Nationale Holocaust Herdenking: 'Hoe houd je de herinnering levend?'

Op de laatse zondag van januari herdenkt Nederland de slachtoffers van de Holocaust. Bij het Spiegelmonument 'Nooit meer Auschwitz' in Amsterdam worden kransen gelegd. Tijdens de Nationale Holocaust Herdenking zijn er toespraken van premier Mark Rutte, burgemeester Femke Halsema en Eva Weyl, overlevende van Kamp Westerbork. 

Tijdens de herdenking staan we stil bij de systematische vervolging en uitroeiing van vooral Joodse burgers door de nazi's. De NOS zendt de Nationale Holocaust Herdenking rechtstreeks uit op NPO 1. Naast de kranslegging en de toespraken is een aantal reportages te zien. Hiervan gaat er een over het lot van Ed de Wind. Deze Joodse arts maakte de bevrijding van Auschwitz mee, waarna de Russen hem vroegen te helpen bij de verzorging van zijn medegevangenen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Uniek is dat De Wind zijn ervaringen nog in het kamp op schrift stelde. Zijn zoon vertelt tijdens een bezoek aan Auschwitz over de lotgevallen van zijn vader. Maar het is belangrijk dat de herinneringen aan het kamp leven blijven. Daarom wordt het dagboek van Ed de Wind, 75 jaar na de bevrijding, onder grote internationale belangstelling opnieuw uitgegeven.

'Het geheugen van Auschwitz'

Op de dag van de Nationale Holocaust Herdenking kunnen we ook  kijken naar Het geheugen van Auschwitz (EO). Een groep conservatoren heeft de afgelopen vijf jaar namelijk hard gewerkt om de overblijfselen van het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau veilig te stellen. Van 1942 tot 1945 vermoordden de nazi's hier ruim een miljoen mannen, vrouwen en kinderen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Maar hoe zorg je ervoor dat het complex en de inventaris intact blijven, zodat de herinnering aan deze massamoord levend blijft? Tijdens hun werk moeten ze de nodige vragen beantwoorden. De documentaire laat daarom de praktische knelpunten, maar ook de emoties zien waarmee dit moeilijke werk gepaard gaat.

'De ogen die Auschwitz zagen'

Ernst en Lotty laten jarenlang de oorlog en hun bijbehorende ervaringen onbesproken. In De ogen die Auschwitz vertellen ze waarom ze op latere leeftijd alsnog beginnen te praten. Dat doen ze omdat ze het voelen als een verplichting tegenover hun vermoorde familieleden. Bovendien realiseren ze zich dat ze tot de laatste groep ooggetuigen van de Holocaust behoren. Inmiddels is Lotty overleden, maar in deze documentaire horen we haar levensverhaal en dat van Ernst. 

Beeld: Shutterstock