit. Mensen willen soms met me bidden voor genezing, maar dat wil ik niet: ik ervaar mijn ziekte als een zegen. Ja, ik heb 24 uur per dag pijn, mijn hersenen werken niet goed en er zijn meer mechanische dingen in m’n lijf stuk, maar de zegen is groter dan mijn ongemakken.”

Ongeluk

Zo’n tien jaar geleden stapt Martin uit de auto, waarbij hij in de sneeuw uitglijdt over een putje. Hij heeft enorme rugpijn – in het ziekenhuis denken ze aan een gescheurde spier. Hij wordt naar huis gestuurd met fysio-oefeningen. Maar de pijn gaat niet weg. Na twee weken wordt duidelijk dat zijn rug is gebroken. “Mijn ruggenwervel was alleen maar slechter geworden door de oefeningen. Ik werd in een harnas gestoken, na zes weken zou het geheeld zijn.” Maar dat gebeurt niet. Driekwart jaar later – na elke zes weken controle – trekt Martin aan de bel.

Alleen het UMC Groningen durft Martin te opereren. De operatie kost Martin een long en levert hem veel rugpijn en PTSS op. “Operatie geslaagd, patiënt stokongelukkig.” Hij onderneemt twee zelfmoordpogingen, waardoor hij hersenbeschadiging oploopt. “Ik vernietigde mezelf en mijn omgeving. Dat hoort helaas bij de stressstoornis.” Hij raakt zijn baan als IT-manager en zijn vrienden kwijt. Ook zijn gezin trekt het niet meer. Martins plan is om onder de brug te gaan slapen, maar gelukkig biedt een stel vrienden een kamertje aan. “Toen ben ik gaan nadenken: óf ik doe poging nummer drie, die gaat lukken, óf ik moet iets anders gaan doen.”

Reizen door Europa

“Ik vond het altijd leuk om te reizen, ik heb voorheen veel met zendingsclubs gewerkt. Ik heb een oude brakke bus op de kop getikt, zonder ramen, toilet en douche. Daarmee ben ik door Midden-Europa gaan reizen. Ik leefde van een euro per dag – maar liever verspreidde ik dat over twee dagen. Op begraafplaatsen haalde ik gratis water.

In het begin was het een doffe ellende, ik kreeg te maken met overvallen en bedreigingen. Maar uiteindelijk kon ik totale vrijheid ervaren. Als je een berg mooi vindt, dan blijf je daar staan, tussen de schaapjes. Ik mocht soms bij mensen op het erf staan; de volgende dag stond er een keer een mandje fruit bij mijn bus. God zorgt echt voor je. Hij geeft fruit als je honger hebt.”

Martin was christen, maar is op dat moment klaar met God. “Maar Hij niet met mij. Hij bleef me maar jennen met oude zondagsschoolliedjes in m’n hoofd, zoals ‘k Stel mijn vertrouwen op de Heer mijn God. Als je niet te eten hebt, is dat een eng lied. En toch zegt God dat."

Hij komt op het idee om zich aan te bieden aan zendingsclubjes om gras te maaien, te schilderen en IT-gerelateerde werkzaamheden te doen. De club die als eerste reageert, daar rijdt hij heen. “Ik ben in kinder- en zigeunerkampen geweest, heb gewerkt onder daklozen en mensen met Korsakov. Ik vertelde niet dat ik zelf dakloos was. Met een beetje geluk bleef er nog over van hun eten. Ondertussen kon ik mensen helpen die het nog moeilijker hadden.”

Datingsite

Drieënhalf jaar geleden leert Martin Esther (42) kennen, via een christelijke datingsite die mensen aan elkaar matcht op basis van gemeenschappelijke interesses. Martin en Esther hebben nul procent match – en Martin vindt het online daten één groot drama. Hij zegt tegen God: Ik word hier zo verdrietig van, ik ga hiermee stoppen. Terwijl hij dat aan het bidden is, komt hij op Esthers profiel. Vooral haar hobby ‘lindyhoppen’ valt op. Hij stuurt haar een berichtje, en zo raken ze aan de praat. Esther: “Alles wat we aan elkaar vertelden, was een feest van herkenning. Zo hadden we allebei bij zendingsclubjes gewerkt. Toen is het snel gegaan: binnen een half jaar zijn we getrouwd.”

‘Dit hebben we door moeten maken om bij elkaar te komen’

Martin: “Esther heeft ook tikken gehad in het verleden. Als ik mijn littekens niet had, had ik haar nooit gesnapt. En andersom ook. Dit hebben we door moeten maken om uiteindelijk bij elkaar te komen. Dan zijn je oorlogswonden een overwinning geworden.” Martins geheugenprobleem is geen issue voor Esther. “Praktisch komen we er prima doorheen”, zegt Esther. “Ik houd de agenda bij. De andere kant ervan is: als ik hem een grap vertel die ik vorige week ook al heb verteld, lacht hij er weer net zo hard om.”

Vijfde leven

Samen willen ze zich inzetten voor mensen die het minder hebben. Martin: “Ik ben bezig aan ‘mijn vijfde leven’. Ik ben geboren, daarna opnieuw geboren in Christus, in het ziekenhuis ben ik niet doodgegaan en daarna heb ik twee zelfmoordpogingen overleefd. Ik kan God nooit terugbetalen voor wat Hij voor me heeft gedaan, maar ik kan wel mijn best doen.”

Zo is hij coach bij een hulplijn voor mensen met depressie en zelfmoordgedachten. “Dat ik geen geheugen meer heb, is een zegen. Veel verhalen gaan over misbruik, zelfmoord of depressies. Ik heb geen ballast van een vorig gesprek, waardoor ik open met mensen kan praten. Ook snap ik hoe het is om op de bodem van de put te zitten. God is er echt voor jou, kan ik uit de praktijk zeggen. Hij wil je een ander toekomstperspectief geven.”

Opvang in Polen

Beiden hebben ze gewerkt met zendelingen, Esther in Rusland. Daar ontdekten ze dat de geestelijke nood onder zendelingen vaak hoog is. “Als zendeling leef je iedere dag in de verwachting dat Jezus morgen terugkomt – dus je moet vandaag aan de bak. Dat geeft soms druk, waardoor je jezelf wegcijfert. Dat gebeurt uit liefde voor God en mensen, maar veel zendelingen houden het niet vol. Dus we zijn gaan nadenken hoe we hen kunnen helpen.”

Het plan was om een pand op te knappen in Polen, en daar een retraite te starten voor zendelingen. Maar nu biedt dat pand onderdak aan Oekraïense vluchtelingen – en veel zendelingen verlaten hun zendingsveld door de oorlog. “Zendelingen zouden onze prioriteit worden, nu worden dat expats en vluchtelingen. We weten nog niet waar ons bed straks staat. We zijn op zoek naar een eigen woonruimte, maar er zijn meer dan een miljoen vluchtelingen ook op zoek.”

‘God heeft ons erheen gestuurd, ik wens Hem veel plezier met de oplossing’

Esther kan er sowieso direct aan de slag: ze zoeken er Russisch sprekende creatief therapeuten, en Esther is creatief therapeut én heeft Russisch gestudeerd. “Hoe bedenk je het? We leven in geleende tijd, dat is onze drijfveer. God wil ons daar hebben.” Martin: “Hij heeft ons erheen gestuurd, ik wens Hem veel plezier met de oplossing. Dat bedoel ik letterlijk: ik ben benieuwd wat we daar mogen doen. Esther gaat de lange trajecten oppakken, ik de kortdurende trajecten. Waar ik niet goed in ben, vermijd ik. De Poolse taal zal ik niet kunnen leren. Maar zendelingen en expats zijn Engelstalig.”

Bemoediging

Ze leven bij de bijbeltekst uit 2 Korintiërs 1 vers 4: ‘Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus (…) de God die ons altijd troost en ons in al onze ellende moed geeft, zodat wij door de troost die wijzelf van God ontvangen, anderen in al hun ellende moed kunnen geven.’ Martin: “Dit is het levende bewijs daarvan. Je loopt soms krassen en deuken op waardoor God je moet bemoedigen – en daardoor kun je weer anderen bemoedigen.”

Benieuwd naar het zendingswerk van Martin en Esther en hun weg met God? Ga naar hun website.

Lees ook: Nathalie is zendeling in Roemenië